Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2011

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ! ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!

Μεταλλική μπάλα έπεσε από το διάστημα!


Μεχρι στιγμης καμια διαστημικη υπηρεσια δεν εχει διεκδικησει το αντικειμενο που φυλασσεται από τις αστυνομικες αρχες.

Μια μεταλλική σφαίρα βάρους έξι κιλών έπεσε από τον ουρανό και προσγειώθηκε στη βορειοανατολική Ναμίμπια, όπως ανακοίνωσε σήμερα το Εθνικό Ινστιτούτο Επιστημών Σήμανσης (NFCI), το οποίο διεξάγει έρευνες για να διαπιστώσει περί τίνος ακριβώς πρόκειται.

Ο εκπρόσωπος του NFCI, Πολ Λούντικ, απέρριψε κατηγορηματικά την περίπτωση το αντικείμενο να προέρχεται από κάποιον άλλο πλανήτη, σημειώνοντας ότι το μεταλλικό κράμα από το οποίο είναι κατασκευασμένο χρησιμοποιείται στην αεροναυπηγική.

Η σφαίρα δεν φέρει επάνω κανένα σημάδι ή κάποιου είδους διακριτικό. Έχει περιφέρεια 110 εκατοστών και έβγαλε έναν δυνατό ήχο σαν έκρηξη όταν προσγειώθηκε, στα τέλη Νοεμβρίου, στην περιοχή Ομουσάτι.

Μέχρι στιγμής καμία διαστημική υπηρεσία δεν έχει διεκδικήσει το αντικείμενο που φυλάσσεται από τις αστυνομικές αρχές.

"Αναμένουμε τα τελικά αποτελέσματα της ανάλυσής μας προτού δώσουμε στη δημοσιότητα περισσότερες πληροφορίες", πρόσθεσε ο Λούντικ.

Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2011

ΤΑ ΔΙΔΥΜΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ;

  Είναι σε απόσταση 946 ετών φωτός μακρυά, αλλά μοιάζουν σαν αδέλφια με τη Γη μας. Ότι επιστήμονες είδαν τους δυο πλανήτες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler της NASA και μιλούν ίσως για την πιο σημαντική ανακάλυψη καθώς οι δυο πλανήτες έχουν κάποια στοιχεία τα οποία λένε πολλά για το παρελθόν του σύμπαντος.

Οι δύο πλανήτες τώρα, έχουν πολύ υψηλές θερμοκρασίες και θεωρητικά είναι αδύνατο να φιλοξενούν ζωή. Όμως στο παρελθόν, καθώς περιφέρονταν σε μεγαλύτερη απόσταση από το μητρικό τους άστρο, είναι πολύ πιθανό να διέθεταν ακόμη και νερό στην επιφάνεια τους, σε υγρή μορφή, παρέχοντας έτσι ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη μορφών ζωής.
Οι δύο πλανήτες ονομάστηκαν Kepler 20f και Kepler 20e. Ο πρώτος εξ αυτών είναι σχεδόν ίδιος σε μάζα με τη Γη και οι επιστήμονες επισήμαναν ότι στο παρελθόν μπορεί να ήταν ο δίδυμος αδερφός της και να διέθετε την ίδια μέση θερμοκρασία.




Ο δεύτερος εξωπλανήτης, ο Kepler 20e, είναι λίγο μικρότερος απο τη Γη - η διάμετρός του υπολογίστηκε πως είναι 0,87 φορές μικρότερη - και περιφέρεται σε κοντινότερη απόσταση ως προς το μητρικό του άστρο. Το γεγονός αυτό τον καθιστά ιδιαίτερα θερμό καθώς η μέση θερμοκρασία κυμαίνεται στους 767 βαθμούς Κελσίου.
πηγή: ΑΠΕ και ΔΟΛ

Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2011

Κομήτης επιζεί από επικίνδυνη βουτιά στον Ήλιο!


Στη φωτογραφία, η ουρά του κομήτη καθώς εξέρχεται από το ηλιακό στέμμα. Στο βίντεο, η προσέγγιση καρέ-καρέ (NASA/SDO/STEREO) 


Ένας μικρός κομήτης επέζησε από μια περιπέτεια που οι αστρονόμοι θεωρούσαν βέβαιη αυτοκτονία: πλησίασε την ατμόσφαιρα του Ήλιου, όπου οι θερμοκρασίες φτάνουν τους εκατομμύρια βαθμούς, πρόλαβε όμως να απομακρυνθεί πριν λιώσει τελείως.

Ο κομήτης Lovejoy είχε ανακαλυφθεί μόλις δύο εβδομάδες πριν από την παρ΄ολίγον θανάσιμη βουτιά. Οι αποστολές SOHO και STEREO της NASA, που έχoυν τα μάτια μονίμως στραμμένα στον Ήλιο, τον βιντεοσκόπησαν την Πέμπτη καθώς περνούσε πίσω από το άστρο.

Οι αστρονόμοι περίμεναν ότι θα είχε την ίδια τύχη με τους 2.000 κομήτες -μπάλες από πάγους και σκόνη- που έχουν παρακολουθήσει μέχρι σήμερα να χάνονται μέσα στο φως.

Στο βίντεο του διαστημικού τηλεσκοπίου SDO, η ουρά του κομήτη αλληλεπιδρά με το ηλιακό στέμμα (NASA/SDO)

«Είναι σαν παγάκι που κυλά στη σχάρα του μπάρμπεκιου» σχολίασε ο Ντιν Πέσνελ, επιστημονικός υπεύθυνος του διαστημικού τηλεσκοπίου SDO.

Ο Lovejoy επέζησε, δεν έμεινε όμως ανέπαφος -εκτιμάται ότι έχασε το 90% της αρχικής του μάζας, που πρέπει να ήταν αρκετά εκατομμύρια τόνοι σκόνης και πάγων από τις απαρχές του Ηλιακού Συστήματος.

Καθώς τώρα συνεχίζει το ελλειπτικό ταξίδι της τροχιάς του γύρω από τον Ήλιο, ο Lovejoy θα απολαύσει το κρύο του Διαστήματος για 800 με 900 χρόνια πριν επιστρέψει στη γειτονιά της ζέστης.

Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2011

ΓΙΓΑΝΤΙΟ ΝΕΦΟΣ ΑΕΡΙΩΝ ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΧΑΘΕΙ ΣΤΗ ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΑ ΜΑΣ


Προσομοίωση δείχνει πώς το νέφος αερίου διαλύεται σε κομμάτια καθώς πλησιάζει την κοσμική παγίδα (ESO/MPE/Marc Schartmann)
Προσομοίωση δείχνει πώς το νέφος αερίου διαλύεται σε κομμάτια καθώς πλησιάζει την κοσμική παγίδα (ESO/MPE/Marc Schartmann)  


Ένα γιγαντιαίο νέφος αερίων οδεύει ολοταχώς προς τον θεαματικό θάνατό του, Κατευθύνεται προς τη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία μας η οποία υπολογίζεται ότι θα το καταβροχθίσει στα τέλη του 2013.

Το κοσμικό «γεύμα» αναμένεται από τους επιστήμονες με αδημονία. Θα τους προσφέρει για πρώτη φορά την ευκαιρία να παρακολουθήσουν «ζωντανά» και από τόσο κοντά ένα τέτοιου είδους φαινόμενο και θα τους επιτρέψει να γνωρίσουν καλύτερα τον Τοξότη Α*, την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα της γειτονιάς μας.

Γιγαντιαίο αλλά αραιό

Το γιγαντιαίο νέφος-καμικάζι ανακαλύφθηκε από το Very Large Telescope (VLT) του Νότιου Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου (European Southern Observatory – ESO) στη Χιλή και περιγράφεται σε μελέτη που δημοσιεύεται από διεθνή ομάδα επιστημόνων στην επιθεώρηση «Nature».

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι, παρά το τεράστιο μέγεθός του, το νέφος αερίων έχει μικρή μάζα – περίπου τριπλάσια από αυτή της Γης. Αναλύοντας καινούργιες αλλά και παλαιότερες εικόνες μπόρεσαν να υπολογίσουν την πορεία και την ταχύτητά του, η οποία όπως παρατήρησαν, έχει διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια φθάνοντας τα 2.350 χλμ το δευτερόλεπτο.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους θα φθάσει σε απόσταση περίπου 40 δισ. χλμ από τον Τοξότη Α* στα μέσα του 2013.

Από εκεί και πέρα, καθώς θα πλησιάσει στον ορίζοντα γεγονότων της υπερμεγέθους μαύρης τρύπας – το σημείο από όπου τίποτε, ούτε καν το φως, δεν μπορεί να ξεφύγει– το τέλος είναι προδιαγεγραμμένο. Υπολογίζεται ότι θα επέλθει ως το τέλος του ίδιου χρόνου και αναμένεται εναγωνίως.

Το φαινόμενο του μακαρονιού


Επειδή δεν έχει αρκετή ύλη ώστε να αποκτήσει δική του βαρύτητα, όπως συμβαίνει με τα άστρα, οι ειδικοί αναμένουν ότι, πλησιάζοντας στον ορίζοντα γεγονότων, το νέφος θα αρχίσει να επιμηκύνεται από την τεράστια έλξη της μαύρης τρύπας, προσφέροντας μια εικόνα που ως τώρα δεν είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν.

«Η ιδέα ενός αστροναύτη που “τραβιέται” σαν μακαρόνι καθώς πλησιάζει μια μαύρη τρύπα είναι οικεία από την επιστημονική φαντασία» εξήγησε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Στέφαν Γκίλεσεν του Ινστιτούτου Εξωγήινης Φυσικής Μαξ Πλανκ στη Γερμανία.

«Τώρα όμως» πρόσθεσε ο αστροφυσικός «μπορούμε να δούμε κάτι τέτοιο να συμβαίνει στην πραγματικότητα στο νεοανακαλυφθέν νέφος. Δεν πρόκειται να επιβιώσει από αυτή την εμπειρία».

Υπολογίζεται ότι το μισό νέφος θα καταβροχθιστεί από τη μαύρη τρύπα ενώ το υπόλοιπο μισό θα εκτοξευθεί ξανά πίσω στο Διάστημα, εκπέμποντας ακτινοβολία. Χάρη σε αυτήν την ακτινοβολία οι ερευνητές θα μπορέσουν να παρατηρήσουν το φαινόμενο αντλώντας πολύτιμες πληροφορίες για τις μαύρες τρύπες γενικότερα και για τον Τοξότη Α* ειδικότερα.

Το ξύπνημα του γίγαντα


Το θεαματικό τέλος του νέφους, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, θα σημάνει επίσης το ξύπνημα ενός γίγαντα. Ο Τοξότης Α* απέχει περίπου 27.000 έτη φωτός από τη Γη και έχει μάζα περίπου 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου.

Εδώ και πολύ μεγάλο διάστημα βρίσκεται σε νάρκη. Αν και πλήθος αντικειμένων στροβιλίζονται έξω από τον ορίζοντα γεγονότων του, κανένα δεν έχει παρασυρθεί μέσα σε αυτόν. Το γεγονός ότι ο Τοξότης Α* είναι τόσο αδρανής δεν είναι συνηθισμένο. Η «συνάντησή» του με το νέφος αερίων θα δώσει ενδεχομένως στους επιστήμονες κάποιες εξηγήσεις.

«Τα επόμενα δύο χρόνια θα είναι πολύ ενδιαφέροντα και αναμένεται να μας παράσχουν εξαιρετικά πολύτιμες πληροφορίες για τη συμπεριφορά της ύλης γύρω από τέτοιου είδους εντυπωσιακά, υπερμεγέθη αντικείμενα» επεσήμανε ο Ράινχαρτ Γκέντσελ του Ινστιτούτου Εξωγήινης Φυσικής Μαξ Πλανκ, επικεφαλής της μελέτης.

Το βέβαιο είναι ότι την επόμενη διετία πολλά τηλεσκόπια θα είναι στραμμένα προς το κέντρο του Γαλαξία.

Βήμα Science

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2011

"Άγγιξαν" το σωματίδιο του Θεού





Ο άνθρωπος κατάφερε να «ψηλαφίσει» την αρχή του κόσμου αλλά δεν είναι σε θέση ακόμη να το αποδείξει.

«Άγγιξε» την πηγή αλλά δεν ήπιε νερό. Οι επιστήμονες του ινστιτούτου CERN ανακοίνωσαν την Τρίτη το απόγευμα πως κατά τη διάρκεια των πολύπλοκων πειραμάτων που διεξήχθησαν ανιχνεύτηκε σε πολύ μικρή ποσότητα και για ελάχιστο χρονικό διάστημα το ενδεχόμενο και όχι η βεβαιότητα, ύπαρξης του σωματιδίου Higgs,το φάντασμα του οποίου βασανίζει την επιστημονική κοινότητα από το 1960.

Ονομάζεται και «Σωματίδιο του Θεού», επιστημονικά, το Μποζόνιο του Higgs, στην ουσία «Σωματίδιο της αρχής του παντός».

Θεωρητικά σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια της «Μεγάλης Έκρηξης», αποτέλεσμα της οποίας ήταν η δημιουργία του Σύμπαντος. Θεωρητικά πάντα σχηματίζεται όταν υφίσταται τρομακτικής ισχύος έκλυση ενέργειας, ανάλογη με εκείνην του «Big Bang». Θεωρητικά πάντα το σωματίδιο αυτό αποτελεί τον χαμένο κρίκο στην «Συνολική Θεωρία» η οποία θα μπορούσε να εξηγήσει τα πάντα, ως βασικό μοντέλο. Θεωρητικά πάντα, η αποκάλυψη της ύπαρξής του θα ισοδυναμούσε με το απόλυτο ραντεβού της ανθρωπότητας με το Θεό.

Οι επιστήμονες του CERN είναι σίγουροι πώς εντός του 2012 θα είναι σε θέση να έχουν συγκεντρώσει περισσότερα στοιχεία με λιγότερα στατιστικά ελλείμματα και πολλές περισσότερες πληροφορίες, ώστε να καταλήξουν σε ένα τελικό συμπέρασμα. Έως τότε, το Μποζόνιο του Higgs, ο εντοπισμός του οποίου θα αποδείκνυε πως κάθε σωματίδιο διατηρεί την μάζα του ανεξαρτήτως ενέργειας, θα παραμένει ένα μυστήριο έστω και αν ήδη «ψηλαφίζεται» η παρουσία του.




Ενδεχομένως κάτι τέτοιο να τράνταζε συθέμελα την θεωρία του Αϊνστάιν. Ενδεχομένως η Φυσική να εισερχόταν σε μία εντελώς νέα οδό ανακαλύψεων. Στην ουσία όμως η ανακάλυψη αυτή θα σήμαινε πως ο άνθρωπος κατέχει και το ύστατο εργαλείο που θα του πρόσφερε την δυνατότητα να εξηγήσει τα ανεξήγητα.




Στο CERN κατάφεραν να εντοπίσουν ενδείξεις οι οποίες περιορίζουν σημαντικά το εύρος των πιθανών περιοχών εντός των οποίων το σωματίδιο Higgs μπορεί να βρίσκεται, όπως δηλώνει στη zougla.gr ο Κωνσταντίνος Μπαχάς, υπότροφος ερευνητής στο CERN, ο oποίος παρακολουθεί από κοντά την εξέλιξη του πειράματος. Πρόκειται για μία ομάδα Ελλήνων επιστημόνων η οποία έχει ενταχθεί στο CERN συμμετέχοντας στην μεγάλη αυτή περιπέτεια.

Στο σχετικό ρεπορτάζ το δίκτυο BBC αναφέρει πως το σωματίδιο εξηγεί το πώς καθετί στο Σύμπαν αποκτά μάζα.

Ο εντοπισμός του «Σωματιδίου του Θεού», θα ήταν ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της επιστήμης τα τελευταία 60 χρόνια. Το σωματίδιο αυτό μας δίνει την δυνατότητα να αντιληφθούμε το Σύμπαν, παρόλα αυτά δεν έχει εντοπιστεί από τα πειράματα.

«Το βασικό δομικό στοιχείο του Σύμπαντος είναι ένα σημαντικό συστατικό που λείπει από το καθιερωμένο μοντέλο, το οποίο περιγράφει το πώς αλληλεπιδρούν τα σωματίδια με τις δυνάμεις», τονίζει το BBC.



Από την πλευρά του, το Reuters, αναφέρει ότι το Μποζόνιο του Higgs, είναι ο παράγοντας που φέρεται να έδωσε μάζα και ενέργεια μετά το «Big Bang» και τη δημιουργία το Σύμπαντος, πριν 13,7 δισ. χρόνια.

Την ώρα που η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να ενδυναμώσει τα όσα γνωρίζουμε σήμερα για σωματίδια όπως ηλεκτρόνια και πρωτόνια, τα αποτελέσματα της έρευνας θα μπορούσαν να μηn αποδεικνύουν και τίποτα, προσθέτει το Reuters.



Η επίσημη ανακοίνωση του CERN στα αγγλικά έχει ως εξής:

ATLAS and CMS experiments present Higgs search status

13 December 2011. In a seminar held at CERN1 today, the ATLAS2 and CMS3 experiments presented the status of their searches for the Standard Model Higgs boson. Their results are based on the analysis of considerably more data than those presented at the summer conferences, sufficient to make significant progress in the search for the Higgs boson, but not enough to make any conclusive statement on the existence or non-existence of the elusive Higgs. The main conclusion is that the Standard Model Higgs boson, if it exists, is most likely to have a mass constrained to the range 116-130 GeV by the ATLAS experiment, and 115-127 GeV by CMS. Tantalising hints have been seen by both experiments in this mass region, but these are not yet strong enough to claim a discovery.

Higgs bosons, if they exist, are very short lived and can decay in many different ways. Discovery relies on observing the particles they decay into rather than the Higgs itself. Both ATLAS and CMS have analysed several decay channels, and the experiments see small excesses in the low mass region that has not yet been excluded.

Taken individually, none of these excesses is any more statistically significant than rolling a die and coming up with two sixes in a row. What is interesting is that there are multiple independent measurements pointing to the region of 124 to 126 GeV. It's far too early to say whether ATLAS and CMS have discovered the Higgs boson, but these updated results are generating a lot of interest in the particle physics community.

"We have restricted the most likely mass region for the Higgs boson to 116-130 GeV, and over the last few weeks we have started to see an intriguing excess of events in the mass range around 125 GeV," explained ATLAS experiment spokesperson Fabiola Gianotti."This excess may be due to a fluctuation, but it could also be something more interesting. We cannot conclude anything at this stage. We need more study and more data. Given the outstanding performance of the LHC this year, we will not need to wait long for enough data and can look forward to resolving this puzzle in 2012."

"We cannot exclude the presence of the Standard Model Higgs between 115 and 127 GeV because of a modest excess of events in this mass region that appears, quite consistently, in five independent channels," explained CMS experiment Spokesperson, Guido Tonelli. "The excess is most compatible with a Standard Model Higgs in the vicinity of 124 GeV and below but the statistical significance is not large enough to say anything conclusive. As of today what we see is consistent either with a background fluctuation or with the presence of the boson. Refined analyses and additional data delivered in 2012 by this magnificent machine will definitely give an answer."

Over the coming months, both experiments will be further refining their analyses in time for the winter particle physics conferences in March. However, a definitive statement on the existence or non-existence of the Higgs will require more data, and is not likely until later in 2012.

The Standard Model is the theory that physicists use to describe the behaviour of fundamental particles and the forces that act between them. It describes the ordinary matter from which we, and everything visible in the Universe, are made extremely well. Nevertheless, the Standard Model does not describe the 96% of the Universe that is invisible. One of the main goals of the LHC research programme is to go beyond the Standard Model, and the Higgs boson could be the key.

A Standard Model Higgs boson would confirm a theory first put forward in the 1960s, but there are other possible forms the Higgs boson could take, linked to theories that go beyond the Standard Model. A Standard Model Higgs could still point the way to new physics, through subtleties in its behaviour that would only emerge after studying a large number of Higgs particle decays. A non-Standard Model Higgs, currently beyond the reach of the LHC experiments with data so far recorded, would immediately open the door to new physics, whereas the absence of a Standard Model Higgs would point strongly to new physics at the LHC's full design energy, set to be achieved after 2014. Whether ATLAS and CMS show over the coming months that the Standard Model Higgs boson exists or not, the LHC programme is opening the way to new physics.

Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2011

Απίστευτο! Η NASA έχασε 500 πετρώματα από τη σελήνη και κομήτες!



  • O γενικός επιθεωρητής της υπηρεσίας ανακοίνωσε ότι 500 δείγματα σεληνιακών βράχων, μετεωριτών, σκόνης από κομήτες και άλλων υλικών έχουν κλαπεί ή χαθεί τις τελευταίες δεκαετίες.


«Διαπιστώσαμε ότι τα αρχεία της NASA είναι ανακριβή και ότι οι ερευνητές δεν μπορούσαν να εξηγήσουν πού βρίσκονται όλα τα δείγματα που δανείστηκαν» καταλήγει το πόρισμα του επιθεωρητή.

«Σύμφωνα με τα αρχεία της NASA, 517 δανεισμένα αστροϋλικά έχουν κλαπεί ή χαθεί από το 1970 μέχρι τον Ιούνιο του 2010» γράφει.

Στα εν λόγω «αστροϋλικά» περιλαμβάνονται πετρώματα από τη Σελήνη, μετεωρίτες που προέρχονται από τη Σελήνη και τον Άρη, ιόντα από τα εξωτερικά στρώματα του Ήλιου, σκόνη από κομήτες και κοσμική σκόνη που συλλέχθηκε στη γήινη στρατόσφαιρα.




Από μια συλλογή που περιλαμβάνει συνολικά 140.000 σεληνιακά δείγματα, 18.000 μετεωρίτες και 5.000 σωματίδια ηλιακού ανέμου, κομητών και κοσμικής σκόνης, η NASA έχει δανείσει περισσότερα από 26.000 δείγματα.

Ο έλεγχος στα δανεισμένα δείγματα αποφασίστηκε έπειτα από την εξαφάνιση ενός δείγματος από τη Σελήνη που είχε δανειστεί το 1978 στο Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ. Το δείγμα έπρεπε να είχε επιστραφεί το 2008.

Όταν η NASA επικοινώνησε με το πανεπιστήμιο το 2010, ενημερώθηκε ότι ο διευθυντής του αρμόδιου παρατηρητήριου είχε πεθάνει και το πολύτιμο δείγμα είχε εξαφανιστεί.




Από την πλευρά του, το πανεπιστήμιο υποστηρίζει ότι ο εν λόγω διευθυντής είχε επιστρέψει το δείγμα πριν πεθάνει.

Σε μια άλλη περίπτωση, ένας ερευνητής είχε ακόμα στην κατοχή του εννέα σεληνιακά δείγματα τα οποία είχε δανειστεί 35 χρόνια νωρίτερα αλλά ουδέποτε μελέτησε. Ένας άλλος ερευνητής είχε ακόμα 36 πέτρες από το φεγγάρι, 16 χρόνια μετά το τέλος της αντίστοιχης μελέτης.

Μια άλλη περίπτωση αφορά το σεληνιακό δείγμα που είχε θεωρηθεί χαμένο αλλά αργότερα βρέθηκε στο αρχείο του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, το οποίο φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη του Άρκανσο.

Κόκκινο απόψε το φεγγάρι!


 
 
   Ο μεγαλύτερος αριθμός σεληνιακών εκλείψεων στη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τις τρεις. Αντίθετα ο μέγιστος αριθμός των ηλιακών εκλείψεων μπορεί να φτάσει τις πέντε.
Λίγο μετά τις 5 το απόγευμα του Σαββάτου, η Σελήνη θα ανατείλει «ματωμένη». Πρόκειται για μία ολική έκλειψη του φεγγαριού που θα αρχίσει αρκετά νωρίτερα (1:33 μ.μ. ώρα Ελλάδος), όταν ο δορυφόρος του πλανήτη μας θα βρίσκεται ακόμη κάτω από τον ορίζοντα.

Μολονότι οι παρατηρητές θα έχουν χάσει την ολική φάση του φαινομένου, σύμφωνα με τον διευθυντή του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, Δ.Σιμόπουλο, θα μπορέσουν εντούτοις να δουν εύκολα, με την ανατολή της, τη Σελήνη καλυμμένη με το πέπλο της γήινης παρασκιάς, η οποία θα χρωματίζει την επιφάνειά της με το χαρακτηριστικό κεραμιδί χρώμα της μερικής φάσης της έκλειψης. Το όλο φαινόμενο θα διαρκέσει μέχρι τις 7:30 μ.μ. του Σαββάτου και θα είναι ορατό, εφόσον ο καιρός το επιτρέψει, απ' όλη τη χώρα.

Όσο η Σελήνη βρίσκεται πλήρως στη σκιά της Γης, η αντανάκλαση του ηλιακού φωτός πάνω στον πλανήτη μας φτάνει στη Σελήνη και την «χρωματίζει» με μια παράξενη κεραμιδί απόχρωση που κάνει τον δορυφόρο να φαίνεται σαν «ματωμένος».

Κατά τις σεληνιακές εκλείψεις διακρίνει κανείς εύκολα το σχήμα της σκιάς της Γης πάνω στη Σελήνη, γεγονός που φανέρωσε στους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους το σφαιρικό σχήμα του πλανήτη μας. Μια έκλειψη Σελήνης, κατά τον κ. Σιμόπουλο, συμβαίνει μόνο κατά τη διάρκεια της Πανσελήνου και μόνον όταν η Σελήνη τύχει να περάσει μέσα από τη σκιά που ρίχνει η Γη στο διάστημα, αφού οι σεληνιακές εκλείψεις συμβαίνουν όταν ο δορυφόρος μας, στην τροχιά του γύρω από τη Γη, μπαίνει στην περιοχή της γήινης σκιάς. Για να διασχίσει τη σκοτεινή αυτή περιοχή χρειάζεται δύο σχεδόν ώρες, αφού διανύσει 10.000 περίπου χιλιόμετρα. Αντίθετα, στις ηλιακές εκλείψεις η Σελήνη καλύπτει τον φωτεινό δίσκο του Ήλιου ρίχνοντας τη σκιά της πάνω σε έναν μικρό διάδρομο της Γης.

Ο μεγαλύτερος αριθμός σεληνιακών και ηλιακών εκλείψεων που μπορεί να παρατηρηθούν στη διάρκεια ενός χρόνου είναι επτά και ο μικρότερος δύο, οπότε και οι δύο θα είναι οπωσδήποτε ηλιακές. Παρότι συνήθως οι σεληνιακές εκλείψεις ακολουθούν ή προηγούνται κατά 15 περίπου ημέρες των ηλιακών εκλείψεων, εν τούτοις οι ηλιακές εκλείψεις είναι πολύ πιο συχνές από τις σεληνιακές.

Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2011

Εντοπίστηκαν τεράστιες μαύρες τρύπες



Τις μεγαλυτερες «μαυρες τρυπες» που εντοπιστηκαν ποτε, καταφεραν να ανακαλυψουν Αμερικανοι επιστημονες.

Εντοπίστηκαν τεράστιες μαύρες τρύπες
Οι μαύρες τρύπες υπολογίζεται ότι έχουν 10 δισεκατομμύρια φορές τη μάζα του Ηλίου. Το γεγονός αυτό μάλιστα, ανατρέπει τη θεωρία για τη δημιουργία και την εξέλιξη των κοσμικών αντικειμένων.
Η πρώτη μαύρη τρύπα εντοπίστηκε στο κέντρο του γαλαξία NGC 3842 και άλλη μία στο κέντρο του NGC 4889, που έχουν μάζα 9,7 δισ. ηλιακές μάζες και απέχουν 310 εκατ. έτη φωτός από τον δικό μας.
Να σημειωθεί εδώ πως οι περισσότεροι από τους γαλαξίες, στο κέντρο τους διαθέτουν μαύρη τρύπα. Οι συγκεκριμένες τρύπες όμως, είναι τόσο μεγάλες που ξεπερνούν τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις για τις μαύρες τρύπες των γαλαξιών.
Μάλιστα, οι επιστήμονες πιστεύουν πως η ανακάλυψη αυτών των δύο μαύρων τρυπών, αναμένεται να δώσει φως στο φαινόμενο των μαύρων τρυπών των γαλαξιών. Μάλιστα, πολλοί πιστεύουν πια ότι οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν έναν μεγάλο γαλαξία και τη μαύρη τρύπα του, διαφέρουν κατά πολύ με τους παράγοντες που επηρεάζουν τους μικρότερους γαλαξίες.

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Πώς είναι ένα ηλιακό σύστημα, εκτός από το δικό μας;


Πώς συμπεριφέρονται τα δισεκατομμύρια αστέρια και πλανήτες πέρα από το δικό μας ηλιακό σύστημα; Λειτουργούν όπως αυτά που γνωρίζουμε;
Ενώ δεν υπάρχουν διαφωτιστικές απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, οι τελευταίες παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκόπιου Kepler της NASA, τριπλασίασαν τον αριθμό των υποψήφιων πλανητών σε 1235 πιθανολογώντας πολύ ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις.
«Αρχίζουμε να βλέπουμε τι είναι εκεί έξω, τις ομάδες των πλανητών που υπάρχουν. Είναι πολύ ενδιαφέρον», είπε ο Gregory Laghlin από το University of California, Santa Cruz, που παρ’ όλο ότι δεν ανήκει στην ομάδα του Kepler μελετά τα στοιχεία πολύ προσεκτικά.
Όταν η NASA ανακοίνωσε τα νέα στοιχεία στις 2 Φεβρουαρίου, τα δημοσιεύματα του τύπου εστίασαν στην πιθανή ύπαρξη κατοικήσιμων πλανητών, και σε ένα πιθανό αστρικό σύστημα έξι πλανητών. Στο ετήσιο συνέδριο του American Association for the Advancement of Science (AAAS) στην Ουάσινγκτον, το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε σε ένα πλανήτη που θα μπορούσε να είναι δίδυμος με τη Γη.

Το Kepler εξετάζει περίπου 150.000 αστέρια, τα περισσότερα από αυτά βρίσκονρται σε απόσταση 600 έως 3.000 έτη φωτός και ανιχνεύει πλανήτες που περνούν μπροστά από τα αστέρια-γονείς τους. Το τηλεσκόπιο είναι πολύ ευαίσθητο σε αυτά τα «περάσματα» που κάνουν να αστέρια να τρεμοπαίζουν, επιτρέποντας στο τηλεσκόπιο να «βλέπει» πλανήτες στο μέγεθος της Γης, που δεν γίνονται αντιληπτοί με άλλα μέσα.
Επειδή κηλίδες πάνω στα άστρα μπορεί να προκαλέσουν αυτό το τρεμόπαιγμα στο φως τους, πρέπει να γίνουν περαιτέρω παρατηρήσεις για να βεβαιωθεί η ύπαρξη αυτών των πλανητών. Παρ’ όλα αυτά, αυτοί οι «υποψήφιοι» πλανήτες μας δίνουν μια γεύση από τις συνθήκες που επικρατούν πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της αναλογίας αστεριών με τους πλανήτες τους.

Μέχρι τώρα το τηλεσκόπιο έχει δει πλανήτες γύρω από 997 από τα 150.000 άστρα που εξετάζει, όμως πρέπει να υπάρχουν τεράστιο πλήθος από αυτούς. Το Kepler ανιχνεύει πλανήτες που οι τροχιές τους βρίσκονται ακριβώς μπροστά του, ίσως το ένα τοις εκατό από το σύνολο τους. Πέρα απ’ αυτό τα στοιχεία που έχουν αποκαλυφθεί αφορούν μόνο τους 4 πρώτους μήνες από την εκτόξευση του Kepler, τον Μάρτιο του 2009, έτσι μόνο πλανήτες με σύντομες τροχιές έχουν ανιχνευτεί.
Η ομάδα επιστημόνων του Kepler εκτιμά ότι το 34% των άστρων που παρακολουθεί το τηλεσκόπιο, φιλοξενεί ένα πλανήτη με τροχιά λιγότερο από 125 ημέρες. Μια προηγούμενη εκτίμηση που περιόριζε αυτό το νούμερο στο 12%, ήταν μόνο για πλανήτες με πολύ μεγαλύτερη μάζα από της Γης, με τροχιά μικρότερη από 50 ημέρες. Ένα ακόμα άγνωστο στοιχείο είναι το πόσο συνηθισμένα είναι τα ηλιακά συστήματα που έχουν πολλούς πλανήτες, όπως το δικό μας. Μέχρι τώρα ήταν γνωστά μόνο μερικές δωδεκάδες, αλλά τώρα με τα νέα στοιχεία από το Kepler αποκαλύπτεται ότι 17% των ηλιακών συστημάτων περιλαμβάνουν πάνω από ένα πλανήτη.

Τι μας λέει αυτό; Ότι αφού το Kepler βλέπει πλανήτες που περνούν μπροστά από το αστέρι τους, αυτά τα ηλιακά συστήματα είναι παρόμοια με το δικό μας, που οι τροχιές πολλών πλανητών βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο.
Παρ’ όλα αυτά το μοντέλο του «17%» είναι πιο πολύπλοκο απ’ ότι δείχνει. Προσπαθώντας να μοντελοποιηθεί η σχετική αφθονία των πολύ-πλανητικών συστημάτων περιορίζονται τα μόνο-πλανητικά συστήματα. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι κάποια από αυτά έχουν περισσότερους από ένα πλανήτες, απλώς το Kepler δεν μπορεί να δει τις τροχιές τους.
Με βάση αυτή την ερμηνεία, πιθανολογείται ένα βίαιο παρελθόν για πολλά ηλιακά συστήματα. Αρχικές μελέτες που χρησιμοποιούν διαφορετικές μετρήσεις βρήκαν σημάδια ότι πολλοί γιγάντιοι πλανήτες αερίων είναι μη ευθυγραμμισμένοι με τον ισημερινό των αστεριών τους. Επειδή συνήθως οι πλανήτες από αέρια και σκόνη περιστρέφονται γύρω από τον ισημερινό του αστεριού τους, η ανωμαλία αυτή μπορεί να οφείλεται σε βίαιες επαφές με άλλους πλανήτες.
«Μερικοί πλανήτες αφομοιώνονται, κάποιοι εκτινάσσονται, και κάποιοι πέφτουν πάνω στο άστρο. Έτσι αυτοί που απομένουν έχουν μεγάλες τροχιακές κλίσεις», λέει ο Daniel Fabrycky του University of California, Santa Cruz.
Μερικά από τα μονο-πλανητικά συστήματα έχουν πλανήτες με μικρή μάζα που τους κάνει πιο ευάλωτους στις αλλαγές της τροχιάς τους. Αυτό ίσως εξηγεί τα μονο-πλανητικά συστήματα, λέει ο Joshua Winn από το Massachusetts Institute of Technology που είναι μέλος της ομάδας Kepler. «Οι μικρότεροι πλανήτες είναι ευκολότερο να διασκορπιστούν στο διάστημα».


Πηγή: New Scientist



Ανακαλύφθηκε ο δίδυμος πλανήτης της γης!


 

Λεγεται kepler 22 - b και απεχει 600 έτη φωτος απο τη γη. Για σημαντικη ανακαλυψη κανουν λόγο οι επιστημονες.

Εκείνο που μέχρι πρόσφατα ανήκε στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας αποτελεί πλέον επιστημονική πραγματικότητα. Η NASA επιβεβαίωσε ότι ο Κέπλερ 22-b, είναι ένας εξωπλανήτης που ενδέχεται να φιλοξενεί ζωή.

Οπως δήλωσε o Aστρονόμος του Αστεροσκοπείου Αθηνών, Νίκος Ματσόπουλος "ανακοινώθηκε πρόσφατα η ανακάλυψη ενός πλανήτη σε άλλο ηλιακό σύστημα το οποίο βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τη γη, γύρω στα 600 έτη φωτός όταν το ένα έτος φωτός είναι 10 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Η ιδιαιτερότητα του πλανήτη που ονομάζεται
Kepler 22 - b έγκειται στο γεγονός οτι περιστρέφεται γύρω από ένα αστέρι που μοιάζει με τον ήλιο μας και περιστρέφεται σε μια απόσταση η οποία είναι μέσα στη κατοικίσημη ζώνη. Αυτό σημαίνει ότι το νερό σε συγκεκριμένες αποστάσεις από τα αστέρια μπορεί να διατηρηθεί σε υγρή μορφή. Αυτό αφορά πάρα πολύ σημαντικό καθώς ξέρουμε πως το νερό είναι ο καλύτερος διαλήτης των οργανικών ενώσεων και άρα η ύπαρξή του δημιουργεί προϋποθέσεις για την ύπαρξη κάποιας μορφής ζωής".




ΓΙΑ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΚΑΝΟΥΝ ΛΟΓΟ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ
"Η ανακάλυψη αυτή είναι πάρα πολύ σημαντική" επισημαίνει ο κύριος Ματσόπουλος " διότι είναι ο πρώτος πλανήτης που έχει περίπου το μέγεθος της γης, είναι 2,4 φορές μεγαλύτερος από τη γη, γυρίζει γύρω από αστέρι που μοιάζει με τον ήλιο μας, είναι ο πρώτος που επιβεβαιώθηκε ότι έχε αυτό το μέγεθος από τους 54 πλανήτες που έχουν βρεθεί με έμμεσες τεχνικές και περιέχει νερό που θα μπορούσε να κρατηθεί σε υγρή μορφή".



ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ
"Το επόμενο μεγάλο άλμα το οποίο αναμένεται να γίνει τα προσεχή χρόνια με την τοποθέητηση μεγάλων τηλεσκοπίων σε τροχιά έξω από τη γη, είναι να παρατηρηθούν αυτοί οι πλανήτες σαν αυτόνομα αντικείμενα άμεσα και τότε θα έχουμε μια καλή εικόνα των συνθηκών που επικρατούν σε αυτούς και θα καταλήξουμε σε ποιο ασφαλή συμπεράσματα για το εάν είναι κατοικήσιμοι ή όχι" είπε τέλος ο κύριος Ματσόπουλος.

Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

Aσφαλιστική εταιρεία προειδοποιεί για τους κινδύνους των ηλιακών καταιγίδων

Στι ηλιακές εκρήξεις, δισεκατομμύρια τόνοι υλικού εκτοξεύονται βίαια στο Διάστημα Πηγή: NASA/SDO/AIA


Με τη συχνότητα των ηλιακών καταιγίδων να αυξάνεται, καθώς ο Ήλιος εισέρχεται σε μια περίοδο αυξημένης δραστηριότητας, η γερμανική ασφαλιστική εταιρεία Allianz εκτιμά ότι οι υλικές ζημιές από ένα τέτοιο συμβάν θα μπορούσαν να υπερβούν το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια.

Ο Ήλιος είναι γνωστό ότι ακολουθεί έναν ενδεκαετή κύκλο, με την επόμενη φάση έντονης δραστηριότητας να αναμένεται να ξεκινήσει το 2012-2013.

Στις φάσεις αυξημένης δραστηριότητας, διαταραχές στο μαγνητικό πεδίο του Ήλιου προκαλούν εκρήξεις (ηλιακές εκλάμψεις ή εκτινάξεις στεμματικού υλικού), στις οποίες δισεκατομμύρια τόνοι διάπυρου υλικού εκτινάσσονται στο Διάστημα με ταχύτητες γύρω στο 1,5 εκατομμύριο χιλιόμετρα την ώρα.

Αν βρεθούν στην πορεία της Γης, τα σωματίδια αυτά αλληλεπιδρούν με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη και προκαλούν τις λεγόμενες γεωμαγνητικές καταιγίδες, οι οποίες μπορούν να καταστρέψουν δορυφόρους, να διαταράξουν τις ραδιοεπικοινωνίες και να κάψουν τους μετασχηματιστές στα δίκτυα ηλεκτροδότησης.

Η αλληλεπίδραση των σωματιδίων αυτών με το γήινο μαγνητικό πεδίο ευθύνεται εξάλλου για το βόρειο και το νότιο σέλας, το οποίο εξαπλώνεται σε μεγαλύτερες περιοχές και γίνεται φωτεινότερο έπειτα από ηλιακές καταιγίδες.

Τι ευρύ κοινό μπορεί βέβαια να αγνοεί τους πρακτικούς κινδύνους, ωστόσο οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν κάθε λόγο να τους εξετάζουν. Σύμφωνα με την έκθεση της Allianz, το κόστος των μπλακάουτ και των υλικών ζημιών θα μπορούσε να ξεπεράσει το ένα τρισ. δολάρια στη χειρότερη περίπτωση.

«Σε αυτή τη φάση εισερχόμαστε σε μια περίοδο άσχημου διαστημικού καιρού» σχολιάζει στο Reuters ο Τζιμ Ουάιλντ, ειδικός στη φυσική του ηλιακού πλάσματος στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ στη Βρετανία.

«Η κατάσταση είναι σοβαρή, αν φανταστεί κανείς ότι μπορεί να κοπεί για ολόκληρες εβδομάδες ή και μήνες το ηλεκτρικό ρεύμα σε ένα μεγάλο τμήμα μιας χώρας ή μιας ηπείρου» λέει.

Γεωμαγνητικές καταιγίδες με σοβαρές συνέπειες έχουν εξάλλου καταγραφεί στην πρόσφατη ιστορία. Το 1989, περίπου έξι εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα για μέρες λόγω καταιγίδας που κατέστρεψε το δίκτυο ηλεκτροδότησης.

Και ο κίνδυνος αυξάνεται από το γεγονός ότι οι καταιγίδες αυτές δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν μέρες νωρίτερα. Όπως εξηγεί ο Δρ Ουάιλντ, οι διαθέσιμοι δορυφόροι μπορούν σήμερα να μεταδώσουν προειδοποιήσεις περίπου μία ώρα πριν.

Αυτό συμβαίνει επειδή η έκρηξη μπορεί να συμβεί σε μια περιοχή της επιφάνειας του Ήλιου η οποία δεν είναι ορατή εκείνη τη στιγμή από τη Γη. Οι συνέπειες γίνονται ορατές έπειτα από δύο με τρεις μέρες, όταν φτάσει στον πλανήτη η καταιγίδα των φορτισμένων σωματιδίων.

Δεδομένου ότι η μελέτη του διαστημικού καιρού δεν μετρά πάνω από μισό αιώνα ζωής, ακόμα δεν υπάρχει διεθνές, συντονισμένο κέντρο παρακολούθησης, όπως συμβαίνει με τον γήινο καιρό.

Μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί από το 1859, όταν ο Άγγλος αστρονόμος Ρίτσαρντ Κάρινγκτον παρατήρησε μια έκρηξη λευκού φωτός στον ηλιακό δίσκο -ήταν η πρώτη επιστημονικά καταγεγραμμένη ηλιακή έκρηξη.

«Αυτό που δεν γνώριζαν τότε» σχολιάζει τώρα ο Δρ Ουάιλντ, «ήταν ότι δύο με τρεις μέρες αργότερα μπορούσε κανείς να δει το βόρειο σέλας στο Περού και όλο το τηλεγραφικό σύστημα δεν λειτουργούσε λόγω της γεωμαγνητικής δραστηριότητας».

Σύμφωνα επίσης με την έκθεση της Allianz, μια ηλιακή καταιγίδα παρόμοιας έντασης με αυτή του 1859 θα προκαλούσε εκτεταμένες βλάβες στα δίκτυα ηλεκτροδότησης.

Πέντε χρόνια γύρω από τον Άρη σε 3 λεπτά!

 


Το ένα από τα δύο τζιπ της ΝΑΣΑ στον Άρη κατέγραφε επί πέντε χρόνια τον κόκκινο πλανήτη.



Mars Rover Spirit_s Entire Journey on Mars -... by Stefanelonikitelo





 

Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2011

Η πορεία του ανθρώπου στο διαστημα (2). Περπατώντας στο φεγγάρι

Περπατώντας στο φεγγάρι

Περπατώντας στο φεγγάρι (AP/Nasa)
Ακόμα μεγαλύτερη ιστορία γράφτηκε στις 20 Ιουλίου 1969, όταν ένας άνθρωπος πάτησε πόδι στο φεγγάρι για πρώτη φορά. Αυτή η φωτογραφία δείχνει τον αστροναύτη Έντγουιν «Μπαζ» Άλντριν Τζούνιορ, δίπλα σε μία Αμερικανική σημαία επάνω στο φεγγάρι κατά τη διάρκεια της αποστολής του Apollo 11. Την φωτογραφία τράβηξε ο σύναδελφός του αστροναύτης, και το πρώτο άτομο που περπάτησε στο φεγγάρι, ο Νιλ Άρμστρονγκ.

Η ιστορία της πορείας του ανθρώπου στο διάστημα (1)


50 θαύματα του διαστήματος (AP Photo)
Το ταξίδι στο διάστημα είναι ένα χαρακτηριστικό της ζωής στη Γη εδώ και 50 χρόνια. Στην παραπάνω φωτογραφία βλέπουμε ένα από τα διαστημόπλοια της πρώην Σοβιετική Ένωσης, το Vostok, αυτό που πήρε τον Γιούρι Γκαγκάριν στην πρώτη επανδρωμένη αποστολή στο διάστημα το 1961.

συνεχίζεται...

Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2011

Αναχώρησε για Άρη ο μεγάλος ρομποτικός εξερευνητής Curiosity


To ρομπότ θα μελετήσει τον Κρατήρα Γκούσεβ χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων μια συσκευή λέιζερ
To ρομπότ θα μελετήσει τον Κρατήρα Γκούσεβ χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων μια συσκευή λέιζερ   (Φωτογραφία:  NASA )


Ακρωτήριο Κανάβεραλ
Η πιο φιλόδοξη μέχρι σήμερα αποστολή στον Άρη συνεχίζει την επέλαση των γήινων ρομπότ: Η NASΑ εκτόξευσε το Σάββατο το Curiosity, ένα εξάτροχο όχημα του ενός τόνου, το οποίο θα ερευνήσει αν ο γειτονικός πλανήτης είναι, ή ήταν κάποτε, φιλόξενος για τη ζωή.

Φορτωμένο στην κορυφή ενός πυραύλου Atlas V, το Curiosity εκτοξεύτηκε στις 17.02 ώρα Ελλάδας. Θα φτάσει στον προορισμό του σε οκτώμισι μήνες, οπότε θα αρχίσει να εξερευνά τον μεγάλο Κρατήρα Γκέιλ, στον οποίο υπάρχουν ιζήματα που συνδέονται με τη ροή νερού.



   
NASA TV

Πολλά έχουν αλλάξει από το 1997, όταν προσεδαφίστηκε στον Άρη το Pathfinder, το πρώτο όχημα της NASA, σε μέγεθος τηλεκατευθυνόμενου αυτοκινήτου. Το 2004 ακολούθησαν τα δίδυμα ρομπότ Spirit και Opportunity, σε μέγεθος πλυντηρίου, από τα οποία το δεύτερο επιζεί ακόμα στο εχθρικό περιβάλλον.

Τώρα είναι η σειρά του Curiosity, ένα αυτόνομο όχημα σε μέγεθος αυτοκινήτου, το οποίο θα χρησιμοποιήσει δέκα όργανα, ανάμεσά τους ένα κρουστικό δράπανο και ένα λέιζερ, για να εξετάσει τα γύρω πετρώματα.

Η αποστολή, κόστους 2,5 δισ. δολαρίων, έχει ονομαστική διάρκεια 23 μηνών. Δεδομένου όμως ότι το ρομπότ τροφοδοτείται από μια θερμοηλεκτρική γεννήτρια πλουτωνίου (ουσιαστικά μια πυρηνική μπαταρία) η περιπέτεια θα μπορούσε να διαρκέσει πολύ περισσότερο.

Γεωλόγος στον Κρατήρα Γκέιλ

Νερό υπάρχει σήμερα στον Άρη μόνο σε μορφή πάγου, κυρίως στους δύο πόλους του πλανήτη αλλά και σε μικρό βάθος στο υπέδαφος. Η αποστολή των ρομπότ Spirit και Opportunity έδωσε ενδείξεις ότι ο πλανήτης ήταν κάποτε πιο υγρός, ωστόσο το ερώτημα παραμένει για το αν ο Άρης φιλοξενούσε ποτέ μικροβιακή ζωή.


Από την προετοιμασία του Curiosity στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι. Πηγή: NASA

Περισσότερες ενδείξεις θα μπορούσε να δώσει τώρα ο Κρατήρας Γκούσεβ, μια λεκάνη διαμέτρου 150 χιλιομέτρων, στο κέντρο της οποίας υπάρχει ένα βουνό ύψους 5 χιλιομέτρων.

Δορυφορικές εικόνες υποδεικνύουν ότι στη βάση αυτού του βουνού υπάρχουν ιζήματα που συνδέονται με τη ροή υγρού νερού.

Η αρχαία πρόσκρουση που δημιούργησε τον κρατήρα είναι πιθανό να αποκάλυψε κι άλλα θαμμένα μυστικά από το γεωλογικό παρελθόν του πλανήτη.

Θα χρειαστεί καιρός μέχρι το Curiosity να εξερευνήσει επαρκώς τη γιγάντια κοιλότητα. Οι μηχανικοί της αποστολής εκτιμούν ότι το ρομπότ θα να διανύει μια απόσταση περίπου 200 μέτρων την ημέρα και θα έχει αναρριχηθεί σε ένα υψόμετρο 200 μέτρων σε περίπου ένα χρόνο.

Η μεγάλη απόσταση του σασί από το έδαφος, σε συνδυασμό με τις ειδικές αναρτήσεις των τροχών, επιτρέπουν στο όχημα να υπερπηδά εμπόδια ύψους 65 εκατοστών.

Ελεγχόμενη προσεδάφιση


Για να ξεκινήσει όμως η εξερεύνηση, το ρομπότ πρέπει να προσεδαφιστεί με ασφάλεια.

Οι δύο προηγούμενες ρομποτικές αποστολές της NASA προσεδαφίστηκαν στον Άρη τυλιγμένα με αερόσακους που τα προστάτευσαν από τους κραδασμούς μετά την πτώση του με αλεξίπτωτο.

Το Curiosity είναι όμως πολύ βαρύ για κάτι τέτοιο οπότε θα προσεδαφιστεί με πιο ελεγχόμενο τρόπο, κλεισμένο μέσα σε μια κάψουλα εξοπλισμένη με πυραυλοκινητήρες.


Η NASA θα παρακολουθεί από τη Γη με αγωνία, δεδομένου ότι η φάση της καθόδου θα είναι μια από τις πιο κρίσιμες για την επιτυχία της αποστολής.

Η αποτυχία στην προσεδάφιση έχει καταδικάσει εξάλλου αρκετές προηγούμενες αποστολές στον Αρη.

Πολλές όμως δεν κατάφεραν να φτάσουν ούτε καν μέχρι τη γειτονιά του Κόκκινου Πλανήτη: Η ρωσική αποστολή Fobos-Grunt εκτοξεύτηκε στις αρχές Νοεμβρίου με το φιλόδοξο στόχο να φέρει στη Γη δείγματα από τον δορυφόρο του Άρη, Φόβο.

Το σκάφος εξήλθε με επιτυχία από την ατμόσφαιρα, απέτυχε όμως να πυροδοτήσει τον κινητήρα του και παραμένει «κολλημένο» σε χαμηλή γήινη τροχιά.

Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2011

Αύριο θα «βρέξει» πεφταστέρια!

 

Μια ακόμα βροχή διαττόντων, και συγκεκριμένα των Λεοντιδών θα είναι ορατή τη νύχτα της Τετάρτης και στη χώρα μας, στο βαθμό που θα το επιτρέψουν οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες.
 

Το φαινόμενο αναμένεται να κορυφωθεί προς τα ξημερώματα της Πέμπτης και θα είναι ορατό από τη 1 μετά τα μεσάνυχτα μέχρι τις 4.30 τα ξημερώματα.
Πρόκειται για μια πλούσια βροχή διαττόντων που εμφανίζεται κάθε χρόνο αυτή την περίοδο. Το θέαμα αναμένεται να είναι αρκετά έντονο, καθώς είναι πιθανό να εμφανιστούν περίπου 75 μετέωρα ανά ώρα, σύμφωνα με τον διευθυντή του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, Διονύση Σιμόπουλο.
Τα μετέωρα φαίνονται ότι προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα (εξ ου και το όνομά τους), ενώ οφείλονται στα σωματίδια της σκόνης που αφήνει πίσω του ο κομήτης Τεμπλ-Τατλ.
Στην περίπτωση της βροχής των Λεοντιδών, καθώς η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, η τροχιά της συναντά κάθε Νοέμβριο το σύννεφο των σωματιδίων του συγκεκριμένου κομήτη. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, χτυπάνε τα ανώτερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας σε ύψος περίπου 100 χιλιομέτρων και αναφλέγονται. Η ανάφλεξη ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας, σχηματίζοντας μια φωτεινή σφαίρα δύο έως τριών μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή η φωτεινή σφαίρα, γίνεται ορατή από τη Γη και ονομάζεται διάττων, μετέωρο ή "πεφταστέρι".
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Έφτασε στο διεθνή διαστημικό σταθμό το Σογιούζ

 

Το διαστημικό σκάφος Σογιούζ που μεταφέρει δύο ρώσους κοσμοναύτες και έναν αμερικανό αστροναύτη έφθασε σήμερα στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.


Σύμφωνα με την ανακοίνωσης της ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας Roskosmos, το Σογιούζ με επιβάτες τους ρώσους κοσμοναύτες Αντον Σκλαπέροφ και Ανατόλι Ιβανίσιν και τον Αμερικανό αστροναύτη Νταν Μπέρμπανκ εκτοξεύθηκε τη Δευτέρα από τον ρωσικό κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν.
Οι πτήσεις προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό είχαν διακοπεί τον περασμένο Αύγουστο μετά την απώλεια ενός ρωσικού διαστημικού σκάφους τροφοδοσίας, το οποίο συνετρίβη στη Σιβηρία μετά την απογείωσή του, σε ένα ατύχημα που προκάλεσε την αναβολή για δύο μήνες της αποστολής του Σογιούζ, ώστε να επιθεωρηθούν οι εκτοξευτήρες του.
Το ρωσο-αμερικανο-ιαπωνικό πλήρωμα του διεθνούς διαστημικού σταθμού θα επιστρέψει στη Γη, στις 22 Νοεμβρίου και στις 21 Δεκεμβρίου μια νέα επανδρωμένη πτήση θα μεταφέρει τους τρεις αντικαταστάτες του πληρώματος στον σταθμό, το οποίο από εκείνη τη στιγμή θα λειτουργεί με πλήρη σύνθεση.
Το ρωσικό διαστημικό πρόγραμμα έχει γνωρίσει μία σειρά από αποτυχίες μετά τον Δεκέμβριο του 2010 και την απώλεια του δορυφόρων του ρωσικού συστήματος Glonass, το οποίο επρόκειτο να ανταγωνισθεί το αμερικανικό GPS.

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

Επιτυχής η εκτόξευση του Σογιούζ

 

Χωρίς κανένα πρόβλημα εκτοξεύθηκε από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονουρ στο Καζακστάν το Soyuz -FG (Σογιούζ) μεταφέροντας στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) ένα Αμερικανό και δύο Ρώσους αστροναύτες.
 

Ο πύραυλος Soyuz-FG, μεταφέρει τον αμερικανό Νταν Μπέρμπανκ και τους ρώσους Αντον Σκαπλέροφ και Ανατόλι Ιβανίσιν και οι τρεις αστροναύτες θα προστεθούν στο υπάρχον δυναμικό του ΔΔΣ, τον αμερικανό Μάικ Φόσαμ, τον ιάπωνα Σατόσι Φουρουκάουα και τον ρώσο Σεργκέι Βολκόφ.
Η Ρωσία καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την ανάπτυξη του διαστημικού της προγράμματος προσπαθώντας παράλληλα να ανακάμψει από μια σειρά αποτυχιών, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής της περασμένης Τετάρτης στον Αρη, όπου και πάλι χρησιμοποιήθηκε πύραυλος Soyuz.
Επίσης υπενθυμίζεται ότι στις 14 Αυγούστου συνετρίβη μη επανδρωμένος πύραυλος Soyuz, ο οποίος μετέφερε προμήθειες για τον ΔΔΣ, με αποτέλεσμα να προκληθεί καθυστέρηση δύο μηνών για τις επανδρωμένες πτήσεις προς τον σταθμό ώστε οι ρώσοι τεχνικοί να πραγματοποιήσουν ελέγχους ασφαλείας στον ρωσικό στόλο των Soyuz.
Σημειώνεται ότι έπειτα και από την απόσυρση του αμερικανικού διαστημικού σκάφους τον Ιούλιο, οι ρωσικοί Soyuz είναι το μοναδικό μέσο μεταφοράς πληρώματος στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2011

Βροχή των Λεοντιδών: Πέμπτη 17 και Παρασκευή 18 Νοεμβρίου


Μία από τις πιο θεαματικές "βροχές" διάττοντων αστέρων, των Λεοντιδών, θα συμβεί την Πέμπτη 17 και την Παρασκευή 18 Νοεμβρίου.

Το φαινόμενο παρατηρείται κάθε χρόνο και διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες, από τις 7 έως τις 28 Νοεμβρίου, το αποκορύφωμα του όμως αναμένεται τις νύχτες της 17ης και 18ης Νοεμβρίου και η καλύτερη στιγμή παρατήρησης είναι λίγο πριν το ξημέρωμα.

Ο ρυθμός πτώσης των φωτεινών μετεώρων -που γίνεται με ταχύτητα περίπου 71 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο- υπολογίζεται σε 15 ανά ώρα κατά μέσο όρο.

Γιατί ονομάζονται Λεοντίδες

Οι βροχές των μετεώρων παίρνουν το όνομα του αστερισμού που βρίσκεται στην περιοχή του ουρανού όπου εκδηλώνονται (π.χ. Ωριωνίδες, Αιγοκερίδες, Yδροχοΐδες, Περσείδες κ.α.).

Οι Λεοντιδες, αν και έρχονται από τον κομήτη 55Ρ/Τέμπελ-Τατλ, οφείλουν το όνομά τους στον αστερισμό του Λέοντα, αφού οπτικά δίνουν την εντύπωση πως προέρχονται από εκεί.

Εξαιτίας της τροχιάς του κομήτη Τέμπελ-Τατλ, που έχει αντίθετη φορά από αυτήν της Γης, με συνέπεια τα θραύσματά του να συγκρούονται με τον πλανήτη μας μετωπικά, με ταχύτητα σχεδόν διπλάσια από αυτή άλλων διαττόντων. Αναπτύσσεται, έτσι, μια μεγαλύτερη θερμοκρασία λόγω της τριβής κατά τη διέλευση των μετεώρων μέσω της γήινης ατμόσφαιρας, με αποτέλεσμα τα «πεφταστέρια» να καίγονται πιο έντονα και να εκπέμπουν περισσότερη λάμψη κατά την πτώση τους, κάνοντας τους Λεοντίδες να ξεχωρίζουν από τα άλλα πεφταστέρια.

Θύελλα πεφταστεριών!

Από ιστορική άποψη, οι Λεοντίδες έχουν δημιουργήσει μερικά από τα πιο θεαματικά φαινόμενα στους ουρανούς του πλανήτη μας και μάλιστα υπήρξαν φορές, ιδίως μεταξύ των ετών 1998 - 2002, που εξελίχτηκαν σε πραγματική "θύελλα" μετεώρων, στη διάρκεια της οποίας πολλές χιλιάδες "αστεριών" φαίνονταν να πέφτουν κάθε ώρα στη Γη.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτές οι "θύελλες" λαμβάνουν χώρα περιοδικά, ανά 33 χρόνια περίπου, για άγνωστους λόγους. Η τελευταία τέτοια θεαματική «θύελλα» συνέβη το 2002, συνεπώς η επόμενη θα υπάρξει κάπου κοντά στο 2035. Φέτος θα πρέπει να αναμένεται μια ήπια δραστηριότητα.

Ετσι κι αλλιώς, αυτή η αβεβαιότητα ισχύει γενικότερα στην παρατήρηση διαττόντων αστέρων, καθώς κανείς ποτέ δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το τι θα συμβεί και, φυσικά, κατά πόσο οι καιρικές συνθήκες θα επιτρέψουν την παρακολούθηση του φαινομένου.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ

«Πολύ μικρή» η πιθανότητα σωτηρίας για τη ρωσική αποστολή στον Φόβο


Από την προετοιμασία του Fobos-Grunt στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Το σκάφος απέτυχε να πυροδοτήσει τον κινητήρα του.
Από την προετοιμασία του Fobos-Grunt στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Το σκάφος απέτυχε να πυροδοτήσει τον κινητήρα του.   


Μόσχα
Ελάχιστες είναι πλέον οι πιθανότητες να λειτουργήσει ο κινητήρας του ρωσικού σκάφους Fobos-Grunt, το οποίο εκτοξεύτηκε την Τετάρτη με αποστολή να φέρει στη Γη δείγματα από τον Φόβο, ένα από τα δύο μικρά φεγγάρια του Άρη. Το σκάφος «κόλλησε» σε χαμηλή γήινη τροχιά και όλα δείχνουν ότι θα συντριβεί στη Γη σε λίγες εβδομάδες.

«Στη διάρκεια της νύχτας υπήρξαν πολλές προσπάθειες για τη λήψη τηλεμετρικών δεδομένων από το σκάφος. Όλες ολοκληρώθηκαν χωρίς αποτέλεσμα» δήλωσε στο πρακτορείο Interfax πηγή του ρωσικού διαστημικού προγράμματος.

«Η πιθανότητα σωτηρίας του σκάφους είναι πολύ, πολύ μικρή» είπε, όπως αναμεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο.

Οι προσπάθειες επικοινωνίας με το Fobos-Grunt συνεχίζονται πάντως και την Παρασκευή με τη βοήθεια επίγειων σταθμών της NASA και της ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος).

Αν τελικά αποτύχουν οι προσπάθειες, το σκάφος θα εισέλθει σταδιακά στη γήινη ατμόσφαιρα, απελευθερώνοντας αρκετούς τόνους τοξικών καυσίμων.

Διάφορες εκτιμήσεις για το πότε θα μπορούσε να συντριβεί η αποστολή εμφανίζονται στα ρωσικά μέσα. «Πιστεύω ότι δεν θα πέσει πίσω στη Γη πριν από τις 3 Δεκεμβρίου» εκτίμησε πηγή του πρακτορείου RIA Novosti.

Η αποτυχία θα ερχόταν να προστεθεί σε μια σειρά προηγούμενων ατυχημάτων που έχουν ντροπιάσει τους τελευταίους μήνες τη Roscosmos, τη ρωσική διαστημική υπηρεσία.

Το Fobos-Grunt, κόστους 165 εκατ. δολαρίων, θα ήταν η πρώτη διαπλανητική αποστολή της Ρωσίας εδώ και 15 χρόνια.

Επρόκειτο να αναχωρήσει την Τετάρτη σε ένα ταξίδι τεσσάρων μηνών μέχρι τον Φόβο.

Μετά την προσεδάφισή του στο μικροσκοπικό φεγγάρι, θα συνέλεγε δείγματα εδάφους -ή «grunt» στα ρωσικά, τα οποία θα εκτινάσσονταν με μια κάψουλα και θα έφταναν στη Γη το 2014.

Το Ηλιακό Σύστημα «περιείχε κάποτε έναν ακόμα γιγάντιο πλανήτη»


Χαμένος στο Διάστημα: ένας παλιός μας γείτονας δεν αποκλείεται να κυκλοφορεί κάπου εκεί έξω (Καλλιτεχνική απεικόνιση, Southwest Research Institute)
Χαμένος στο Διάστημα: ένας παλιός μας γείτονας δεν αποκλείεται να κυκλοφορεί κάπου εκεί έξω (Καλλιτεχνική απεικόνιση, Southwest Research Institute)  

Ένας γιγάντιος πλανήτης στο μέγεθος του Ποσειδώνα δεν αποκλείεται να εξοστρακίστηκε από το Ηλιακό Σύστημα στα αρχικά στάδια της εξέλιξής του, υπολογίζουν Αμερικανοί ερευνητές.

Η υπόθεση του επιπλέον πλανήτη προτείνεται ως εξήγηση σε ένα μυστήριο που απασχολεί τους πλανητολόγους εδώ και καιρό: γιατί οι (υπόλοιποι) πλανήτες βρίσκονται στις θέσεις όπου τους βλέπουμε σήμερα;

Η μελέτη της κίνησης των πλανητών και των σωμάτων της Ζώνης του Κούιπερ -ενός βασιλείου παγωμένων αστεροειδών πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα- υποδεικνύει ότι το Ηλιακό Σύστημα πρέπει να πέρασε μια μεγάλη αναστάτωση 600 εκατομμύρια χρόνια μετά το σχηματισμό του.

Λόγω αυτής της «δυναμικής αστάθειας», πολλά μικρά σώματα πρέπει να εκτινάχθηκαν προς τα έξω, μέχρι τη Ζώνη του Κούιπερ, ενώ ο Δίας πρέπει να μετακινήθηκε πιο κοντά στον Ήλιο.

Το σενάριο αυτό παρουσιάζει όμως ένα πρόβλημα: οι προσομοιώσεις που τρέχουν οι επιστήμονες εδώ και χρόνια δείχνουν ότι η μεταπήδηση του Δία σε νέα τροχιά θα είχε διαταράξει σε υπερβολικό βαθμό τις τροχιές των εσωτερικών πλανητών. Σε πολλές προσομοιώσεις, για παράδειγμα, η Γη συγκρούεται με τον Άρη ή την Αφροδίτη.

Μια πιθανή λύση προτείνεται τώρα από τον Ντέιβιντ Νεσβόρνι του Ερευνητικού Ινστιτούτου Southwest στο Τέξας. Ο αστρονόμος εκτιμά ότι το πρόβλημα θα λυνόταν αν το νεαρό Ηλιακό Σύστημα περιείχε έναν ακόμα γιγάντιο πλανήτη, στο μέγεθος του Ουρανού ή του Ποσειδώνα, ο οποίος εκτινάχθηκε στο διαστρικό διάστημα λόγω της δυναμικής αστάθειας.

Ο «εξοστρακισμός» αυτού του πλανήτη θα επέτρεπε στον Δία να μετακινηθεί προς τα μέσα χωρίς να διαταράξει τόσο πολύ τις τροχιές των εσωτερικών πλανητών. Στις προσομοιώσεις του Νεσβόρνι, η προσθήκη του επιπλέον πλανήτη πράγματι οδηγεί στην κατάσταση που παρατηρούμε σήμερα στο Ηλιακό Σύστημα.

Εξάλλου, επισημαίνει ο ερευνητής στο Astrophysical Research Letters, η υπόθεση του εξοστρακισμένου πλανήτη ενισχύεται από την ανακάλυψη πολλών «αδέσποτων» πλανητών που κινούνται χαμένοι στο διαστρικό κενό.

Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2011

Ο διαπλανητικός «φόβος» των Ρώσων

 

Αγωνιώδεις προσπάθειες καταβάλλει η Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία για να επανεκκινήσει τους κινητήρες τού μη επανδρωμένου διαπλανητικού σταθμού «Φόβος-Γκρουντ», που εκτοξεύθηκε κανονικά, αλλά δεν κατόρθωσε να προσανατολιστεί σωστά έναντι του Ηλιου και δεν έχει μπει στην προγραμματισμένη τροχιά του προς τον Αρη.
Σε περίπτωση αποτυχίας του αναπροσανατολισμού, το σκάφος θα περιφέρεται σε λάθος τροχιά επί ένα μήνα και μετά θα συγκρουστεί με τη Γη (φωτ. ΑΠΕ, Ass. Press) 

Σε περίπτωση αποτυχίας του αναπροσανατολισμού, το σκάφος θα περιφέρεται σε λάθος τροχιά επί ένα μήνα και μετά θα συγκρουστεί με τη Γη (φωτ. ΑΠΕ, Ass. Press) Την ανακοίνωση έκανε επισήμως χθες ο νέος επικεφαλής της υπηρεσίας Βλαντίμιρ Παπόφκιν, ο οποίος παρ' όλ' αυτά αρχικώς δήλωσε ότι για τον αναπροσανατολισμό του διαστημοπλοίου διατίθενται τρία 24ωρα, για να διαψευστεί αργότερα από υφισταμένους του, οι οποίοι εκτιμούν ότι για τη διαδικασία αυτή υπάρχει χρόνος τουλάχιστον δύο εβδομάδων. Σε περίπτωση αποτυχίας του αναπροσανατολισμού του σκάφους εκτιμάται από ειδικούς ότι έως και έναν μήνα θα περιφέρεται σε λάθος τροχιά και έπειτα από αυτό το διάστημα θα συγκρουστεί με τη Γη.
Οπως σχολίασε στο Associated Press ο βετεράνος της NASA Τζέιμς Οουμπεργκ, εάν οι προσπάθειες των Ρώσων ειδικών αποτύχουν, τότε θα πρόκειται για την πτώση στη Γη της μεγαλύτερης σε όγκο ανθρώπινης κατασκευής. Το διαστημικό σκάφος ζυγίζει 14,6 τόνους και υπολογίζεται ότι μεταφέρει έως και επτά τόνους καύσιμα, τα οποία θα μπορούσαν να το μετατρέψουν σε μια θανατηφόρα τοξική βόμβα εκτός ελέγχου.
Ο διαπλανητικός σταθμός «Φόβος-Γκρουντ» εκτοξεύθηκε από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ στο Καζαχστάν λίγο μετά τα μεσάνυχτα Τρίτης προς Τετάρτη με πύραυλο ρωσικής κατασκευής τύπου Ζενίτ-2, από τον οποίον αποκολλήθηκε 11 λεπτά μετά την εκκίνηση. Ωστόσο, για αδιευκρίνιστους λόγους, πιθανότατα κάποιο σφάλμα στο ηλεκτρονικό του σύστημα ή αστοχία στους κινητήρες του, εκείνοι απέτυχαν να τεθούν δύο φορές σε λειτουργία, όπως έπρεπε, για να γίνουν οι σωστές αλλαγές στην τροχιά του και το σκάφος να πάρει την τελική κατεύθυνσή του προς τον Αρη.
Πρόκειται για την πρώτη διαπλανητική αποστολή της Ρωσίας μετά την αποτυχία το 1996 μιας προηγούμενης προς τον Αρη, που είχε καταλήξει σε καταστροφή ενός πρώιμου ρομποτικού σκάφους λίγο μετά την εκτόξευσή του.
Παρά τις σφοδρές επικρίσεις στο ρωσικό Τύπο και στο εσωτερικό της κυβέρνησης για τις πολυάριθμες αποτυχίες των τελευταίων χρόνων στο διαστημικό τομέα, που οδήγησαν τον περασμένο Απρίλιο στην απομάκρυνση του Ανατόλι Πέρμινοφ από την ηγεσία της Διαστημικής Υπηρεσίας, οι Ρώσοι ειδικοί διατηρούν την ψυχραιμία τους και υποστηρίζουν ότι έχουν μπροστά τους αρκετές ευκαιρίες για τον αναπροσανατολισμό του σκάφους πριν αναγκαστούν να αποδεχθούν την οριστική απώλειά του, αλλά και για τον προγραμματισμό της ασφαλέστερης δυνατής πτώσης του.

Τρίτη 8 Νοεμβρίου 2011

Αστεροειδής "αεροπλανοφόρο" θα περάσει κοντά από τη Γη

Αστεροειδης "αεροπλανοφορο" θα περασει κοντα απο τη Γη



Οι ερασιτέχνες αστρονόμοι θα μπορέσουν να παρατηρήσουν τον αστεροειδή μόνο με τη χρήση τηλεσκοπίου.
Ένας αστεροειδής με μέγεθος ίσο με ένα αεροπλανοφόρο θα περάσει σήμερα το βράδυ πολύ κοντά από τη Γη, χωρίς όμως να υπάρχει κίνδυνος σύγκρουσης με τον πλανήτη μας, όπως ανακοίνωσε η NASA στον ιστότοπό της, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για τον μεγαλύτερο αστεροειδή που πλησιάζει τη Γη σε τόσο μικρή απόσταση απο το 1976.

Το ουράνιο αυτό σώμα, που έχει μήκος 400 μέτρα και έχει ονομαστεί 2005 YU55, θα βρίσκεται στο πιο κοντινό σημείο με τη Γη στις 01:28 ώρα Ελλάδας, τα ξημερώματα της Τετάρτης, καθώς θα περάσει σε απόσταση 324.600 χιλιομέτρων (0,85 φορές η απόσταση Γης-Σελήνης).

Αυτός ο αστεροειδής βρίσκεται σε μία τροχιά που τον κάνει να περνά ανά τακτά διαστήματα δίπλα από τη Γη, τον Άρη και την Αφροδίτη, όμως δεν έχει πλησιάσει τόσο τη Γη εδώ και "τουλάχιστον 200 χρόνια", σύμφωνα με τη NASA.

Η επόμενη φορά που ένας αστεροειδής θα πλησιάσει τόσο τον πλανήτη μας θα είναι το 2028, σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία.

Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2011

Τεχνικός άθλος η μέτρηση της Έριδος, του μακρινού πλανήτη-νάνου

Eυρωπαίοι αστρονόμοι, με επικεφαλής τον Μπρούνο Σικαρντί του πανεπιστημίου Μαρί Κιουρί και του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, κατάφεραν να μετρήσουν τη διάμετρο της Έριδος, χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου στη Χιλή, καθώς ο μικρός πλανήτης περνούσε μπροστά από ένα αχνό άστρο. Πρόκειται για τεχνικό άθλο, καθώς η Έρις βρισκόταν σε απόσταση από τη Γη 100 φορές μεγαλύτερη από ό,τι η Γη από τον Ήλιο και η θερμοκρασία της είναι μείον 238 βαθμοί Κελσίου.
Αν και η αινιγματική Έρις στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος είναι πολύ πιο πυκνή και ακόμα πιο παγωμένη από τον Πλούτωνα, οι δύο μακρινοί νάνοι πλανήτες αποτελούν σχεδόν τέλειους διδύμους, καθώς έχουν σχεδόν το ίδιο μέγεθος, όπως δείχνουν για πρώτη φορά νέες ακριβέστερες αστρονομικές μετρήσεις.
Η Έρις είναι το πιο μακρινό ουράνιο σώμα στο ηλιακό μας σύστημα, που έχει ποτέ παρατηρηθεί με αυτή την μέθοδο. Η ανακάλυψη, που παρουσιάστηκε στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, ανατρέπει τις αρχικές εκτιμήσεις των επιστημόνων.

Όταν η Έρις (η οποία πήρε το όνομα της θεάς της φιλονικίας στην ελληνική μυθολογία) ανακαλύφθηκε το 2005, θεωρήθηκε πολύ μεγαλύτερη από τον Πλούτωνα, τον θεωρούμενο για πολλά χρόνια εξώτατο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ο οποίος είχε ανακαλυφθεί το 1930. Μάλιστα, η ανακάλυψή της - και η λανθασμένη εκτίμηση για το μέγεθός της - έπαιξε τόσο μεγάλο ρόλο, που το 2006 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση ''υποβάθμισε'' τον Πλούτωνα στη ''μικρή'' κατηγορία των νάνων-πλανητών (μαζί με τον μεγάλο αστεροειδή Δήμητρα και τα ουράνια σώματα Μακεμάκε και Χαουμέα), μία απόφαση που μέχρι σήμερα συναντά αντιδράσεις από αρκετούς αστρονόμους, αλλά και τον πολύ κόσμο.

Η νέα ακριβέστερη μέτρηση θα βοηθήσει τους επιστήμονες να καταλάβουν καλύτερα τη σύνθεση και την εξελικτική ιστορία της Έριδος, η οποία διαθέτει μια λευκή πολύ αντανακλαστική επιφάνεια, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότατα είναι καλυμμένη με ένα λεπτό στρώμα παγωμένου αζώτου. Η Έρις αντανακλά περίπου το 96% του προσπίπτοντος φωτός του Ήλιου (έναντι 60% που αντανακλά ο Πλούτων), γεγονός που την καθιστά, μαζί με τον παγωμένο δορυφόρο Εγκέλαδο του Κρόνου, ένα από τα πιο αντανακλαστικά σώματα στο ηλιακό μας σύστημα.

Η Έρις και ο Πλούτων βρίσκονται στη λεγόμενη ''Ζώνη Κούιπερ'', ένα δακτύλιο παγωμένων ουρανίων σωμάτων πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Η Έριδα είναι ακόμα πιο μακριά από τον Ήλιο σε σχέση με τον ''δίδυμό'' της, με συνέπεια να χρειάζεται 556 γήινα χρόνια για να κάνει μια πλήρη ελλειπτική περιφορά γύρω από τον Ήλιο, έναντι 248 ετών που χρειάζεται ο Πλούτων.

Η Έρις, που έχει σφαιρικό σχήμα, υπολογίστηκε ότι έχει διάμετρο 2.326 χιλιόμετρα (συν/πλην 12 χλμ), ενώ ο Πλούτων, για τον οποίο οι μέχρι τώρα υπολογισμοί είναι λιγότερο ακριβείς, εκτιμάται ότι έχει διάμετρο της τάξης των 2.300 έως 2.400 χιλιομέτρων. Η θερμοκρασία στην Έριδα δεν ξεπερνά τους μείον 238 βαθμούς Κελσίου, ενώ πιστεύεται ότι διαθέτει μια αραιή και περιστασιακή ατμόσφαιρά πλούσια σε μεθάνιο, αν και οι τελευταίες παρατηρήσεις δεν επιβεβαίωσαν την ύπαρξη τέτοιας ατμόσφαιρας.

Η Έρις, γύρω από την οποία υπάρχει ένας μικρός δορυφόρος, η Δυσνομία, υπολογίστηκε ότι είναι κατά 27% βαρύτερη από τον Πλούτωνα, πράγμα που σημαίνει ότι, αφού και οι δύο έχουν ίδιο μέγεθος, είναι πολύ πυκνότερη από αυτόν (περίπου 2,5 γραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό έναντι 2 του Πλούτωνα και 5,5 της Γης). Η αυξημένη πυκνότητα σημαίνει ότι κατά πάσα πιθανότητα η Έρις είναι περισσότερο βραχώδης από τον Πλούτωνα, ο οποίος διαθέτει περισσότερο πάγο, όπως δήλωσε ένας από τους ερευνητές, ο Εμανουέλ Ζεάν του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του πανεπιστημίου της Λιέγης στο Βέλγιο.

Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2011

Το Βόρειο Σέλας σε... πλήρη «δράση»



Βίντεο με την καταγραφή του φαινομένου από τη Φιλανδία

Το Σέλας προκαλείται από τη σύγκρουση φορτισμένων σωματιδίων με την ατμόσφαιρα της Γης που εξαιτίας του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη, κατευθύνονται προς τους πόλους. Η σύγκρουση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τις εκρήξεις φωτός που παρατηρούμε.
Ένα βίντεο που δημοσίευσε φιλανδική ιστοσελίδα για την τουριστική ανάπτυξη της χώρας, απεικονίζει το εντυπωσιακό φαινόμενο του Βόρειου Σέλας σε πλάνα που καταγράφηκαν τον τελευταίο χειμώνα. Τα πλάνα αυτά έχουν ληφθεί από το βόρειο τμήμα της Φιλανδίας.

Δείτε το βίντεο...

Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2011

Βροχή από πεφταστέρια το Σαββατοκύριακο


 

Οι Ωριωνιδες κορυφωνονται τα χαραματα του Σαββατου στο βορειο ημισφαιριο, που περιλαμβανει και την χωρα μας ενω την ίδια ωρα θα είναι ορατος και ο Αρης.

Οι Ωριωνίδες διαρκούν από τις αρχές Οκτωβρίου έως τα μέσα Νοεμβρίου. Τηνν χώρα μας θα επισκεφτούν αυτό το Σαββατοκύριακο και θα φτάσουν στο μέγιστο σημείο τους λίγο πριν την ανατολή του ηλίου του Σαββάτου.

Αν θέλετε να απολαύσετε το εκπληκτικό θέαμα, προτιμήστε λοιπόν λίγο μετά τα μεσάνυχτα και πριν την αυγή. Αν ο ουρανός είναι καθαρός και δεν έχει σύννεφα τότε θα έχετε σίγουρα την δυνατότητα να κάνετε πολλές ευχές με τα αστέρια που θα πέφτουν...

Οι Ωριωνίδες πήραν το όνομά τους από τον αστερισμό του Ωρίωνα από όπου προέρχονται. Δημιουργούνται από υλικά, τα οποία έχει αφήσει πίσω του ο διάσημος κομήτης του Χάλεϊ.

Τα συγκεκριμένα "πεφταστέρια" συνήθως κινούνται με μεγάλη ταχύτητα έως 67 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και αφήνουν έντονα ίχνη στον ουρανό.

Όμως άλλο ένα υπέροχο θέαμα θα είναι ορατό στον ουρανό. Κοντά στο μισογεμάτο φεγγάρι θα είναι και ο πλανήτης Αρης, με χρώμα πορτοκαλο-κίτρινο, περίπου δέκα μοίρες κάτω αριστερά από το δορυφόρο μας.

Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2011

Ο Άρης γινόταν... Γη για λίγες ώρες

 
Διέθετε για μικρά χρονικά διαστήματα ημερησίως ευνοϊκές για τη ζωή συνθήκες
Ο Άρης γινόταν... Γη για λίγες ώρες

Μια ακόμη μελέτη έρχεται να προστεθεί σε εκείνες που έχουν δείξει ότι ο Άρης διέθετε κάποτε συνθήκες που ευνοούσαν την παρουσία ζωής. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι ευνοϊκές συνθήκες διαρκούσαν για μικρά χρονικά διαστήματα ημερησίως και έτσι πιθανότατα δεν εμφανίστηκε ποτέ η ζωή στον κόκκινο πλανήτη.

Ο διάσημος βράχος

Ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ μελέτησε το διασημότερο πέτρωμα που έχουμε στα χέρια μας και έχει διαστημική προέλευση. Πρόκειται για το ALH84001,0, ένα κομμάτι βράχου το οποίο εντοπίστηκε το 1984 στην Ανταρκτική και οι ειδικοί έχουν καταλήξει ότι προέρχετα από τον Άρη. Μετά από κάποια τρομερή πρόσκρουση ενός μεγάλου αστεροειδή στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη εκτοξεύτηκαν στο Διάστημα πολλά κομμάτια του ορισμένα εκ των οποίων (όπως το ALH84001,0) κατέληξαν στη Γη.

Η αποκάλυψη

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια μέθοδο ανάλυσης του πετρώματος την οποία ανέπτυξαν οι ίδιοι και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στη νεανική του ηλικία ο Άρης για λίγες ώρες κάθε μέρα διέθετε συνθήκες ικανές να υποστηρίξουν την ανάπτυξη ζωής. Σύμφωνα με τους επιστήμονες στην επιφάνεια του Άρη για λίγες ώρες η θερμοκρασία ήταν περίπου 18 βαθμοί Κελσίου - δηλαδή δεν επικρατούσε ούτε πολλή ζέστη ούτε πολύ ψύχος - δημιουργώντας προϋποθέσεις ανάπτυξης ζωής.

«Τα στοιχεία μας δείχνουν ότι στην πρώιμη ιστορία του Άρη υπήρχε τουλάχιστον μια περιοχή του πλανήτη που διέθετε κλίμα ανάλογο με αυτή της Γης για λίγες ώρες κάθε μέρα» αναφέρει ο Τζον Έιλερ, του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Όπως τονίζουν οι ερευνητές το γεγονός ότι αυτές οι ευνοϊκές συνθήκες διαρκούσαν για λίγο δεν επιτρέπει οποιαδήποτε σκέψη για την ύπαρξη ζωής στον Άρη. Και αυτό διότι δεν υπήρχε ο απαραίτητος χρόνος ώστε να αναπτυχθούν κάποιες μορφές ζωής στον πλανήτη αφού πολύ γρήγορα το κλίμα μεταβαλλόταν και επικρατούσαν συνθήκες απαγορευτικές για τη γέννηση και επιβίωση οποιουδήποτε οργανισμού.

Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2011

Όλο το γνωστό Σύμπαν σε ένα ταξίδι έξι λεπτών!



Το βίντεο ξεκινάει από τα Ιμαλάϊα για να φτάσει στο απώτατο άκρο του Κόσμου και στην αρχή του, το Big Bang. Έναν Κόσμο που περιέχει περίπου 100 δισεκατομμύρια άστρα μόνο στον Γαλαξία μας, και κατά προσέγγιση 125 δισεκατομμύρια γαλαξίες (εκ των οποίων μόνο οι 3.000 είναι ορατοί). Έναν Κόσμο που έχει διάμετρο περίπου 40 δισεκατομμύρια έτη φωτός, ενώ το παρατηρήσιμο Σύμπαν είναι μόνο 13.7 δισ. έτη φωτός. Άρα μπορούμε να δούμε ένα απειροελάχιστο μόνο κομμάτι του Σύμπαντος. Πώς λοιπόν να πιστέψουμε ότι η Γη μας είναι ο μοναδικός τόπος με συνθήκες κατάλληλες για την ‘σπορά’ της όποιας ζωής;

Ας σημειωθεί πως το πιο πάνω βίντεο φτιάχτηκε από αστροφυσικούς του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στη Νέα Υόρκη.

Δύο φεγγάρια... κάθε Αύγουστο

ΦΩΣ ΣΤΗ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ ΡΙΧΝΕΙ ΘΕΩΡΙΑ ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ «NATURE»

Οι δύο δορυφόροι πρέπει να δημιουργήθηκαν από θραύσματα που εκτινάχθηκαν όταν ένας πρωτοπλανήτης, περίπου στο μέγεθος του Αρη, προσέκρουσε στη Γη στο τέλος της περιόδου σχηματισμού της. Η καθιερωμένη θεωρία λέει πως το νεοσύστατο φεγγάρι απορρόφησε τα υπόλοιπα ιπτάμενα σώματα γύρω από τη Γη ή τα εκσφενδόνισε μέσω της βαρυτικής του δύναμης εκτός τροχιάς, στο Διάστημα. Η νέα θεωρία όμως λέει πως ένα σώμα επέζησε, και παρέμεινε σε τροχιά σε ένα βαρυτικά σταθερό σημείο.
Μια παλαιότερη σύγκρουση με έναν μικρότερο δορυφόρο μπορεί να εξηγεί τις σημαντικές διαφορές στις δύο πλευρές της Σελήνης Μια παλαιότερη σύγκρουση με έναν μικρότερο δορυφόρο μπορεί να εξηγεί τις σημαντικές διαφορές στις δύο πλευρές της Σελήνης Υπάρχουν αρκετά τέτοια σημεία, όμως τα δύο πιο σταθερά βρίσκονται στην τροχιά περιφοράς του φεγγαριού, 60 μοίρες μπροστά ή 60 μοίρες πίσω. Ιχνη αυτού του «άλλου» φεγγαριού παραμένουν στη μυστήρια διχοτόμηση μεταξύ της ορατής πλευράς του Φεγγαριού και της απομακρυσμένης σκοτεινής πλευράς του, λέει ο Ερικ Ασφαουγκ, πλανητικός επιστήμονας του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σάντα Κρουζ, που σύνταξε τη μελέτη μαζί με τον Μάρτιζ Ζούτζι, του πανεπιστημίου της Βέρνης.
Η ορατή πλευρά του φεγγαριού κυριαρχείται από πεδιάδες λάβας σε χαμηλά υψόμετρα, τη στιγμή που η μακρινή πλευρά του αποτελείται κυρίως από υψίπεδα. Ομως η αντίθεση δεν είναι μόνο επιφανειακή. Ο φλοιός της μακρινής πλευράς είναι 50 χιλιόμετρα βαθύτερος από το φλοιό της πιο κοντινής πλευράς. Η κοντινή πλευρά είναι επίσης πλουσιότερη σε κάλιο (Κ), σπάνιες γαίες (REE) και φώσφορο (Ρ) - ένα σύνολο στοιχείων που είναι γνωστά με το ακρωνύμιο KREEP. Μοντέλα που εξομοιώνουν τη δημιουργία του φλοιού του φεγγαριού, δείχνουν πως τα στοιχεία αυτά συγκεντρώθηκαν στα τελευταία απομεινάρια του μάγματος που αποκρυσταλλώθηκε όταν το φεγγάρι ψύχθηκε.
Αυτό, σύμφωνα με τον Ασφαουγκ, μας δείχνει πως κάτι συμπίεσε το στερεοποιημένο στρώμα στοιχείων KREEP στη μία πλευρά του φεγγαριού, πολύ μετά τη στερεοποίηση του υπόλοιπου του φλοιού. Μία σύγκρουση πιστεύει πως είναι η πιο πιθανή εξήγηση. «Εξ ορισμού, μία μεγάλη σύγκρουση συμβαίνει σε μία μόνο πλευρά και εάν δεν λιώσει ολόκληρο τον πλανήτη δημιουργεί μία ασυμμετρία», λέει.
Ο Ασφαουγκ και ο Ζούτζι έχουν δημιουργήσει ένα ηλεκτρονικό μοντέλο που αποδίδει τη σημερινή κατάσταση της Σελήνης σε μία σύγκρουση με ένα άλλο φεγγάρι που είχε μέγεθος 30 φορές μικρότερο της Σελήνης, δηλαδή με διάμετρο περίπου 1.000 χιλιομέτρων.
Ενα τέτοιο φεγγάρι θα μπορούσε να έχει επιζήσει σε ένα σταθερό βαρυτικό σημείο αρκετό καιρό έτσι ώστε να στερεοποιηθεί ο εξωτερικός φλοιός του, τη στιγμή που ο βαθύτερος φλοιός KREEP του φεγγαριού παρέμενε σε υγρή κατάσταση.
Τη ίδια στιγμή, παλιρροϊκές δυνάμεις από τη Γη «έσπρωχναν» και τα δύο φεγγάρια μακρύτερα. Οταν έφτασαν περίπου στο ένα τρίτο της σημερινής απόστασης της Σελήνης (μία διαδικασία που διήρκησε δεκάδες εκατομμύρια χρόνια), η βαρύτητα του Ηλιου ξεκίνησε να επηρεάζει τη δυναμική της τροχιάς τους.
«Τα σημεία ισορροπίας γίνονται ασταθή και ο,τιδήποτε παγιδευτεί εκεί γίνεται έρμαιο διαφόρων ανεξέλεγκτων δυνάμεων», εξηγεί ο Ασφαουγκ. Σύντομα, τα δύο φεγγάρια συγκρούστηκαν. Ομως επειδή βρίσκονταν στην ίδια τροχιά, η σύγκρουση έγινε με σχετικά χαμηλή ταχύτητα.
«Δεν είναι ένα τυπικό συμβάν δημιουργίας κρατήρα, όπου ένας μετεωρίτης, για παράδειγμα, προσκρούει πάνω σε έναν πλανήτη και δημιουργεί έναν κρατήρα πολύ μεγαλύτερο από το μέγεθός του», λέει ο Ασφαουγκ. «Εδώ, ο κρατήρας έχει μόλις το ένα πέμπτο του μεγέθους του σώματος που τον δημιούργησε, επειδή αυτό συγχωνεύθηκε με το φεγγάρι», συνεχίζει.
Τις ώρες μετά τη σύγκρουση, η βαρύτητα συνέτριψε το μικρό φεγγάρι, μετατρέποντάς το σε έναν σχετικά λεπτό φλοιό, ο οποίος απλώθηκε και προσκολλήθηκε πάνω στο φεγγάρι. «Η σύγκρουση πρέπει να εκτόπισε τον ακόμα υγρό φλοιό KREEP στην απέναντι πλευρά της Σελήνης», εξηγεί ο Ασφαουγκ.
Η θεωρία του Ασφαουγκ δεν είναι η μόνη απόπειρα να εξηγηθεί η διχοτόμηση της Σελήνης. Αλλοι επιστήμονες έχουν επικαλεστεί την παλιρροϊκή επίδραση από τη βαρύτητα της Γης ή τις επιδράσεις διάφορων δυνάμεων που δημιουργήθηκαν κατά τη ψύχρανση των πετρωμάτων του φλοιού του δορυφόρου.
«Ολη αυτή η συζήτηση έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, αφού δείχνει πως υπάρχουν ακόμα πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το δορυφόρο μας», λέει.
Η προγραμματιζόμενη αποστολή της ΝΑΣΑ, με το όνομα GRAIL, θα εξετάσει το εσωτερικό της Σελήνης χρησιμοποιώντας ακριβείς μετρήσεις της βαρύτητάς της, και οι επιστήμονες ελπίζουν πως θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι πραγματικά έγινε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.
© 2011 Nature News

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΣΠΕΡΜΙΑΣ ΣΕ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ


 
Η θεωρία της πανσπερμίας, ότι δηλαδή η ζωή στη Γη προέρχεται από μικροοργανισμούς που έφτασαν από το Διάστημα και εξελίχθηκαν, αποδείχτηκε πρόσφατα πειραματικά στο εργαστήριο Νανοφωτονικής του Ινστιτούτου Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ), αφού ανακάλυψαν ότι η πιθανότητα επιβίωσης ορισμένων μυκήτων εκτεθειμένων στην ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία, σε χαμηλές θερμοκρασίες και μηδενική πίεση κατά τη διάρκεια ενός διαπλανητικού ταξιδιού από τον Αρη στη Γη φτάνει στο 60%.
Η επιβίωση μυκήτων κατά τη διάρκεια ενός διαπλανητικού ταξιδιού από τον Αρη στη Γη φτάνει στο 60% Η επιβίωση μυκήτων κατά τη διάρκεια ενός διαπλανητικού ταξιδιού από τον Αρη στη Γη φτάνει στο 60% Η συναρπαστική αυτή ανακάλυψη δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό. Μάλιστα, ερευνητές του ΕΙΕ πήραν μέρος σε σχετικά διαστημικά ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως μας είπε ο υπεύθυνος ερευνητής του προαναφερόμενου εργαστηρίου, Κώστας Κεφαλάς.
* Κύριε Κεφαλά, ποιες είναι συνοπτικά οι θεωρίες για την προέλευση της ζωής στη Γη;
* Από την απαρχή της σκέψης δύο ήταν τα μεγάλα ερωτήματα που βασάνισαν τους μεγάλους στοχαστές και ουσιαστικά καθόρισαν την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας, αφού πάνω τους βασίστηκε η οικοδόμηση της επιστήμης. Το πρώτο έχει να κάνει με την αρχή και την ουσία του κόσμου και το δεύτερο, με το μυστήριο της ζωής και την προέλευσή της.
Οι μηχανισμοί
Πέρα από τις θρησκευτικές και φιλοσοφικές αντιλήψεις, η θεωρία της πανσπερμίας επιχειρεί να ερμηνεύσει την προέλευση της ζωής στη Γη (χωρίς να επιχειρεί να ερμηνεύσει την αρχή της ζωής στο Σύμπαν), βασιζόμενη στην αρχή ότι η ζωή υπάρχει παντού στο Διάστημα και μεταφέρεται μέσω του χώρου και του χρόνου από το ένα σημείο του αχανούς Διαστήματος στο άλλο. Οι μηχανισμοί της πανσπερμίας βασίζονται στη μεταφορά της βιολογικής ύλης είτε μέσω της γαλαξιακής σκόνης, η οποία μπορεί να ταξιδέψει στο χώρο λόγω της πίεσης της ακτινοβολίας των γειτονικών άστρων, ή μέσω του γαλαξιακού ταξιδιού αστεροειδών ή κομητών, οι οποίοι φέρουν μικροοργανισμούς ικανούς να επιβιώσουν στις ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας, πίεσης και ακτινοβολίας που επικρατούν στο αχανές Συμπάν.
Η θεωρία της πανσπερμίας δεν είναι προϊόν των καιρών μας. Ο πρώτος που τη διατύπωσε ήταν ο Αναξαγόρας (500-428 π.Χ.). Ο Γάλλος φυσιοδίφης Benoit de Maillet το 1743 απέρριψε τη μέχρι τότε επικρατούσα θεωρία της αβιογένεσης, ισχυριζόμενος ότι η ζωή μεταφέρθηκε στη Γη από το Διάστημα και αναπτύχθηκε στη θάλασσα αρχικά, ενώ οι πατέρες της σύγχρονης θερμοδυναμικής Lord Kelvin (William Thomson) (1824-1907) και Hermann von Helmholtz (1821-1894) υπήρξαν οι κύριοι υπέρμαχοί της τον 19ο αιώνα.
* Σημερινές ενδείξεις υπάρχουν;
* Το 1984 ευρέθη στην Ανταρκτική ένας μετεωρίτης που εκτινάχτηκε από την επιφάνεια του Αρη πριν από 15 εκατ. χρόνια από μια αποστολή Αμερικανών επιστημόνων που έψαχναν για μετεωρίτες. Ο μετεωρίτης ονομάστηκε Allan Hills 84001 (ALH84001). Το 1991 στο εσωτερικό του ALH84001 εντοπίστηκαν νανοβακτήρια και αμινοξέα. Η σημαντική αυτή ανακάλυψη δημοσιεύτηκε από τον David McKay της NASA στην επιστημονική επιθεώρηση «The Journal Science» και προκάλεσε τέτοια αίσθηση ώστε ο πρόεδρος Κλίντον ανακοίνωσε την έναρξη της εξερεύνησης του πλανήτη Αρη από τις ΗΠΑ.
Στις 29 Απριλίου του 2001 επιστήμονες από την Αγγλία και τις Ινδίες ανακοίνωσαν την ύπαρξη μικροοργανισμών στη στρατόσφαιρα, ενώ στις 11 Μαΐου του ίδιου έτους ο γεωλόγος Bruno d' Argenio και ο βιολόγος Giuseppe Geraci από το Πανεπιστήμιο της Νάπολης ανακοίνωσαν την ύπαρξη εξωγήινων βακτηρίων σε μετεωρίτη ηλικίας 4,5 δισ. ετών. Οι ανακαλύψεις αυτές πυροδότησαν την έναρξη ενός εκτεταμένου προγράμματος ερευνών ταυτόχρονα από τη NASA και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), οι οποίες αποσκοπούν στην επιβεβαίωση της θεωρίας της πανσπερμίας. Τα αποτελέσματα των ερευνών συνεχίζουν να εκπλήττουν τους επιστήμονες ως προς την ανθεκτικότητα των μικροοργανισμών σε ακραίες συνθήκες.
* Η ελληνική συμμετοχή στο όλο εγχείρημα ποια είναι;
* Μέρος αυτής της προσπάθειας υπήρξε και η κοινή προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ESA μέσω του προγράμματος SURE, στο οποίο συμμετείχε και το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, με επικεφαλής τη δρα Ευαγγελία Σαραντοπούλου και μέλη της ομάδας τούς δρες Αλκιβιάδη-Κωνσταντίνο Κεφαλά και Ζωή Κόλλια. Η ερευνητική προσπάθεια περιλάμβανε την εκτέλεση πειραμάτων στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, παράλληλα με εργαστηριακές προσομοιώσεις συνθηκών Διαστήματος, με σκοπό την εκτίμηση της επίδρασης της έλλειψης βαρύτητας, της υπεριώδους ακτινοβολίας, του διαστημικού κενού και των χαμηλών θερμοκρασιών στη βιωσιμότητα διάφορων μικροοργανισμών.
Νανοτεχνολογία
Χρησιμοποιώντας τις πλέον εξελιγμένες συσκευές νανοτεχνολογίας οι ερευνητές του εργαστηρίου Νανοφωτονικής του Ινστιτούτου Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών ανακάλυψαν ότι η πιθανότητα επιβίωσης των κοινών μυκήτων Gladosporium, Ulocladium και Aspergilus niger, εκτιθέμενων στην ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία, σε χαμηλές θερμοκρασίες και μηδενική πίεση κατά τη διάρκεια ενός διαπλανητικού ταξιδιού από τον Αρη στη Γη είναι 60%.
Τα αποτελέσματα της έρευνας, που πρόσφατα δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση Planetary and Space Science, έδειξαν ότι οι μικροοργανισμοί είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί στην ιονίζουσα και υπεριώδη ακτινοβολία, στις θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν και στις μεγάλες μεταβολές της πίεσης. Τέτοιοι μικροοργανισμοί, θεωρητικά, θα μπορούσαν να εξουδετερώσουν την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας ακόμη και πλησίον των άστρων μέσω ενός βιολογικού αμυντικού μηχανισμού, ο οποίος ενεργοποιείται κάτω από ακραίες συνθήκες, με το να καλύπτει την εξωτερική μεμβράνη του με πρωτεΐνες, προστατεύοντάς τους έτσι από την παρατεταμένη ακτινοβολία.
Περαιτέρω έρευνα αναμένεται ότι θα αποκωδικοποιήσει τους μηχανισμούς προστασίας και επιδιορθώσεων του DNA που φαίνεται ότι διαθέτουν διάφοροι μικροοργανισμοί όταν εκτίθενται σε ακραίες συνθήκες, προσθέτοντας ένα μικρό λίθο στη θεωρία της πανσπερμίας.

Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2011

Η "Κοσμική Αυγή" μπροστά στα μάτια μας

 

Οι πρώτες λήψεις του τηλεσκοπίου πρώτης γενιάς Alma προσπαθούν να καταγράψουν την απαρχή του σύμπαντος (Pic)


Επιχειρούν να μάθουν πως ξεκίνησαν όλα. Μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του 21ου αιώνα ξεκίνησε την προσπάθειά του να καταγράψει την "Κοσμική Αυγή."
Ο λόγος για το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο Alma που βρίσκεται στην Χιλή και έχει σκοπό να μελετήσει τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια ύστερα από το σχηματισμό του σύμπαντος, όταν τα αστέρια άρχισαν να λάμπουν.
Οι επιστήμονες το ονομάζουν μια "χρυσή' πρωτοπορία για την αστρονομία και επιδιώκουν να εξηγήσουν γιατί το συμπαντικό περιβάλλον έχει την μορφή που γνωρίζουμε σήμερα.
"Θα έχουμε την δυνατότητα να δούμε την αρχή του σύμπαντος, πως οι πρώτοι γαλαξίες σχηματίστηκαν. Θα μάθουμε πολλά περισσότερα για το πως δουλεύει το σύμπαν.", δήλωσε ο αστρονόμος και υπεύθυνος του έργου Dr Diego Garcia.


Το Alma αποτελείται από μία σειρά συνδεδεμένων μεταξύ τους κεραιών που είναι τοποθετημένες στο ψηλότερο οροπέδιο της ερήμου Ατακάμα, κοντά στα σύνορα της Χιλής με τη Βολιβία.
Μία πρώτη λήψη του τηλεσκοπίου κατέγραψε εικόνες από την σύγκρουση δύο γαλαξίων που είναι γνωστοί με το όνομα "Γαλαξίες Κεραίες".
Μεγάλες προσδοκίες
Οι επιστήμονες ελπίζουν να ανακαλύψουν με την βοήθεια του τηλεσκόπιου, το αέριο που υπήρχε στα πρώτα στάδια του διαστήματος, περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, και σχημάτισε τα πρώτα αστέρια που έλαμψαν στον κοσμικό ουρανό.
Οι αστρονόμοι επίσης μελετούν τις διεργασίες γύρω από ένα άλλο "νεαρό" αστέρι 400 έτη φωτός μακριά, το οποίο είναι πιθανό να σχηματίζεται από την συγκέντρωση έως και 12 πλανητών σε μέγεθος ίδιο με εκείνο του πλανήτη Δία.
Στο τεράστιο διεθνές έργο, πέρα από τα ευρωπαϊκά συνεργεία συναρμολόγησης συμμετέχουν επίσης αστρονομικές εταιρείες από την Ιαπωνία και την Βόρεια Αμερική.
Με την σύμπραξη της Δημοκρατίας της Χιλής, όλοι οι συνεργάτες βοήθησαν στην δημιουργία μιας νέας γενιάς τηλεσκοπίου που θα διεισδύσει βαθιά στις απαρχές του Σύμπαντος.