Παρασκευή 26 Αυγούστου 2011

Πώς μοιάζει μια μαύρη τρύπα όταν «καταπίνει» ένα αστέρι;

 

Εντυπωσιακό βίντεο της NASA δείχνει σε προσομοίωση το κοσμικό συμβάν
Στα τέλη του προηγούμενου Μαρτίου, ένας δορυφόρος της NASA ανίχνευσε μια ασυνήθιστη ενεργειακή έκρηξη στον...
αστερισμό του Δράκοντα (Draco). Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία, η έκρηξη οφείλονταν σε μια τεράστια μαύρη τρύπα την ώρα που «κατάπινε» ένα άστρο.

Το βίντεο που ακολουθεί και δημοσίευσε η NASA, δείχνει σε προσομοίωση τι συνέβη την ώρα που η μαύρη τρύπα βρισκόταν σε πλήρη «δράση».



Η περιγραφή του συμβάντος, σύμφωνα με τη NASA, είναι η εξής:

«Καθώς το αστέρι πέφτει στη μαύρη τρύπα, διαλύεται από τις ισχυρές δυνάμεις που ασκούνται. Τα αέρια εγκλωβίζονται σε ένα δίσκο που περιστρέφεται γύρω από τη μαύρη τρύπα και αναπτύσσονται τεράστιες θερμοκρασίες. Τα αέρια που βρίσκονται στους εσωτερικούς δακτυλίους του σπιράλ κοντά στο κέντρο της μαύρη τρύπας σε συνδυασμό με τις μαγνητικές δυνάμεις και τις ταχύτητες που αναπτύσσονται, δημιουργούν ένα διπλό “τούνελ”. Από αυτό μερικά σωματίδια μπορούν να ξεφύγουν. Τα σωματίδια αυτά κινούνται με ταχύτητες μεγαλύτερες κατά 80 με 90% από αυτήν του φωτός.»

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

5 «αστέρια» στην Ολυμπιάδα Αστρονομίας - Αστροφυσικής

 

Στην 5η Διεθνή Ολυμπιάδα Αστρονομίας - Αστροφυσικής συμμετέχει η Ελλάδα με 5 μαθητές, που διακρίθηκαν μεταξύ 120 μαθητών ύστερα από δύσκολες εξετάσεις.
Τα μέλη της αποστολής που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 5η Διεθνή Ολυμπιάδα Αστρονομίας - Αστροφυσικής 

Τα μέλη της αποστολής που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 5η Διεθνή Ολυμπιάδα Αστρονομίας - Αστροφυσικής Οι μαθητές-αστέρια που θα εκπροσωπήσουν την Ελλάδα είναι οι Γιώργος Λιούτας από τα Τρίκαλα, Δέσποινα Παζούλη και Πάρης Τζιτζιμπάσης από τη Δράμα, Στέφανος Τύρος από την Καλαμάτα και Μάνος Βουρλιώτης από την Αθήνα.
Οι 5 μαθητές, ύστερα από συστηματική προετοιμασία που πραγματοποιήθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και την Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος που εδρεύει στον Βόλο, θα αναχωρήσουν αύριο από την Αθήνα για την Κρακοβία της Πολωνίας όπου θα συμμετάσχουν στη Διεθνή Ολυμπιάδα. Η Ολυμπιάδα Αστρονομίας θα πραγματοποιηθεί από τις 25 Αυγούστου ώς τις 3 Σεπτεμβρίου 2011.
Την αποστολή συνοδεύουν ο καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, Γιάννης Σειραδάκης, ως επικεφαλής της ομάδας, ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Λουκάς Ζαχείλας, και η Μαρία Κονταξή, ως παρατηρήτρια, από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Ενα μεγάλο μέρος των εξόδων της προετοιμασίας των μαθητών χορήγησαν το Ιδρυμα Ι. Λάτση και το υπουργείο Πολιτισμού.

Παρασκευή 19 Αυγούστου 2011


Στο πλαίσιο νέων ερευνών επιστήμονες της ΝASA πιστεύουν ότι εντόπισαν το σημείο όπου κατέληξε ένα χαμένο διαστημικό όχημα που είχε σταλεί για την έρευνα της επιφάνειας της....
σελήνης.
Μάλιστα το Lunar Orbiter 2 στη διαδρομή του είχε τραβήξει την «φωτογραφία του [20ου] αιώνα» πριν συντριβεί στους λόφους του φεγγαριού. Η νέα ανακάλυψη έγινε με τη βοήθεια του Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO), ενός διαστημικού σκάφους με τη δική του περίεργη ιστορία...
Το LRO είχε σταλεί σε τροχιά γύρω από τη σελήνη πριν από μερικά χρόνια, όταν η NASA εξέταζε το σενάριο να επιστρέψει με ανθρώπινη αποστολή στο φεγγάρι (και αργότερα στον Άρη). Στόχος του ήταν να χαρτογραφήσει την επιφάνεια της σελήνης, αναζητώντας μεγάλες περιοχές με πάγο ή νερό, καθώς και σημεία προσσελήνωσης με περισσότερη ηλιοφάνεια. Δυστυχώς όμως τα πλάνα της NASA άλλαξαν (μετά και τις δραστικές περικοπές στον προϋπολογισμό της) και έκτοτε οι επιστήμονες αξιοποιούν το LRO με κάθε πρόσφορο τρόπο.

Κάπως έτσι έφτασαν να εντοπίσουν το σημείο που κατέληξε το Lunar Orbiter 2, μια διαστημοσυσκευή που είχε αποστολή να υποστηρίξει τις αποστολές των Apollo τη δεκαετία του '60. Αν και δεν κατάφερε να χαρτογραφήσει τη Σελήνη με πλήρη επιτυχία, το Lunar Orbiter 2 κατάφερε να κρατηθεί ενεργό για να δώσει φωτογραφίες σαν και την παραπάνω από τον κρατήρα Copernicus το 1967.

Η εν λόγω φωτογραφία βαφτίστηκε από τα ΜΜΕ της εποχής «the picture of the century», ενώ αργότερα μέσα στον χρόνο τότε δόθηκε η 'εντολή' να καταστραφεί αν και ποτέ δεν είχε γίνει γνωστό το σημείο της σελήνης στο οποίο έπεσε. Για την επικύρωση των πρώτων συμπερασμάτων η ομάδα της NASA επεξεργάζεται εκ νέου τα δεδομένα, ενώ αναμένει νεότερες μετρήσεις στις επόμενες ημέρες όταν το LRO θα περάσει και πάλι πάνω από το εκτιμώμενο σημείο συντριβής.

Πέμπτη 18 Αυγούστου 2011

Τετάρτη 17 Αυγούστου 2011

Χρόνο με το χρόνο, η Γη μεγαλώνει όσο μια ανθρώπινη τρίχα!

 Ούτε «φουσκώνει» ούτε... «ξεφουσκώνει»! Κάθε χρόνο, ο πλανήτης μας διογκώνεται όσο μια ανθρώπινη τρίχα!
Αυτό προκύπτει από μια νέα διεθνής επιστημονική έρευνα με επικεφαλής επιστήμονες τη NASA, που επιβεβαίωσε ότι ο πλανήτης μας δεν "φουσκώνει", αλλά ούτε συρρικνώνεται με το πέρασμα του χρόνου.

Πάνω στο ζήτημα αυτό, υπήρχε μια χρόνια διαμάχη, ήδη από την εποχή του Δαρβίνου, καθώς ορισμένοι επιστήμονες ακόμα υποστηρίζουν ότι είναι πιθανό να συμβαίνει ένα από τα δύο, με πιο πιθανό το πρώτο, δηλαδή τη μικρή αλλά σταθερή διεύρυνση του όγκου της Γης.

Όμως η νέα έρευνα έθεσε τέρμα πλέον σε αυτές τις υποθέσεις, μετά από μια σειρά διασταυρωμένων μετρήσεων από το διάστημα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν παρατηρείται καμία άξια λόγου (από στατιστική άποψη) επέκταση του "σώματος" του πλανήτη.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν νέες μεθόδους υπολογισμού και μια πληθώρα δορυφορικών δεδομένων για να υπολογίσουν το ρυθμό μεταβολής της μέσης ακτίνας της σφαίρας της Γης στο πέρασμα του χρόνου.

Το συμπέρασμα ήταν ότι η μέση μεταβολή της ακτίνας του πλανήτη μας είναι 0,1 χιλιοστό το χρόνο ή περίπου όσο το πάχος μιας ανθρώπινης τρίχας, κάτι που θεωρείται στατιστικά ασήμαντο. Πάντως, ακόμη και τώρα, οι επιστήμονες παραμένουν επιφυλακτικοί.

Το ζήτημα είναι πολύπλοκο, επειδή η Γη όντως αλλάζει συνεχώς το σχήμα της, κάτι που δεν είναι ευρύτερα γνωστό. Οι ισχυρές τεκτονικές δυνάμεις (οι οποίες εξηγούν τη συνεχή κινητικότητα στη εξωτερική λιθόσφαιρα του πλανήτη), που πυροδοτούν τους σεισμούς και τα ηφαίστεια, ωθούν προς τα πάνω τα βουνά, ενώ, από την άλλη, η διάβρωση και οι κατολισθήσεις τα "κονταίνουν".

Εξάλλου, οι μεγάλης κλίμακας μετακινήσεις υδάτινων μαζών στους ωκεανούς (κυρίως λόγω των μεγάλων θαλάσσιων ρευμάτων "Ελ Νίνιο" και "Λα Νίνια"), καθώς και το λιώσιμο μεγάλων παγετώνων και πάγων στους δύο Πόλους, ανακατανέμουν συνεχώς τεράστιους όγκους νερού πάνω στην επιφάνεια της Γης, κάτι που επίσης αλλάζει το σχήμα της και, συνακόλουθα, το κατά τόπους βαρυτικό πεδίο.

Η σχετική επιστήμη που μελετά αυτές τις αλλαγές, ανήκει στο πεδίο της Γεωγραφίας και λέγεται Γεωδαισία. Δυστυχώς οι επιστήμονες δεν μπορούν να τυλίξουν τη Γη με μια μεζούρα για να την μετρήσουν, γι' αυτό καταφεύγουν σε μετρήσεις από το διάστημα με τη βοήθεια επιστημονικών οργάνων σε δορυφόρους.

Παρασκευή 12 Αυγούστου 2011

Εκτός από την ύφεση, μπορεί να φταίει και ο ...ήλιος

 

Τα επεισόδια στο Λονδίνο και ο πανικός στις αγορές ενδέχεται να μην οφείλονται στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, στην ύφεση, στην ανεργία και στην αποδόμηση του κοινωνικού κράτους αλλά στις ...ηλιακές καταιγίδες όπως αυτή που σημειώθηκε την 5η Αυγούστου.


Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζονται κάποιοι πανεπιστημιακοί οι οποίοι πιστεύουν ότι γεωμαγνητικές καταιγίδες μπορεί να επηρεάσουν τους ανθρώπους, να μεταβάλουν τη διάθεσή τους και να τους οδηγήσουν σε αρνητική"συμπεριφορά αλλάζοντας τη βιοχημεία τους. Επικαλούνται μάλιστα κάποιες μελέτες που υποστηρίζουν ότι κατά τη διάρκεια γεωμαγνητικών καταιγίδων αυξάνονται οι αυτοκτονίες και η εισαγωγή στα νοσοκομεία λόγω κατάθλιψης.
Μάλιστα, μια μελέτη που έκανε το 2003 η Κεντρική Τράπεζα της Ατλάντας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τέτοιες "διαστημικές" καταιγίδες θα μπορούσαν να επηρεάσουν το... Χρηματιστήριο επειδή οι χρηματιστές είναι πιθανότερο να κάνουν "απαισιόδοξες" επιλογές. "Τα ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα γεωμαγνητικής δραστηριότητας έχουν αρνητική, στατιστικά και οικονομικά σημαντική, επίπτωση στις αποδόσεις των μετοχών την αμέσως επόμενη εβδομάδα", ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης.
Ο Ήλιος εκτοξεύει στο διάστημα φορτισμένα σωματίδια, ένα φαινόμενο που από τους επιστήμονες αποκαλείται εκτίναξη στεμματικού υλικού (CME). Τρεις μεγάλες τέτοιες εκτινάξεις υποχρέωσαν τους Αμερικανούς επιστήμονες να προειδοποιήσουν ότι οι ηλιακές καταιγίδες μπορεί να προκαλέσουν διακοπές στην ηλεκτροδότηση ενώ το βόρειο σέλας, που προκαλείται από διαταραχές στη γήινη ατμόσφαιρα, έχει γίνει ορατό σε περιοχές όπως η Αγγλία και το Κολοράντο, σύμφωνα με τη NASA.
"Το μαγνητικό πεδίο της Γης ακόμη δονείται από τη CME της 5ης Αυγούστου που προκάλεσε μια από τις ισχυρότερες γεωμαγνητικές καταιγίδες εδώ και πολλά χρόνια" ανέφερε η ιστοσελίδα SpaceWeather.
Ο τρέχων ενδεκαετής ηλιακός κύκλος αναμένεται να κορυφωθεί το 2013 και ενδέχεται τους επόμενους μήνες να πλήξουν τη Γη και άλλες γεωμαγνητικές καταιγίδες.

Πλανήτης πιο μαύρος κι από... το μαύρο χρώμα

 

(φωτογραφία αρχείου) \

 Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αστρονόμο Ντέιβιντ Κίπινγκ του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν των ΗΠΑ, που δημοσιεύουν την ανακάλυψή τους στο περιοδικό Monthly Notices της βρετανικής Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας, σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, εκτιμούν ότι ο εξωπλανήτης, με την ονομασία TrES-2b, είναι ένας μακρινός αέριος γίγαντας στο μέγεθος περίπου του Δία. Ο τελευταίος όμως "κολυμπά" σε φωτεινά νέφη αμμωνίας που αντανακλούν πάνω από το ένα τρίτο της ηλιακής ακτινοβολίας, με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο φωτεινός.
Αντίθετα, εξαιτίας της πολύ υψηλής θερμοκρασίας του, ο "εξωτικός" εξωπλανήτης, που είχε ανακαλυφθεί το 2006, δεν διαθέτει ανακλαστικά νέφη. Ο TrES-2b βρίσκεται σε πολύ κοντινή τροχιά στο μητρικό άστρο του (σε απόσταση μόλις πέντε εκατομμυρίων χιλιομέτρων) και το φως του τελευταίου θερμαίνει τον πλανήτη περίπου στους 1.000 βαθμούς Κελσίου, οπότε είναι αδύνατο να σχηματιστούν νέφη αμμωνίας.
Η ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη περιέχει χημικές ουσίες που απορροφούν το φως, όπως κάλιο, ατμούς νατρίου και οξείδιο του τιτανίου σε αέρια μορφή. Παρόλα αυτά, κανένα από αυτά τα στοιχεία δεν μπορεί να εξηγήσει πλήρως την σχεδόν πλήρη μαυρίλα του πλανήτη. "Δεν είναι σαφές τι είναι αυτό που ευθύνεται για το ότι ο πλανήτης είναι τόσο υπερβολικά μαύρος", δήλωσε ο ερευνητής Ντέιβιντ Σπίγκελ του πανεπιστημίου Πρίνστον. Πάντως, ο μυστηριώδης εξωπλανήτης, επειδή είναι τόσο καυτός, εκπέμπει μια αχνή ερυθρά ανταύγεια όπως τα αποκαΐδια.
Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι, όπως και το φεγγάρι μας, ο συγκεκριμένος πλανήτης κινείται σε "κλειδωμένη" τροχιά γύρω από το άστρο του, έτσι ώστε μόνο η μία πλευρά του αντικρίζει μόνιμα τον μακρινό μητρικό ήλιο, ο οποίος απέχει περίπου 750 έτη φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Δράκοντα.

Οι μετρήσεις του φωτός του εξωπλανήτη έγιναν με τη βοήθεια των οργάνων του διαστημικού τηλεσκοπίου "Κέπλερ" της NASA. Το "Κέπλερ", μέχρι σήμερα, έχει ανακαλύψει περισσότερους από 1.200 υποψήφιους εξωπλανήτες, για εκατοντάδες από τους οποίους εκκρεμεί η επιβεβαίωση με διασταυρωμένες παρατηρήσεις. Οι αστρονόμοι θα αναζητήσουν και άλλους ασυνήθιστα σκοτεινούς εξωπλανήτες για να δουν πόσο κοινοί είναι στο Σύμπαν.

Πέμπτη 11 Αυγούστου 2011

Πεφταστέρια» για πολλές ευχές

Όσοι σηκώσουν το βλέμμα τους στο νυχτερινό ουρανό το βράδυ της Παρασκευής 12 Αυγούστου και τα χαράματα του Σαββάτου 13 Αυγούστου θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν ένα θεαματικό αστρονομικό φαινόμενο. Μια βροχή από «πεφταστέρια» ή επιστημονικά διάττοντες Περσείδες, θα πέφτουν με ρυθμό περίπου 100 την ώρα, σύμφωνα με στοιχεία προηγούμενων ετών του Διεθνούς Οργανισμού Μετεώρων (ΙΜΟ).
Φέτος η παρατήρηση θα δυσκολευτεί από το γεγονός ότι ο νυχτερινός ουρανός θα είναι ιδιαίτερα φωτεινός λόγω της πανσελήνου της 13ης Αυγούστου.
Οι Περσείδες, ονομάζονται έτσι καθώς αρχικά φαίνονταν να προέρχονται από την περιοχή του αστερισμού του Περσέα ενώ σήμερα εκτιμάται ότι η προέλευσή τους είναι η Κασσιόπεια, είναι γρήγορες και φωτεινές, συχνά με μακριές πύρινες «ουρές» και μφανίζονται σε όλα σχεδόν τα σημεία του ουρανού .
Το εντυπωσιακό αυτό φαινόμενο προκαλείται από τα σωματίδια σκόνης που αφήνει πίσω της η τεράστια ουρά, μήκους δεκάδων εκατομμυρίων χιλιομέτρων, του κομήτη 109Ρ/Σουίφτ-Τατλ, ο οποίος αρχίζει να τέμνει την τροχιά της Γης από τις αρχές του Αυγούστου.
Ο κομήτης χρειάζεται περίπου 130 χρόνια για να πραγματοποιήσει μια πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο.
Τα μετέωρα, έχουν βάρος μικρότερο από ένα γραμμάριο και όταν εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα αναφλέγονται σε ύψος περίπου 100 χλμ. Καθώς δε, πλησιάζουν προς το έδαφος με μεγάλη ταχύτητα, διαλύονται από την τριβή και την υπερθέρμανση, αφήνοντας πίσω τους τα φωτεινά ίχνη που μας μαγεύουν όλους. Λένε πως όταν πέφτει ένα αστέρι, κάνε μια ευχή και εκείνη θα πραγματοποιηθεί. Τι γίνεται όμως όταν χιλιάδες μικρές φωτεινές λάμψεις «σκίζουν» τον έναστρο ουρανό; Στις 12 και 13 Αυγούστου χιλιάδες μικρές νιφάδες αστρικής σκόνης, πιο γνωστές και ως «Περσείδες», θα κάνουν την εμφάνισή τους στον ουρανό, δημιουργώντας ένα φαντασμαγορικό θέαμα.

Σύμφωνα με τη NASA, το φαινόμενο γίνεται ορατό στη Γη μία φορά το χρόνο και συγκεκριμένα τον Αύγουστο

Υπεύθυνος για το φαινόμενο αυτό είναι ο κομήτης Swift-Tuttle, ο οποίος διαχέει στο διάστημα χιλιάδες αστρονιφάδες, οι οποίες, καθώς εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης, δημιουργούν ένα φαντασμαγορικό θέαμα.

Το φαινόμενο αναμένεται φέτος να είναι ορατό μόνο στις Η.Π.Α. και αναμένεται να ξεκινήσει στις 05:00 (ώρα Ελλάδος) το πρωί του Σαββάτου. Μπορείτε να παρακολουθήσετε live το φαινόμενο μέσα από το site της NASA, πατώντας εδώ
(Πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ)