Πέμπτη 27 Μαρτίου 2014

"Εγκλωβισμένοι" στο διάστημα





Εγκλωβισμένοι σε ένα Soyuz θα παραμείνουν για δύο ημέρες δύο Ρώσοι και ένας Αμερικανός που ταξίδευαν για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), καθώς ένα πρόβλημα στον προσανατολισμό ή στο ύψος του σκάφους εμπόδισε την άφιξή τους στο τροχιακό συγκρότημα στον προβλεπόμενο χρόνο των έξι ωρών.

Το τριμελές πλήρωμα ξεκίνησε το ταξίδι του από το ρωσικό κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ το πρωί της Τετάρτης. Λίγο μετά την άφιξή τους σε χαμηλή γήινη τροχιά, ο κινητήρας του σκάφους δεν ενεργοποιήθηκε αυτόματα για την αλλαγή πορείας.

Τα αίτια του περιστατικού διερευνώνται, σύμφωνα όμως με Ρώσους αξιωματούχους το πιθανότερο είναι ότι η αυτόματη πυροδότηση δεν πραγματοποιήθηκε επειδή το Soyuz δεν βρισκόταν εκείνη τη στιγμή στο σωστό ύψος ή δεν είχε τον σωστό προσανατολισμό.

Οι υπεύθυνοι της αποστολής αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν τη διαδικασία που ίσχυε πριν από το 2013, όταν τα Soyuz χρειάζονταν δύο μέρες για να προσεγγίσουν τον ISS. Αυτό σημαίνει ότι το σκάφος θα πραγματοποιήσει 34 περιφορές γύρω από τη Γη, αντί για τέσσερις, και θα φθάσει στο πολυεθνικό τροχιακό συγκρότημα την Παρασκευή.

Η NASA διαβεβαίωσε ότι οι τρεις άνδρες δεν βρίσκονται σε κίνδυνο, γι’ αυτό και δεν φορούν τις διαστημικές στολές τους.

Οι ΗΠΑ εξαρτώνται από τα ρωσικά Soyuz για τη μεταφορά των αστροναυτών τους από και προς τον ISS μετά τον παροπλισμό των διαστημικών λεωφορείων τους. Από το 2017 σχεδιάζουν να αναθέσουν σε ιδιώτες τη μεταφορά πληρωμάτων.














Τελευταία ενημέρωση: Πέμπτη, 27 Μαρτίου 2014, 15:13

Τρίτη 25 Μαρτίου 2014

Μισό εκατ. ευρώ για τη μόνη φωτογραφική μηχανή που γύρισε από τη Σελήνη


Μισό εκατ. ευρώ για τη μόνη φωτογραφική μηχανή που γύρισε από τη Σελήνη
Ίσως η πιο πολυταξιδεμένη φωτογραφική μηχανή όλων των εποχών (Πηγή: Galerie Westlicht)  



Βγήκε στο σφυρί ως η μοναδική φωτογραφική μηχανή που ταξίδεψε στο φεγγάρι και επέστρεψε. Η μηχανή Hasselblad 500 που χρησιμοποιήθηκε στην αποστολή Apollo 15 το 1971 πουλήθηκε σε ιάπωνα επιχειρηματία για 550.000 ευρώ.

Η φωτογραφική μηχανή είχε τροποποιηθεί για λογαριασμό της NASA και τα πλαστικά μέρη της είχαν αντικατασταθεί με μεταλλικά.

Τουλάχιστον 15 φωτογραφικές μηχανές ταξίδεψαν στη Σελήνη με τις αποστολές Apollo, οι περισσότερες όμως έμειναν για πάντα.

Σύμφωνα με τον αυστριακό οίκο Galerie Westlicht που δημοπράτησε τη μηχανή στη Βιέννη, αγοραστής είναι ο ιάπωνας επιχειρηματίας Τερακάζου Φουτζισάβα.
in.gr, με πληροφορίες από Associated Press

Δευτέρα 24 Μαρτίου 2014

Μοναδικά δείγματα διαστρικής σκόνης έφερε στη Γη το Stardust

Artist rendition of last burn of Stardust-NExT spacecraft
 Φωτογραφία: ΝΑSA
 
Είναι το υλικό από οποίο πλάστηκε το Ηλιακό Σύστημα, η Γη, οι άνθρωπο, τα δέντρα και τα πάντα: Τα δείγματα που έφερε στη Γη η αποστολή Stardust περιέχουν επτά πολύτιμους κόκκους διαστρικής σκόνης, ανακοίνωσαν πανηγυρικά ερευνητές της NASA. Τα μοναδικά δείγματα, τα οποία ζυγίζουν μόλις μερικά τρισεκατομμυριοστά του γραμμαρίου, είναι πιθανότατα το πιο αρχαίο υλικό που θα μπορέσουμε ποτέ να μελετήσουμε.

Το κάνιστρο που μετέφερε τα δείγματα του Stardust έφτασε στη Γη το 2006, δεν ήταν όμως εύκολο να εντοπιστούν με το μάτι αυτοί οι μικροσκοπικοί κόκκοι, ενσωματωμένοι μέσα σε ένα υλικό σαν τζελ.

Η αναζήτηση ήταν απελπιστικά δύσκολη και οι υπεύθυνοι της αποστολής αναγκάστηκαν να ζητήσουν τη βοήθεια του κοινού: πάνω από 30.000 εθελοντές κλήθηκαν να κοιτάξουν χιλιάδες φωτογραφίες μικροσκοπίου και να εντοπίσουν τυχόν κόκκους σκόνης.

Χρόνια αργότερα, τα πρώτα αποτελέσματα της αναζήτησης παρουσιάστηκαν την περασμένη εβδομάδα στο Συνέδριο Πλανητικής και Σεληνιακής Επιστήμης που πραγματοποιήθηκε στο Τέξας.

Όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του Science, αυτό που εκκρεμεί τώρα είναι η επιβεβαίωση ότι πρόκειται όντως για υλικό που προέρχεται από το διαστρικό διάστημα, κάτι που μπορεί να προσδιοριστεί από τις ισοτοπικές αναλύσεις.

Λόγω του τρόπου με τον οποίο συλλέχθηκαν τα δείγματα, το πιθανότερο είναι ότι οι ερευνητές έχουν αυτό που θέλουν.

Το 2000 και το 2000, το Stardust άφησε εκτεθειμένο στο Διάστημα ένα όργανο σαν ρακέτα, καλυμμένο με ένα εξαιρετικά ελαφρύ υλικό που ονομάζεται αεροτζέλ. Η μία επιφάνεια της ρακέτας συνέλεξε τα πρώτα δείγματα από την ουρά ενός κομήτη, όταν το σκάφος πέταξε δίπλα στον κομήτη Wild-2.

Η άλλη επιφάνεια της ρακέτας χρησιμοποιήθηκε για μια ακόμα πρωτιά: άνοιξε στο βαθύ Διάστημα και επιχείρησε να συλλάβει  λίγο από το διαστρικό υλικό που εισβάλλει διαρκώς στο Ηλιακό Σύστημα.

Ο χώρος ανάμεσα στα άστρα είναι γεμάτος σκόνη που περιέχει τα περισσότερα, αν όχι όλα, χημικά στοιχεία. Είναι υλικό που εκτινάχθηκε από την επιθανάτια έκρηξη γερασμένων άστρων, τα οποία μετέτρεψαν μέσω πυρηνικών αντιδράσεων το υδρογόνο σε άλλα βαρύτερα στοιχεία.

Σύννεφα από αυτά τα απομεινάρια των άστρων μπορεί αργότερα να συμπυκνωθούν και να σχηματίσουν νέα πλανητικά συστήματα -έτσι πιστεύεται ότι σχηματίστηκε και ο Ήλιος με τους πλανήτες του.

Χρειάστηκε να ελεγχθούν 100 εκατομμύρια φωτογραφίες του «αεροτζέλ» μέχρι να βρεθούν επτά κόκκοι αυτού του υλικού -κόκκοι χίλιοι φορές μικρότεροι από ό,τι τα σωματίδια από την ουρά του κομήτη.

Λόγω της αστρονομικής ταχύτητας με την οποία έπεσε η σκόνη στον συλλέκτη του Stardust -πάνω από 15.000 χιλιόμετρα την ώρα- ένας από τους κόκκους διαπέρασε τελείως το συλλέκτη χωρίς να αφήσει χημικό ίχνος, και τέσσερις κόκκοι κατέληξαν σε ένα φύλλο αλουμινίου που περιέβαλλε το αεροτζέλ. Βρέθηκαν όμως και δύο κόκκοι παγιδευμένοι μέσα στο αεροτζέλ και έτοιμοι για αναλύσεις.

Οι κόκκοι όμως είναι τόσο μικροί ώστε οι επιστήμονες θα πρέπει να αναπτύξουν νέες τεχνικές για να το μελετήσουν. Όπως σχολιάζει ο Άντριου Ουέστπαλ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, «θα ήταν πολύ εύκολο να τους χάσουμε».

Επιμέλεια: Β. Πρατικάκης in.gr

Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014

Ξύπνιο αλλά παράλυτο το κινεζικό ρομπότ στη Σελήνη

Ξύπνιο αλλά παράλυτο το κινεζικό ρομπότ στη Σελήνη
Το Υutu πρόλαβε να διανύσει μόλις 100 μέτρα στον «Κόλπο της Ίριδας» (Πηγή: Xinhua)

Έπειτα από το τέλος μιας ακόμα σκληρής σεληνιακής νύχτας, το κινεζικό ρομπότ Yutu ξύπνησε από την κατάσταση αναμονής και μεταδίδει δεδομένα, παραμένει όμως παράλυτο λόγω μηχανικού προβλήματος που μάλλον δεν πρόκειται να επιλυθεί.

Στα μέσα Δεκεμβρίου, η σεληνάκατος Chang'e-3 που μετέφερε το ρομπότ έγινε η πρώτη αποστολή που πραγματοποιεί ελεγχόμενη προσεδάφιση στη Σελήνη εδώ και 37 χρόνια, μια σημαντική επιτυχία στο φιλόδοξο διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας.

Στα τέλη Ιανουαρίου, το εξάτροχο ρομπότ παρουσίασε «μηχανικό πρόβλημα» την ώρα που ετοιμαζόταν να τεθεί σε κατάσταση αναμονής για τη σεληνιακή νύχτα, η οποία διαρκεί δύο εβδομάδες και ρίχνει τη θερμοκρασία από τους 90 βαθμούς Κελσίου σε λιγότερο από -180 βαθμούς.

Έπειτα και από την τελευταία ανατολή του Ήλιου στο φεγγάρι, το ρομπότ παραμένει ακίνητο, ανέφεραν κινέζοι επιστήμονες στο Συνέδριο Σεληνιακής και Πλανητικής Επιστήμης που πραγματοποιείται στο Τέξας.

Όπως φαίνεται το Yutu δεν θα μπορέσει να φτάσει στο χείλος ενός κρατήρα που ήθελαν να μελετήσουν οι ερευνητές της αποστολής.

Το ρομπότ λειτούργησε μόνο για έξι εβδομάδες σε μια αποστολή που ήταν προγραμματισμένη να διαρκέσει τρεις μήνες. Σε αυτό το διάστημα πρόλαβε να διανύσει μόνο 100 μέτρα στον Κόλπο της Ίριδας (Sinus Iridium), μια μεγάλη ηφαιστειακή λεκάνη με επίπεδο έδαφος και σχεδόν καθόλου μεγάλες πέτρες.

Το εξάτροχο ρομπότ είναι εξοπλισμένο με ραντάρ που βλέπει σε βάθος έως 100 μέτρων μέσα στο υπέδαφος. Τα δεδομένα που πρόλαβε να μεταδώσει αναμένεται να αποκαλύψουν το πάχος των επιφανειακών βασαλτικών πετρωμάτων, ωστόσο η ανάλυσή τους δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, είπε ο Λι Κιάο του Κινεζικού Πανεπιστημίου Γεωεπιστημών στο Γουχάν.

Ακόμα, το φασματόμετρο ακτίνων Χ και σωματιδίων άλφα εξέτασε τη σύσταση του εδάφους σε δύο σημεία και ανίχνευσε αναμενόμενα στοιχεία, όπως μαγνήσιο, αλουμίνιο, κάλιο και ασβέστιο, ανέφεραν ερευνητές του Ινστιτούτου Φυσικής Υψηλών Ενεργειών στο Πεκίνο.

Σε λειτουργία παραμένει πάντως η σεληνάκατος Chang'e-3 που μετέφερε το Yutu. Σχεδιάστηκε να παρακολουθεί το τροχοφόρο ρομπότ και παράλληλα να πραγματοποιεί αστρονομικές παρατηρήσεις της Γης και άλλων σωμάτων για περίπου έναν χρόνο.
in.gr

Tι είναι η εαρινή ισημερία και πώς φαίνεται από το Διάστημα


 
Στο βίντεο της NASA, η εναλλαγή των εποχών από το Διάστημα. Οι ισημερίες και τα ηλιοστάσια είναι εμφανή   (Φωτογραφία:  NASA )



Το βόρειο ημισφαίριο γιορτάζει την Πέμπτη την πρώτη μέρα της άνοιξης, μια ενθαρρυντική αλλαγή την οποία σηματοδοτεί το εαρινό ηλιοστάσιο στις 18.57 ώρα Ελλάδας. Αυτό σημαίνει ότι η μέρα διαρκεί πλέον περίπου όσο η νύχτα, και θα συνεχίσει να μεγαλώνει μέχρι το θερινό ηλιοστάσιο.

Τι είναι όμως η ισημερία; Η απάντηση είναι πιο εύκολα κατανοητή αν κοιτάξει κανείς τη Γη από το Διάστημα αυτή την ιδιαίτερη ημέρα.


ΝΟΑΑ

Η παραπάνω εικόνα τραβήχτηκε από αμερικανικό δορυφόρο τη στιγμή της εαρινής ισημερίας του 2013. Μια οριζόντια λευκή γραμμή σημειώνει τον ισημερινό, ενώ ο Ήλιος έχει τοποθετηθεί στην εικόνα εκ των υστέρων.

Όπως είναι εμφανές, τη στιγμή της ισημερίας (είτε της εαρινής είτε της φθινοπωρινής) οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν κάθετα στον ισημερινό.

Ο πλανήτης παίρνει κλίση

Οι ισημερίες, τα ηλιοστάσια αλλά και η ίδια η εναλλαγή των εποχών οφείλονται στο γεγονός ότι ο άξονας περιστροφής της Γης δεν είναι ακριβώς κάθετος στο επίπεδο στο οποίο κινείται ο πλανήτης, το λεγόμενο επίπεδο της εκλειπτικής, αλλά έχει μια μικρή κλίση, όπως στην παρακάτω εικόνα.

Σε άλλους πλανήτες, ο άξονας σχηματίζει μεγαλύτερη γωνία, όπως στην ακραία περίπτωση του Ουρανού, στον οποίο ο άξονας περιστροφής είναι σχεδόν παράλληλος με το επίπεδο της εκλειπτικής -και δημιουργεί μια αλλόκοτη εναλλαγή «εποχών».


Η αξονική κλίση της Γης σε σχέση με άλλους πλανήτες (Προσαρμογή από Wikimedia Commons)

Το σημαντικό είναι ότι άξονας περιστροφής κοιτάει πάντα το ίδιο σημείο του ουρανού, τον λεγόμενο ουράνιο πόλο, ανεξάρτητα από την εποχή και το σημείο όπου βρίσκεται ο πλανήτης στο ταξίδι του γύρω από τον Ήλιο. Αυτό είναι εμφανές στην παρακάτω εικόνα.


H εναλλαγή των εποχών: την άνοιξη και το καλοκαίρι (αριστερά) ο βόρειος γεωγραφικός πόλος είναι στραμμένος προς τον Ήλιο

Το γεγονός ότι ο προσανατολισμός του άξονα είναι σταθερός σημαίνει ότι ότι το καλοκαίρι και την άνοιξη ο βόρειος πόλος του πλανήτη κοιτάζει προς τον Ήλιο, ενώ το φθινόπωρο και το χειμώνα [του βορείου ημισφαιρίου] ο ήλιος χάνεται από την περιοχή του βόρειου πόλου, ενώ ο νότιος πόλος λούζεται σε μια μόνιμη λιακάδα.

Δύο φορές το χρόνο, όμως, στην εαρινή όσο και τη φθινοπωρινή ισημερία, το επίπεδο του ισημερινού περνά ακριβώς από το κέντρο του Ήλιου, επιτρέποντας στο ηλιακό φως να φτάσει ταυτόχρονα στο βόρειο και το νότιο πόλο.

Τις ημερομηνίες, αυτές, επίσης, o Ήλιος ανατέλλει ακριβώς στη θέση της ανατολής, και η μέρα και η νύχτα έχουν περίπου ίση διάρκεια.

Η διάρκεια της ημέρας θα συνεχίσει να μεγαλώνει μέχρι το θερινό ηλιοστάσιο, το οποίο πέφτει φέτος στις 21 Ιουνίου.

Και μέχρι τότε ο Ήλιος θα ανεβαίνει όλο και ψηλότερα στον ουρανό τα μεσημέρια.

Β. Πρατικάκης in.gr

Τετάρτη 19 Μαρτίου 2014

Ίσως και να είναι η ανακάλυψη του αιώνα...

Τι ανακοίνωσε το Χάρβαρντ. Επιβεβαιώνεται ο Αϊνστάιν
 
 
Ένα τηλεσκόπιο μελέτης της κοσμικής ακτινοβολίας μικροκυμάτων, το BICEP (Background Imaging of Cosmic Extragalactic Polarization), το οποίο βρίσκεται στο Νότιο Πόλο, ανακάλυψε βαρυτικά κύματα στο σύμπαν, που προέρχονται από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του.
Το γεγονός, που αποτελεί επιστέγασμα πολυετών ερευνητικών προσπαθειών, θεωρείται κοσμοϊστορικής σημασίας για τη Φυσική και την Κοσμολογία, καθώς ρίχνει περισσότερο φως στο μυστήριο της βαρύτητας και στις απαρχές δημιουργίας του σύμπαντος κατά την «Μεγάλη Έκρηξη» - ενώ παρεμπιπτόντως, για μια ακόμη φορά, επιβεβαιώνει τη Γενική Θεωρία Σχετικότητας του Αϊνστάιν.
Η σχετική ανακοίνωση από επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον Τζον Κόβακς, έγινε σε συνέντευξη Τύπου στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν  και ήλθε να επιβεβαιώσει τις φήμες που κυκλοφορούσαν τις τελευταίες μέρες.
Όπως συνέβη και με την ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς, είναι πιθανότατο ότι η ανακάλυψη θα οδηγήσει σε ένα ακόμη βραβείο Νόμπελ - εφόσον η διεθνής επιστημονική κοινότητα θεωρήσει όντως πειστική την ανακάλυψη.
Η ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων που αποτελούν τον «απόηχο» του κοσμογονικού "Μπιγκ Μπανγκ", έρχεται να συμπληρώσει την ήδη γνωστή "κοσμική (θερμική) ακτινοβολία υποβάθρου", επιβεβαιώνοντας έτσι την κυρίαρχη θεωρία ότι το σύμπαν, αμέσως μετά τη γέννησή του πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια, μέσα σε απειροελάχιστα κλάσματα του δευτερολέπτου γνώρισε μια ταχύτατη επέκταση σε μέγεθος (τη λεγόμενη «εποχή του πληθωρισμού»), γεγονός που, μεταξύ άλλων, εξηγεί γιατί φαίνεται σήμερα ιδιαίτερα ομοιόμορφο από την μια άκρη του έως την άλλη.
Η θεωρία του πληθωρισμού
Αυτή η - έως τώρα αναπόδεικτη - "θεωρία του πληθωρισμού" πρόβλεπε ότι η ανστραπιαία συμπαντική διόγκωση άφησε το βαρυτικό "αποτύπωμά" της στο χωροχρόνο (τα λεγόμενα "βαρυτικά κύματα υποβάθρου"), κάτι που τώρα φαίνεται πως επιβεβαιώνεται και συνεπώς ουσιαστικά αποδεικνύει την εν λόγω θεωρία-κλειδί.
Οι φυσικοί θεωρούν ότι μόνο ο «πληθωρισμός» ήταν σε θέση να ενισχύσει τα αρχέγονα βαρυτικά κύματα σε σημείο που να γίνονται αντιληπτά μέχρι σήμερα και να ανιχνεύονται στο μήκος κύματος των μικροκυμάτων.
Τα βαρυτικά κύματα συνιστούν αδιόρατους κυματισμούς στον ιστό του χωροχρόνου, που μεταφέρουν ενέργεια μέσω του διαστήματος, κάπως σαν τα κύματα ενός ωκεανού. Εκτός από τα αρχέγονα βαρυτικά κύματα, τέτοια κύματα, σύμφωνα με τη θεωρία του Αϊνστάιν, μπορούν να παραχθούν επίσης στο σύμπαν από σώματα πολύ μεγάλης μάζας, όπως μαύρες τρύπες και άστρα νετρονίων.
Αυτά προκαλούν παραμορφώσεις στην καμπυλότητα του χωροχρόνου, με συνέπεια την αδιόρατη μεταβολή στις διαστάσεις μεγάλων αντικειμένων, όπως φαίνονται από τη Γη.
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ via news247.gr

Διαβάστε περισσότερα: http://www.alfavita.gr/

Παρασκευή 7 Μαρτίου 2014

Γαλαξίας διαλύεται σαν λουλούδι στον άνεμο


Γαλαξίας διαλύεται σαν λουλούδι στον άνεμο
Πηγή: NASA, ESA, Hubble Heritage Team (STScI/AURA

Ο σπειροειδής γαλαξίας ESO 137-001 μοιάζει με λουλούδι που χάνει τα πέταλά του στον άνεμο σε αυτή την εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble.

Ολόκληρος ο γαλαξίας κινείται προς την πάνω δεξιά πλευρά της εικόνας με ταχύτητα 7,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα.

Δεν πλέει όμως στο κενό, αλλά μέσα σε  ένα αραιό και εξαιρετικά θερμό διαγαλαξιακό σύννεφο αερίου.
  • Δείτε την εικόνα σε πλήρη ανάλυση
Ο γαλαξίας κινείται τόσο γρήγορα μέσα στο διαγαλαξιακό σύννεφο ώστε το αέριό του παρασύρεται προς τα πίσω και σχηματίζει νήματα, τα οποία εμφανίζονται γαλάζια.

Ακόμα και η καφετιά σκόνη που περιέχει ο ESO 137-001 διακρίνεται να ωθείται πίσω από το κέντρο του γαλαξία.

Ο ανεμοδαρμένος γαλαξίας, ο οποίος βρίσκεται στο γαλαξιακό σμήνος του Γνώμονα, σε απόσταση 200 εκατομμυρίων ετών φωτός, πιθανότατα θα καταφέρει να επιζήσει. Σταδιακά όμως χάνει το υλικό που θα του επέτρεπε να σχηματίζει νέα άστρα και δεν μπορεί παρά να γίνεται ολοένα σκοτεινότερος.

Τουλάχιστον χαρίζει αυτό το υπέροχο θέαμα, το οποίο συμπληρώνουν διάσπαρτα λαμπερά άστρα που βρίσκονται πολύ πιο κοντά, μέσα στον δικό μας Γαλαξί.
πηγή: ΔΟΛ