Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου 2024

Ο «Οδυσσέας» προσσεληνώθηκε και κάπως έτσι οι ΗΠΑ επέστρεψαν στη Σελήνη μετά από μισό αιώνα

 Ο «Οδυσσέας» μεταφέρει διάφορα επιστημονικά όργανα και έξι φορτία της NASA με εργαλεία σχεδιασμένα για τη συγκέντρωση δεδομένων για το σεληνιακό περιβάλλον

Για πρώτη φορά μετά από μισό αιώνα, ένα αμερικανικής κατασκευής διαστημόπλοιο προσγειώθηκε στο φεγγάρι.

Πρόκειται για το πρώτο αμερικανικό σκάφος στο φεγγάρι μετά το Apollo 17 το 1972, το τελευταίο κεφάλαιο στο εκπληκτικό επίτευγμα της ανθρωπότητας να στείλει ανθρώπους στο φεγγάρι και να τους φέρει όλους πίσω ζωντανούς. Αυτό είναι ένα κατόρθωμα που δεν έχει επαναληφθεί ή έστω επιχειρηθεί έκτοτε.

Το διαστημικό σκάφος που ονομάζεται «Οδυσσέας» και είναι λίγο μεγαλύτερο από έναν τηλεφωνικό θάλαμο, έφτασε στη νότια πολική περιοχή του φεγγαριού στις 6:23 μ.μ. ώρα Ανατολικής Ακτής την Πέμπτη.

Την είδηση επιβεβαίωσε ο CEO της αεροδιαστημικής εταιρείας του Χιούστον Intuitive Machines, Στιβ Άλτεμους: «Γνωρίζω ότι ήταν αγχωτική η διαδικασία, αλλά βρισκόμαστε στην επιφάνεια και το όχημα αναμεταδίδει. Καλώς ήρθατε στη Σελήνη».

«O εξοπλισμός μας βρίσκεται στην επιφάνεια του φεγγαριού και εκπέμπουμε. Συγχαρητήρια λοιπόν»

«Σήμερα, για πρώτη φορά σε περισσότερο από μισό αιώνα, οι ΗΠΑ επέστρεψαν στη Σελήνη», επισήμανε από την πλευρά του ο διευθυντής της NASA, Μπιλ Νέλσον.

«Σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, μια ιδιωτική εταιρεία, μια αμερικανική εταιρεία, πραγματοποίησε το ταξίδι έως τη Σελήνη» συνέχισε.

Σύμφωνα με τους New York Times, λίγα λεπτά μετά την προσεδάφιση του «Οδυσσέα» στη Σελήνη παρουσιάστηκε πρόβλημα στην επικοινωνία του με τη βάση δεδομένων της εταιρείας κατασκευής του, ωστόσο λίγα λεπτά μετά το σήμα επανήλθε.

«Χιούστον, ο ‘Οδυσσέας’ βρήκε το νέο του σπίτι»

Ο επικεφαλής τεχνολογίας της Intuitive Machines, της εταιρείας με έδρα το Χιούστον που κατασκεύασε τον «Οδυσσέα», ανέφερε ότι είχε εντοπιστεί ένα αμυδρό σήμα από το διαστημόπλοιο.

«Είναι αχνό, αλλά υπάρχει», είπε. «Οπότε περιμένετε, παιδιά. Θα δούμε τι συμβαίνει εδώ» έγραψε ο Tim Crain.

Λίγο αργότερα, ανακοίνωσε: «Αυτό που μπορούμε να επιβεβαιώσουμε, χωρίς αμφιβολία, είναι ότι ο εξοπλισμός μας βρίσκεται στην επιφάνεια του φεγγαριού και εκπέμπουμε. Συγχαρητήρια λοιπόν».

Αργότερα, πρόσθεσε: «Χιούστον, ο ‘Οδυσσέας’ βρήκε το νέο του σπίτι».

Η αποστολή του

Ο «Οδυσσέας» μεταφέρει διάφορα επιστημονικά όργανα και έξι φορτία της NASA με εργαλεία σχεδιασμένα για τη συγκέντρωση δεδομένων για το σεληνιακό περιβάλλον ενόψει της σχεδιαζόμενης από την αμερικανική υπηρεσία διαστήματος επιστροφής αστροναυτών στη Σελήνη αργότερα κατά την τρέχουσα δεκαετία.

Έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια επί επτά ημέρες μέχρι τη δύση του ηλίου στο σημείο, όπου προσεληνώθηκε.

Μέχρι σήμερα μόνον τέσσερις άλλες χώρες έχουν καταφέρει να προσεδαφίσουν διαστημικά σκάφη στη Σελήνη: η πρώην ΕΣΣΔ, η Κίνα, η Ινδία και πρόσφατα η Ιαπωνία. Οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα που έχει στείλει ανθρώπους στο φεγγάρι.

πηγή: in.gr

Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2024

Όταν ο Φόβος σκιάζει τον Ήλιο

 

Το ρόβερ Perseverance της NASA κατέγραψε έναν από τους δορυφόρους του Αρη να περνά μπροστά από τον Ηλιο, προκαλώντας μερική έκλειψη

1' 13" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο από την Καθημερινή

Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου 2024

Μίμας: Νέος ωκεανός ανακαλύφθηκε στο Ηλιακό Σύστημα

 Ο μικρός Μίμας, με διάμετρο μόλις 400 χιλιομέτρων και μάζα 2.000 φορές μικρότερη από της Σελήνης, γίνεται έτσι ο πέμπτος δορυφόρος στο Ηλιακό Σύστημα για τον οποίο υπάρχουν σαφείς ενδείξεις υπόγειων ωκεανών.

Και η μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature υποδεικνύει ότι μεγάλες ποσότητες υγρού νερού –του βασικού συστατικού της ζωής- μπορεί να κρύβονται ακόμα και στις παγωμένες εσχατιές του Ηλιακού Συστήματος, όπως τα φεγγάρια του πλανήτη Ουρανού.

Eμβληματικό χαρακτηριστικό του Μμα είναι ο γιγάντιος κρατήρας Χέρσελ, πλάτους 140 χιλιομέτρων (NASA-JPL/Caltech)

Ο Μίμας, ένα από τα δεκάδες φεγγάρια του Κρόνου, παίρνει το όνομα ενός από τους Γίγαντες της ελληνικής μυθολογίας.

Είναι ολόκληρος καλυμμένος με ένα παχύ στρώμα πάγου νερού, μαυρισμένο στην πορεία δισεκατομμυρίων ετών από χημικές διεργασίες και προσκρούσεις αστεροειδών.

Η νέα μελέτη εκτιμά ότι ο υπόγειος ωκεανός βρίσκεται θαμμένος σε βάθος 20-30 χιλιομέτρων και καταλαμβάνει το ήμισυ του συνολικού όγκου του Μίμα, αν και αντιστοιχεί μόλις στο 1,3% του νερού της Γης.

«Εκ πρώτης όψης, είναι το πιο απίθανο μέρος στο Ηλιακό Σύστημα για τον εντοπισμό υγρού νερού» σχολίασε στο Reuters o Βαλερί Λεϊνί του Αστεροσκοπείο του Παρισιού, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.

«Δείχνει αρχαίος και ανενεργός, με έναν τεράστιο κρατήρα. [Εξωτερικά] τίποτα δεν προδίδει την παρουσία του ωκεανού» πρόσθεσε.

Ζεστός κατά βάθος


Η μελέτη του βασίστηκε σε παρατηρήσεις της αποστολής Cassini της NASA, η οποία έφτασε στο σύστημα του Κρόνου το 2004 και πέρασε 13 χρόνια μελετώντας τον πλανήτη και τα φεγγάρια του.

Πώς όμως τεκμηριώνεται η παρουσία υγρού νερού;

Και από πού προέρχεται η θερμότητα που διατηρεί το νερό υγρό σε τόσο μεγάλη απόσταση από τον Ήλιο;

Πρώτον, η ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι ο άξονας περιστροφής του Μίμα ταλαντώνεται σαν σβούρα με ασύμμετρη κατανομή βάρους, όπως θα περίμενε κανείς από ένα σώμα που περιέχει υγρό. Και δεύτερον, η τροχιά του Μίμα γύρω από τον Κρόνο αλλάζει με την πάροδο του χρόνου.

Οι κινήσεις αυτές δεν μπορούν να προσομοιωθούν στον υπολογιστή χωρίς την παρουσία ενός υπόγειου ωκεανού, λένε οι ερευνητές.

Η de θερμότητα που διατηρεί το νερό σε υγρή κατάσταση προέρχεται από δυνάμεις τριβής βαθιά στο εσωτερικό του Μίμα. Ο δορυφόρος, ο οποίος κρατά πάντα την ίδια πλευρά στραμμένη με τον Δία, ακολουθεί μια ελλειπτική τροχιά, κάτι που σημαίνει ότι η απόστασή του από τον Κρόνο διαρκώς αυξομειώνεται.

Αυτό επηρεάζει περιοδικά τη βαρυτική έλξη που δέχεται ο Μίμας από τον Κρόνο και από άλλους δορυφόρους που πλησιάζει στην πορεία του.

«Αυτό προκαλεί μια περιοδική παραμόρφωση του εσωτερικού του Μίμα, και ένα μέρος της της ενέργειας των παραμορφώσεων μετατρέπεται σε θερμότητα» εξήγησε ο Γκαμπριέλ Τομπί του Πανεπιστημίου της Νάντης, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Παρόλο που ο Μίμας διαθέτει νερό και μια εσωτερική πηγή θερμότητας, η πιθανότητα να φιλοξενεί μικροβιακή ζωή είναι μάλλον μηδενική, αφού η μελέτη εκτιμά ότι ο ωκεανός εμφανίστηκε λόγω πρόσφατων τροχιακών μεταβολών, εδώ και περίπου 5-25 εκατομμύρια χρόνια.

Πολύ αρχαιότερος, με ηλικία δισεκατομμυρίων ετών, είναι ο υπόγειος ωκεανός στον Εγκέλαδο, έναν μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, στον οποίο έχουν ανακαλυφθεί πίδακες που εκτοξεύουν νερό σε ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων.

Υπόγειοι ωκεανοί πιστεύεται επίσης ότι υπάρχουν στον Τιτάνα του Κρόνου και την Ευρώπη και τον Γανυμήδη του Άρη.

Και η τελευταία μελέτη αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να κρύβονται ωκεανοί σε αρκετά από τα φεγγάρια του μακρινού Ουρανού.

πηγή: in.gr 

Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2022

Λεοντίδες: Κορυφώνεται απόψε 17/11/2022 η «βροχή» των διαττόντων αστέρων

 Η εν λόγω «βροχή» διαττόντων διαρκεί από τις 6 έως τις 30 Νοεμβρίου.

Λεοντίδες: Κορυφώνεται απόψε η «βροχή» των διαττόντων αστέρων

Για μία ακόμη χρονιά, η φθινοπωρινή «βροχή» των διαττόντων αστέρων Λεοντιδών θα κορυφωθεί το βράδυ της Πέμπτης 17 Νοεμβρίου και έως τα χαράματα της Παρασκευής στο βόρειο ημισφαίριο, στο οποίο ανήκει και η Ελλάδα.

Τι είναι οι Λεοντίδες

Οι Λεοντίδες είναι μια μέσης έντασης βροχή διαττόντων, η οποία όμως κατά καιρούς φαίνεται ιδιαίτερα εντυπωσιακή.

Συνήθως φέρνει στον ουρανό της Γης έως 15 «πεφταστέρια» ανά ώρα, αλλά κάθε περίπου 33 χρόνια εμφανίζει ένα περιοδικό αποκορύφωμα με εκατοντάδες ή και δεκάδες χιλιάδες μετέωρα την ώρα. Η πιο πρόσφατη θεαματική χρονιά ήταν το 2001.

Η εν λόγω βροχή διαττόντων διαρκεί από τις 6 έως τις 30 Νοεμβρίου και φαίνεται να προέρχεται από τον αστερισμό του Λέοντα, από όπου πήρε και το όνομά της.

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τα σωματίδια της σκόνης που έχει αφήσει πίσω της η ουρά του κομήτη 55Ρ/Τέμπλ-Τατλ, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1865 και κάθε Νοέμβριο τα απομεινάρια του διασταυρώνονται με την τροχιά της Γης. Ο κομήτης θα πλησιάσει ξανά τη Γη το 2031. Καθώς η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, τα απομεινάρια του κομήτη συναντούν το ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας του πλανήτη μας, αναφλέγονται λόγω της τριβής και σχηματίζουν φωτεινές σφαίρες, γνωστές ως «πεφταστέρια» ή διάττοντες. Η παρατήρηση των διαττόντων είναι πάντα καλύτερη όταν γίνεται από κάποια σκοτεινή τοποθεσία.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Πέμπτη 21 Απριλίου 2022

Λυρίδες: Κορυφώνεται τη Μ. Παρασκευή 22/4 /2022 η βροχή διαττόντων αστέρων

 

Οι διάττοντες Λυρίδες θεωρούνται μια μέση «βροχή» που συνήθως διαρκεί 

από τις 16 έως τις 25 Απριλίου

Λυρίδες: Κορυφώνεται τη Μ. Παρασκευή η βροχή διαττόντων αστέρων

Οι Λυρίδες, η πρώτη σημαντική βροχή από «πεφταστέρια» της άνοιξης,

θα κορυφωθούν φέτος στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου, όπου ανήκει 

και η Ελλάδα, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής 22 Απριλίου προς χαράματα 

του Μεγάλου Σαββάτου.

Οι διάττοντες Λυρίδες θεωρούνται μια μέση «βροχή» που συνήθως διαρκεί

από τις 16 έως τις 25 Απριλίου. Στο αποκορύφωμά τους υπολογίζεται ότι 

εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα και πυρακτώνονται μέχρι 20 μετέωρα 

ανά ώρα με ταχύτητα έως 50 χιλιομέτρων. Μερικές φορές δημιουργούν

 φωτεινά πεφταστέρια με μακριές ουρές που παραμένουν ορατές

 οπουδήποτε στον ουρανό επί αρκετά δευτερόλεπτα. Κάποιες χρονιές, 

τα «πεφταστέρια» τους έφθασαν ακόμη και τα 100 ανά ώρα.

Η συγκεκριμένη βροχή διαττόντων, η οποία καταγράφηκε για πρώτη 

φορά το 687 π.Χ. από τους Κινέζους, φαινομενικά προέρχεται από τον

 αστερισμό της Λύρας, από όπου πήρε το όνομά της, και ιδίως από τον

 αστέρα Βέγα (‘Αλφα Λύρας), ο οποίος είναι το πιο λαμπρό άστρο του

 συγκεκριμένου αστερισμού και το δεύτερο φωτεινότερο άστρο του νυχτερινού 

ουρανού του βορείου ημισφαιρίου.

Η πραγματική όμως πηγή προέλευσης είναι ο κομήτης C/1861 G1 «Θάτσερ»,

 τον οποίο ανακάλυψε το 1861 ο Αμερικανός Α.Θάτσερ. Ο κομήτης αφήνει στο 

πέρασμά του μια μακριά ουρά σκόνης και σωματιδίων, η οποία διασταυρώνεται

 κάθε χρόνο με την τροχιά του πλανήτη μας. Ο κομήτης θα ξαναπεράσει πολύ 

κοντά από τη Γη το 2276, καθώς η τροχιά του γύρω από τον Ήλιο διαρκεί περίπου 

415 χρόνια.

Τα απομεινάρια από την ουρά του κομήτη, μετά το τελευταίο κοντινό πέρασμά

 του κατά τον 19ο αιώνα, αιωρούνται ακόμα στο διάστημα και συνεχίζουν να 

προκαλούν τη «βροχή» των Λυρίδων κάθε χρόνο.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ

Τετάρτη 13 Απριλίου 2022

NASA: Ο μέγα-κομήτης Μπερναντινέλι-Μπερνστάιν είναι ο μεγαλύτερος που έχει βρεθεί

 

Οι κομήτες αφήνουν πίσω τους μια τεράστια θεαματική ουρά, ενώ το κυρίως σώμα τους, δηλαδή ο πυρήνας τους, χαρακτηρίζεται από τους επιστήμονες ως «βρώμικη χιονόμπαλα», επειδή αποτελείται από πάγο ανάμικτο με σκόνη

NASA: Ο μέγα-κομήτης Μπερναντινέλι-Μπερνστάιν είναι ο μεγαλύτερος που έχει βρεθεί | tanea.gr

Ο γιγάντιος κομήτης C/2014 UN271, γνωστότερος ως «Μπερναντινέλι-Μπερνστάιν» από τα ονόματα των αστρονόμων που τον ανακάλυψαν, είναι πραγματικά ο μεγαλύτερος που έχει ποτέ βρεθεί, επιβεβαίωσαν πέντε φωτογραφίες του διαστημικού τηλεσκοπίου Χαμπλ (Hubble), όπως ανακοίνωσε η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA).

Ο μεγα-κομήτης, ο οποίος έγινε για πρώτη φορά αντιληπτός τυχαία το 2010 και η ύπαρξη του επιβεβαιώθηκε το 2014, έχει στερεό πυρήνα διαμέτρου περίπου 80 μιλίων (129 χιλιομέτρων), 50 φορές μεγαλύτερο από τον μέσο κομήτη. Ο πυρήνας του είναι μεγαλύτερος από όλη την Πολιτεία Ρόουντ ‘Αιλαντ των ΗΠΑ. Η μάζα του εκτιμάται σε 500 τρισεκατομμύρια τόνους, 100.000 φορές μεγαλύτερη από εκείνη ενός τυπικού κομήτη. Ο προηγούμενος κάτοχος του ρεκόρ μεγέθους ήταν ο κομήτης C/2002 VQ94 που είχε ανακαλυφθεί το 2002 και η διάμετρος του πυρήνα του εκτιμήθηκε σε 60 μίλια (96 χιλιόμετρα). 

«Πάντα υποπτευόμασταν ότι αυτός ο κομήτης είναι μεγάλος, επειδή είναι τόσο φωτεινός σε τόσο μεγάλη απόσταση. Τώρα το επιβεβαιώσαμε. Ο εν λόγω κομήτης είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου, καθώς πολλές χιλιάδες κομήτες είναι πολύ αχνοί για να γίνουν ορατοί στα πιο μακρινά μέρη του ηλιακού συστήματος» δήλωσε ο καθηγητής πλανητικής επιστήμης και αστρονομίας Ντέηβιντ Τζούιτ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος ‘Αντζελες (UCLA). Οι ερευνητές έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal Letters».

Ο παγωμένος τεράστιος κομήτης κινείται με ταχύτητα περίπου 35.400 χιλιομέτρων την ώρα και βρίσκεται σήμερα μακριά από τη Γη, ενώ η κοντινότερη απόσταση του από τον πλανήτη μας αναμένεται να είναι τα 1,6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα που θα πλησιάσει το 2031 – μια απόσταση ασφαλείας που δεν εγείρει ανησυχίες. Η τωρινή θερμοκρασία του, καθώς απέχει από τον Ήλιο περίπου 3,2 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, είναι μείον 211 βαθμοί Κελσίου.

Ο κομήτης εκτιμάται ότι προέρχεται από το παγωμένο Νέφος Όορτ, την πιο μακρινή περιοχή του ηλιακού συστήματος, όπου τριγυρνάει ένας τεράστιος αριθμός κομητών, εωσότου κάποιοι αρχίσουν το «ταξίδι» τους προς το εσωτερικό ηλιακό σύστημα (και τη Γη) μετά από μια βαρυτική διατάραξη της έως τότε τροχιάς τους. Ο «Μπερναντινέλι-Μπερνστάιν»εκτιμάται ότι χρειάζεται περίπου τρία εκατομμύρια χρόνια για να διαγράψει μια ελλειπτική τροχιά γύρω από τον Ήλιο, φθάνοντας στο αφήλιο (το μακρινότερο σημείο της τροχιάς του) σε απόσταση έως μισού έτους φωτός από το άστρο μας.

Οι κομήτες αφήνουν πίσω τους μια τεράστια θεαματική ουρά, ενώ το κυρίως σώμα τους, δηλαδή ο πυρήνας τους, χαρακτηρίζεται από τους επιστήμονες ως «βρώμικη χιονόμπαλα», επειδή αποτελείται από πάγο ανάμικτο με σκόνη.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ


Πέμπτη 7 Απριλίου 2022

Ανακαλύφθηκε ο πιο μακρινός γαλαξίας σε απόσταση 13,5 δισεκατομμυρίων ετών φωτός

 «Ο γαλαξίας είναι υπερβολικά φωτεινός στο υπεριώδες φως για λόγους που δεν είναι σαφείς» ανέφεραν οι ερευνητές που τον ανακάλυψαν

anakalyfthike-o-pio-makrinos-galaxias-se-apostasi-13-5-disekatommyrion-eton-fotos-561798037

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε το πιο μακρινό αστρονομικό αντικείμενο στο σύμπαν, έναν γαλαξία με την ονομασία HD1, σε απόσταση περίπου 13,5 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Φάμπιο Πακούτσι του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν των ΗΠΑ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Monthly Notices» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας, ανέφεραν ότι ο γαλαξίας είναι υπερβολικά φωτεινός στο υπεριώδες φως για λόγους που δεν είναι σαφείς.

Εκτιμούν ότι ο εν λόγω γαλαξίας είτε δημιουργεί άστρα με εντυπωσιακό ρυθμό (περισσότερα από 100 κάθε χρόνο, τουλάχιστον δεκαπλάσια των αναμενομένων), είτε περιέχει μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα με μάζα περίπου 100 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ήλιου, κάτι που θα μπορούσε να εξηγήσει εναλλακτικά την μεγάλη φωτεινότητα του HD1. Καθώς «καταπίνει» τεράστιες ποσότητες αερίων, φωτόνια υψηλής ενέργειας μπορεί να εκπέμπονται από την περιοχή γύρω από τη μαύρη τρύπα. Αν αυτό όντως συμβαίνει, τότε θα πρόκειται για την πιο πρώιμη γνωστή μαύρη τρύπα, πολύ πιο κοντά στην αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ) από οποιαδήποτε έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.

Ο HD1 ανακαλύφθηκε μετά από 1.200 ώρες παρατηρήσεων με διάφορα τηλεσκόπια (Subaru, VISTA, Spitzer. UK Infrared). Ακολούθησαν παρατηρήσεις από το μεγάλο τηλεσκόπιο ALMA στη Χιλή, που έδειξαν ότι ο HD1 είναι 100 εκατομμύρια έτη φωτός πιο μακριά από τον GN-z11, τον έως τώρα κάτοχο του ρεκόρ αρχαιότερου και πιο μακρινού γαλαξία. Θα ακολουθήσουν παρατηρήσεις του HD1 από το νέο μεγάλο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, το οποίο «πιάνει δουλειά» φέτος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί οριστικά ότι πρόκειται για τον νέο κάτοχο του γαλαξιακού ρεκόρ απόστασης.

Πηγή: ΑΠΕ

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2022

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ανακάλυψε το πιο μακρινό άστρο στο σύμπαν, το «Earendel»

 

Απέχει περίπου 12,9 δισ. έτη φωτός από τη Γη - Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι έχει 50 φορές μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο

Το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ» (Hubble) «είδε» το φως του πιο μακρινού μεμονωμένου άστρου που έχει ποτέ παρατηρηθεί μέχρι σήμερα. Το άστρο, το οποίο ονομάστηκε Earendel (σημαίνει «άστρο της αυγής» στα παλαιά αγγλικά), βρίσκεται σε απόσταση περίπου 12,9 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.


Ο προηγούμενος κάτοχος του ρεκόρ απόστασης ήταν ένα άστρο σε απόσταση 4 δισ. ετών

φωτός, που είχε βρεθεί πάλι από το Hubble το 2018. Ο νέος κάτοχος του ρεκόρ βρίσκεται 

σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση στον χώρο και τον χρόνο.

«Σχεδόν δεν το πιστεύαμε στην αρχή, αυτό το άστρο ήταν τόσο μακρύτερα από το προηγούμενο πιο μακρινό άστρο», δήλωσε ο αστρονόμος Μπράιαν Γουέλτς του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς της Βαλτιμόρης, ο επικεφαλής ερευνητής της ομάδας που έκανε τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «NatureΟι επιστήμονες εκτιμούν ότι το Earendel έχει τουλάχιστον 50 φορές μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο μας και είναι εκατομμύρια φορές πιο φωτεινό. Το άστρο θα μελετηθεί περαιτέρω από το νέο πιο ισχυρό διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, το οποίο ήδη τέθηκε σε τροχιά και θα αρχίσει τις παρατηρήσεις του φέτος.

Όπως ανέφερε ο Γουέλτς, «με το Webb μπορεί να δούμε ακόμη πιο μακρινά άστρα από το Earendel, σπάζοντας το ρεκόρ απόστασης του, κάτι απίστευτα συναρπαστικό».

Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2020

Δίας : Ο «γίγαντας» του ηλιακού μας συστήματος – Βίντεο

 O Δίας είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος σε διαστάσεις και μάζα. Είναι ο πέμπτος κατά σειρά πλανήτης ξεκινώντας από τον Ήλιο.

Είναι ένας γίγαντας αερίων με μάζα λίγο μικρότερη από το ένα χιλιοστό της ηλιακής, αλλά δυόμισι φορές μεγαλύτερη του αθροίσματος της μάζας των υπόλοιπων πλανητών του ηλιακού συστήματος. Ο Δίας, μαζί με τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, αναφέρονται ως αέριοι γίγαντες.

Ο πλανήτης ήταν γνωστός από τους αστρονόμους της αρχαιότητας και συνδέθηκε με τη μυθολογία και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις πολλών πολιτισμών.

Οι Έλληνες και αργότερα οι Ρωμαίοι ονόμασαν τον πλανήτη από τον ελληνικό θεό Δία (Jupiter). Όταν φαίνεται από την Γη, ο Δίας μπορεί να φτάσει σε φαινόμενο μέγεθος -2,95, καθιστώντας τον κατά μέσο όρο, το τρίτο φωτεινότερο αντικείμενο στον ουρανό τη νύχτα μετά από τη Σελήνη και την Αφροδίτη. (Ο Άρης μπορεί να ταιριάξει σε σύντομα χρονικά διαστήματα τη φωτεινότητα του Δία σε συγκεκριμένα σημεία της τροχιάς του.)

Σύμφωνα με το el.wikipedia.org, Δίας αποτελείται κυρίως από υδρογόνο, με το ένα τέταρτο της μάζας να είναι ήλιο.

Μπορεί επίσης να έχει βραχώδη πυρήνα που αποτελείται από βαρύτερα στοιχεία. Λόγω της ταχείας περιστροφής του, το σχήμα του Δία είναι αυτό ενός πεπλατυσμένου σφαιροειδούς (έχει μια μικρή, αλλά σημαντική διόγκωση γύρω από τον ισημερινό).

Η εξωτερική ατμόσφαιρα είναι εμφανώς χωρισμένη σε διάφορες ζώνες σε διάφορα γεωγραφικά πλάτη, με αποτέλεσμα αναταραχή και καταιγίδες κατά μήκος των ορίων αλληλεπίδρασής τους.

Ένα σημαντικό αποτέλεσμα είναι η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα, μια τεράστια καταιγίδα που είναι γνωστό ότι υπήρχε τουλάχιστον από τον 17ο αιώνα, οπότε και παρατηρήθηκε για πρώτη φορά με τηλεσκόπιο.

Γύρω από τον πλανήτη είναι ένα αχνό πλανητικό σύστημα δακτυλίων και μια ισχυρή μαγνητόσφαιρα. Περιβάλλεται επίσης από τουλάχιστον 79 δορυφόρους, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων μεγάλων Γαλιλαϊκών δορυφόρων, όπως ονομάζονται τα φεγγάρια που ανακαλύφθηκαν από τον Γαλιλαίο το 1610. Ο Γανυμήδης, ο μεγαλύτερος από αυτά τα φεγγάρια, έχει διάμετρο μεγαλύτερη από εκείνη του πλανήτη Ερμή.



Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2020

Αστεροειδής θα περάσει την Πέμπτη 24/9/2020 ασυνήθιστα κοντά από τη Γη

Πρόκειται για τον «2020 SW» που έχει μήκος πέντε έως δέκα μέτρα και θα πλησιάσει τον πλανήτη μας σε απόσταση 27.000 έως 28.00 χιλιομέτρων, πολύ πιο κοντά από ό,τι είναι το φεγγάρι

Αστεροειδής θα περάσει την Πέμπτη ασυνήθιστα κοντά από τη Γη

Ένας -ευτυχώς μικρός- αστεροειδής θα περάσει ασυνήθιστα κοντά από τη Γη αύριο, Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για τον «2020 SW» που έχει μήκος πέντε έως δέκα μέτρα και θα πλησιάσει τον πλανήτη μας σε απόσταση 27.000 έως 28.00 χιλιομέτρων, πολύ πιο κοντά από ό,τι είναι το φεγγάρι.

Πάντως, δεν υπάρχει κίνδυνος να πέσει στη Γη, σύμφωνα με τους επιστήμονες του Κέντρου Μελετών Κοντινών στη Γη Αντικειμένων (CNEOS) του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA.

Η Σελήνη βρίσκεται σε μία μέση απόσταση 384.000 χιλιομέτρων από τη Γη (ή περίπου 30 φορές το μέγεθος του πλανήτη μας) και, συγκριτικά, ο αστεροειδής -ο οποίος ανακαλύφθηκε μόλις στις 18 Σεπτεμβρίου από αστεροσκοπείο της Αριζόνα- θα περάσει σε απόσταση περίπου όσο δύο φορές η Γη, ακόμη πιο κοντά από ό,τι κινούνται πολλοί μετεωρολογικοί και άλλοι γεωστατικοί δορυφόροι.

Η κοντινή προσέγγιση του «2020 SW» στη Γη -με ταχύτητα περίπου 28.000 χιλιομέτρων την ώρα, πιθανώς πάνω από την Αυστραλία ή τη Νέα Ζηλανδία- θα γίνει αύριο στις 14:00 ώρα Ελλάδας και θα έχει επιπτώσεις για τον αστεροειδή, καθώς η βαρύτητα του πλανήτη μας θα μεταβάλει την τροχιά του. Δεν αναμένεται να πλησιάσει ξανά τη Γη πριν τον Ιούνιο του 2029, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του JPL.

Ο αστεροειδής – ο οποίος ολοκληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο κάθε 372 μέρες (το «έτος» του είναι λίγες ημέρες μεγαλύτερο από το γήινο)- θα γίνει φωτεινότερος όσο πλησιάζει τη Γη, αλλά δεν θα είναι ποτέ ορατός με γυμνό μάτι. Θα χρειάζεται έστω ένα μικρό τηλεσκόπιο διαμέτρου έξι έως οκτώ ίντσες για την παρατήρησή του και ο αστεροειδής, ο οποίος κινείται προς τον αστερισμό των Ιχθύων, θα φαίνεται σαν ένα πολύ αργά κινούμενο άστρο.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

 

Δευτέρα 21 Σεπτεμβρίου 2020

Απίστευτη ανακάλυψη στο διάστημα - Για πρώτη φορά βρέθηκε σέλας σε κομήτη!


komitis

Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται κάτι τέτοιο γύρω από ένα κομήτη, παρόλο που αυτός δεν διαθέτει μαγνητικό πεδίο

Τα όργανα στο διαστημικό σκάφος «Ροζέτα» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) αποκάλυψαν κάτι απρόσμενο στον κομήτη 67Ρ «Τσουριούμοφ-Γκερσιμένκο»: ότι δημιουργείται γύρω του ένα υπεριώδες σέλας.

Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται κάτι τέτοιο γύρω από ένα κομήτη, παρόλο που αυτός δεν διαθέτει μαγνητικό πεδίο.

Στη Γη το σέλας στους δύο πόλους δημιουργείται όταν φορτισμένα σωματίδια από τον Ήλιο έρχονται σε επαφή με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας.

Καθώς τα ηλιακά σωματίδια προσκρούουν στα άτομα και στα μόρια της γήινης ατμόσφαιρας, δημιουργούν λαμπερές «κουρτίνες» χρωματιστού φωτός (πράσινου-λευκού-κόκκινου) στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη. Παρόμοια φαινόμενα έχουν εντοπισθεί επίσης σε αρκετούς πλανήτες ('Αρη, Κρόνο, Δία, Ποσειδώνα, Ουρανό) και μερικούς δορυφόρους του ηλιακού συστήματος μας, ακόμη και γύρω από ένα άλλο μακρινό άστρο.

Αυτή τη φορά σέλας ανιχνεύθηκε γύρω από ένα κομήτη. Οι ερευνητές του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου και του Νοτιοδυτικού Ερευνητικού Ινστιτούτου του Τέξας, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας "Nature Astronomy", διαπίστωσαν ότι τα φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού ανέμου αλληλεπιδρούν με τα αέρια που περιβάλλουν τον παγωμένο πυρήνα του κομήτη 67Ρ και δημιουργούν το σέλας.

Η «κώμη» του κομήτη ενεργοποιείται από τα ηλιακά σωματίδια και λάμπει με υπεριώδες φως.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠ