Αστρονόμοι ανακάλυψαν μαύρη τρύπα 17 δισ. φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο

 

Αμερικανοί αστρονόμοι πιστεύουν ότι ανακάλυψαν, κρυμμένη σε ένα μακρινό γαλαξία, ίσως τη μεγαλύτερη μαύρη τρύπα που έχει εντοπιστεί ποτέ, έναν γίγαντα με μάζα 17 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ήλιου.

Η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα είναι τόσο μεγάλη που ισοδυναμεί με το 14% της συνολικής μάζας του γαλαξία της, αντί για το περίπου 0,1% μιας "συνηθισμένης" μαύρης τρύπας. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ένα τόσο υψηλό ποσοστό ενδέχεται να υποχρεώσει τους ειδικούς να αναθεωρήσουν τις θεωρίες τους για το σχηματισμό των γαλαξιών.

Η τεράστια NGC 1277 απέχει 220 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται σε ένα γαλαξία δέκα φορές μικρότερο από τον δικό μας. "Πρόκειται πραγματικά για έναν παράξενο γαλαξία", ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Καρλ Γκέμπχαρντ του Πανεπιστημίου του Τέξας, στο Όστιν.

"Σχεδόν ολόκληρος ο γαλαξίας αυτός αποτελείται από μια μαύρη τρύπα. Θα μπορούσε να είναι το πρώτο αστρικό αντικείμενο μιας νέας τάξης, αυτής των γαλακτικών μαύρων τρυπών", πρόσθεσε ο ερευνητής και εκ των συγγραφέων της μελέτης που δημοσιεύτηκε σήμερα στη βρετανική επιστημονική επιθεώρηση Nature.

Η NGCC 1277 είναι σίγουρα η δεύτερη μεγαλύτερη μαύρη τρύπα που έχει εντοπιστεί ποτέ και θα μπορούσε κάλλιστα να καταλάβει την πρώτη θέση της κατάταξης. Η μάζα της μεγαλύτερης, που ανακαλύφθηκε το 2011, δεν έχει ακόμη υπολογιστεί με ακρίβεια. Ενδέχεται να είναι από 6 έως 37 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Ήλιου.

Θεωρητικά μια μαύρη τρύπα σχηματίζεται όταν ένα πολύ μεγάλο άστρο καταρρέει, καθώς τελειώνει η ζωή του. Μπορεί όμως κατόπιν να συνεχίσει να μεγαλώνει καταβροχθίζοντας άλλα, γειτονικά άστρα ή να συγχωνευτεί με άλλες μαύρες τρύπες. Ωστόσο η NGC 1277 θέτει σε αμφισβήτηση αυτήν τη θεωρία, λόγω του μεγέθους της που είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με τον γαλαξία που την φιλοξενεί.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι θα χρειαστούν περισσότερες μελέτες για να διαπιστωθεί αν αυτή η υπερμεγέθης μαύρη τρύπα είναι μοναδική στο είδος της ή αν θα μπορούσε να αποκαλύψει ένα μηχανισμό σχηματισμού αστρικών σωμάτων που αγνοούσαμε μέχρι σήμερα.

Το ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, που επέβλεψε τη μελέτη, σημείωσε ότι ο γαλαξίας που φιλοξενεί τη μαύρη τρύπα φαίνεται ότι σχηματίστηκε πριν από οκτώ δισεκατομμύρια χρόνια και πιθανότατα η μορφή του δεν έχει αλλάξει σημαντικά από τότε.

Βρήκαν τον PAC MAN στα φεγγάρια του Κρόνου!

Όσοι έζησαν την δεκαετία του 80 αποκλείεται έστω και μια φορά να μην έπιασαν τον μοχλό για να παίξουν τον θρυλικό Pac-Man.

Οι ερευνητές της αποστολής Cassini της NASA πάντως τον βρήκαν σε έναν δορυφόρο του Κρόνου!

Ο δορυφόρος ή φεγγάρι του Κρόνου λέγεται Τηθυος και στην επιφάνειά του οι εναλλαγές στην θερμοκρασία έπαιξαν περίεργα παιχνίδια...

Όπως γράφουν οι επιστήμονες, ο Pac-Man σχηματίζεται από περιοχές με υψηλότερη θερμοκρασία σε σχέση με την υπόλοιπη επιφάνεια του δορυφόρου.

Η "θερμική ανωμαλία" στον δορυφόρο καταγράφηκε με το υπέρυθρο φασματόμετρο του Cassini, το οποίο μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004. Οι θερμότερες περιοχές του δορυφόρου έχουν θερμοκρασία -183 βαθμούς Κελσίου, ενώ οι πιο ψυχρές, όπως το άνοιγμα του «στόματος» του Pac-Man, είναι 15 βαθμούς ψυχρότερες.

Το ίδιο σχήμα είχε βρεθεί το 2010 και στον Μίμα, ένα ακόμα φεγγάρι του Κρόνου.

Αμμοθύελλα απειλεί να καταπιεί τον Άρη και το ρομπότ-βετεράνο Opportunity

Τα λευκά βέλη σημειώνουν τα όρια της θύελλας σε αυτή την εικόνα που καλύπτει σχεδόν όλο τον πλανήτη NASA/JPL-Caltech/MSSS   (Φωτογραφία:  NASA/JPL-Caltech

Η πρώτη ανοιξιάτικη αμμοθύελλα στο βόρειο ημισφαίριο του Άρη έχει ήδη καλύψει μια τεράστια έκταση ανάμεσα στο ρομπότ Curiosity και τον γερασμένο του συνάδελφο Opportunity, στην άλλη άκρη του πλανήτη. Αν η αμμοθύελλα τυλίξει τελικά όλο τον Άρη όπως έχει συμβεί παλαιότερα, το  Opportunity δεν αποκλείεται να τα βρει κυριολεκτικά σκούρα.

«Εάν η θύελλα επεκταθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, το ρομπότ Opportunity θα επηρεαζόταν περισσότερο» αναφέρει ανακοίνωση του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια, το οποίο διαχειρίζεται και τα δύο ρομπότ.

Δείτε επίσης:
Η δορυφορική εικόνα της θύελλας σε πλήρη ανάλυση
Φήμες για «ιστορική ανακάλυψη» του Curiosity στον Άρη Η σκόνη που επικάθεται στους ηλιακούς συλλέκτες του Opportunity θα μείωνε δραστικά την παροχή ενέργειας στο ρομπότ, ενώ η αιωρούμενη σκόνη θα εμπόδιζε τη συλλογή φωτογραφιών και άλλων δεδομένων.

Η πτώση στην παροχή ενέργειας θα ήταν μια σοβαρή δοκιμασία για το κουρασμένο Opportunity, το οποίο συνεχίζει την περιήγησή του στον Άρη από το 2004, έχοντας ξεπεράσει κατά πολύ την ονομαστική διάρκεια ζωής του, η οποία είχε οριστεί στις 90 μόνο μέρες.

Λιγότερο ανθεκτικό αποδείχθηκε το πανομοιότυπο ρομπότ Spirit, το οποίο έφτασε στον προορισμό του ταυτόχρονα με το Opportunity, κόλλησε όμως στην άμμο το 2009 και σίγησε για πάντα λίγους μήνες αργότερα.

Η αμμοθύελλα έγινε αντιληπτή στις 10 Νοεμβρίου από τον Αναγνωριστικό Δορυφόρο του Άρη (MRO) και παρακολουθείται τώρα από τη NASA σε καθημερινή βάση. Αμμοθύελλες που είχαν εκδηλωθεί παλαιότερα στην ίδια περιοχή επεκτάθηκαν αργότερα σχεδόν σε ολόκληρη την επιφάνεια του Άρη, την οποία έκρυψαν εντελώς για αρκετούς μήνες.

Πάντως η νέα θύελλα δεν έχει πλησιάσει το Opportunity σε απόσταση μικρότερη από 1.348 χιλιόμετρα, αν και η ορατότητα στο σημείο όπου βρίσκεται το ρομπότ παρουσίασε μια μικρή μείωση.

Σε αντίθεση με το Opportunity, το οποίο δεν διαθέτει δικό του μετεωρολογικό σταθμό, το πολύ μεγαλύτερο Curiosity είναι εξοπλισμένο με το όργανο REMS, ισπανικής κατασκευής, το οποίο παρακολουθεί διαρκώς τις περιβαλλοντικές συνθήκες,

Οι μετρήσεις του REMS δείχνουν τώρα πτώση της ατμοσφαιρικής πίεσης και άνοδο της νυχτερινής θερμοκρασίας κατά τις νυχτερινές ώρες.

Οι αμμοθύελλες στον Άρη προκαλούν συχνά άνοδο της θερμοκρασίας επειδή η αιωρούμενη σκόνη απορροφά περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία. Μετρήσεις του δορυφόρου MRO έδειχναν ότι η άνοδος της θερμοκρασίας στην περιοχή της νέας θύελλας έφτασε τους 25 βαθμούς Κελσίου -ένα εντυπωσιακό νούμερο, δεδομένου ότι η μέση επιφανειακή θερμοκρασία στον πλανήτη είναι -65 βαθμοί και η μέγιστη +35 βαθμοί.

Οι μηχανικοί της αποστολής Curiosity έχουν πάντως λάβει υπόψη τους τις αμμοθύελλες, οι οποίες συνήθως ξεσπούν με τον ερχομό της άνοιξης στο βόρειο ημισφαίριο, κάτι που συνέβη πριν από λίγες εβδομάδες.

Σε αντίθεση με το Opportunity, το οποίο κινείται με ηλιακή ενέργεια, το Curiosity βασίζεται σε μια θερμοηλεκτρική γεννήτρια πλουτωνίου που μπορεί να λειτουργεί αδιάλειπτα για δεκαετίες.

Η μόνη επίπτωση από την αμμοθύελλα θα ήταν πιθανότατα η μειωμένη ορατότητα που θα εμπόδιζε τη λήψη φωτογραφιών.

πηγή:ΔΟΛ

Σε δημοπρασία στη Βιέννη Έναντι 200.000 ευρώ πωλήθηκε συλλογή φωτογραφιών της NASA

Η συλλογή αποτελείται από 2456 φωτογραφίες και 2144 διαφάνειες της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας   (Φωτογραφία:  ΑΠΕ )

---

Έναντι 200.000 ευρώ πωλήθηκε σε δημοπρασία στη Βιέννη μία πολύ σημαντική σειρά φωτογραφιών από τη NASA, τη διαστημική υπηρεσία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η συλλογή αποτελείται από 2456 φωτογραφίες και 2144 διαφάνειες της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας.

Στην ίδια δημοπρασία μια άλλη παρτίδα φωτογραφιών, αυτή τη φορά προερχόμενη από τη Ρωσία, πωλήθηκε έναντι του ποσού των 60.000 ευρώ.

Η συγκεκριμένη συλλογή φωτογραφιών είναι αφιερωμένη στην εξερεύνηση του διαστήματος. Στην εν λόγω παρτίδα περιλαμβάνονται 335 φωτογραφίες.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ/Γαλλικό

Φήμες για «ιστορική ανακάλυψη» του Curiosity στον Άρη

Αυτοπορτρέτο του Curiosity στον Άρη. Το ρομπότ μπορεί να ελπίζει ότι θα περάσει στην Ιστορία   (Φωτογραφία:  NASA/JPL )

Οι εικασίες δίνουν και παίρνουν μετά τη δήλωση ενός ερευνητή της NASA ότι το ρομπότ Curiosity στον Άρη μετέδωσε δεδομένα που «θα μπουν στα βιβλία Ιστορίας».

Ένας από τους επιστήμονες της αποστολής, ο γεωλόγος Τζον Γκρότζινγκερ του Caltech (του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια) δήλωσε στο αμερικανικό NPR ότι τα «συναρπαστικά» δεδομένα συλλέχθηκαν με το όργανο SAM του τροχοφόρου ρομπότ.

Ανεξάρτητος πλανητολόγος που κλήθηκε να σχολιάσει το δημοσίευμα στο περιοδικό Wired εκτίμησε ότι η ανακάλυψη αφορά την παρουσία οργανικών μορίων στον Κόκκινο Πλανήτη.

Η NASA πάντως τηρεί σιγή ιχθύος μέχρι να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα. Ο Γκρότζινγκερ, ο οποίος διευκρίνισε στο ΝPR ότι οι αναλύσεις πιθανότατα θα διαρκέσουν εβδομάδες, ανέφερε αργότερα στο Wired ότι τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν σε συνέντευξη Τύπου που προγραμματίζει η NASA στη διάρκεια του συνεδρίου της Αμερικανικής Ένωσης Γεωφυσικής, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο Σαν Φρανσίσκο από τις 3 έως τις 7 Δεκεμβρίου.

Το SAM (Sample Analysis on Mars, Ανάλυση Δειγμάτων στον Άρη) καταλαμβάνει σχεδόν το μισό όγκο του Curiosity και θεωρείται το σημαντικότερο όργανο της αποστολής. Στην πραγματικότητα είναι ένα ολόκληρο κινητό εργαστήριο, το οποίο περιλαμβάνει φασματόμετρο μάζας για την ταυτοποίηση χημικών στοιχείων, αέριο χρωματογράφο για τη χημική ανάλυση πετρωμάτων, καθώς και φασματόμετρο λέιζερ για τη μέτρηση ελαφρών στοιχείων που σχετίζονται με τη ζωή, όπως ο άνθρακας, το οξυγόνο και το άζωτο.

Δεδομένου ότι η βασική αποστολή του Curiosity είναι να εξετάσει αν ο Άρης μπορούσε ποτέ να φιλοξενεί μικροβιακή ζωή, ένα από τα κύρια ερωτήματα που καλείται να απαντήσει το SAM είναι το εάν ο πλανήτης διαθέτει οργανικά μόρια.

«Αν πρόκειται να περάσει στα βιβλία της Ιστορίας [όπως δήλωσε ο Δρ Γκρότζινγκερ], αυτό που θα περίμενα να έχει ανακαλυφθεί είναι οργανικά μόρια» δήλωσε στο Wired o Πίτερ Σμιθ, πλανητολόγος του Πανεπιστημίου της Αριζόνα.

Ο Σμιθ ήταν επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής Phoenix που έφτασε στον Άρη το 2008. Το στατικό ρομπότ Phoenix θέρμανε ένα δείγμα εδάφους αναζητώντας οργανικές ουσίες, ωστόσο το εγχείρημα απέτυχε λόγω της παρουσίας υπερχλωρικών αλάτων, τα οποία καταστρέφουν τα οργανικά μόρια σε υψηλές θερμοκρασίες.

Ο Σμιθ δήλωσε ότι δεν θα του προκαλούσε έκπληξη αν υπήρχαν απλά οργανικά μόρια στον Άρη, δεδομένου ότι τέτοιες ενώσεις είναι γνωστό ότι υπάρχουν σε αστεροειδείς που πέφτουν στον πλανήτη ως μετεωρίτες.

«Θα ήταν πάντως εκπληκτικό αν έβρισκαν τη χημική υπογραφή περίπλοκων οργανικών μορίων» πρόσθεσε ο ερευνητής.

Ο Σμιθ τόνισε επίσης ότι κανείς δεν μπορεί να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα μέχρι να αποσαφηνιστεί η κατάσταση από τη NASA. Ο πλανητολόγος αναφέρθηκε μάλιστα σε ένα ατυχές περιστατικό στη διάρκεια της αποστολής Phoenix, όταν η ομάδα του εξέταζε υπό άκρα μυστικότητα τα δεδομένα για τα υπερχλωρικά άλατα. Η μυστικοπάθεια της ομάδας του οδήγησε σε φήμες για την ανακάλυψη ζωής στον Άρη, οι οποίες κορυφώθηκαν όταν ένα αμερικανικό μέσο ανέφερε εσφαλμένα ότι ένας από τους επιστήμονες της αποστολής βρισκόταν ήδη σε επαφή με τον Λευκό Οίκο.

Φήμες για την ανακάλυψη εξωγήινων είχαν κυκλοφορήσει και το 2010, όταν η NASA προανήγγειλε μια ανακοίνωση για παράξενο μικρόβιο που θα προσέφερε «στοιχεία για την εξωγήινη ζωή».

Η ανακάλυψη τελικά αφορούσε ένα βακτήριο που υποτίθεται ότι χρησιμοποιούσε στο DNA του το δηλητηριώδες στοιχείο αρσενικό. Αργότερα, όμως, τα ευρήματα της NASA διαψεύστηκαν.

Όπως σχολίασε ο Σμιθ, «όταν κανείς κρατά μυστικά, ο κόσμος αρχίζει να σκέφτεται τα πιο τρελά πράγματα».

ΔΟΛ

Σπάνια περίπτωση πλανήτη που ανακαλύφθηκε με άμεση παρατήρηση

Ο πλανήτης διακρίνεται ως κόκκινη κουκκίδα πάνω αριστερά. Η λάμψη του άστρου στο κέντρο έχει μπλοκαριστεί (Πηγή: NAOJ / Subaru / J. Carson / T. Currie)

Από τους περίπου 850 εξωπλανήτες των οποίων η ύπαρξη έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα, οι περισσότεροι έγιναν αντιληπτοί μόνο με έμμεσες μεθόδους. Τώρα, Γερμανοί αστρονόμοι παρουσιάζουν μια από τις ελάχιστες πραγματικές εικόνες ενός τέτοιου κόσμου -δείχνει έναν γιγάντιο πλανήτη που περιφέρεται γύρω από ένα επίσης γιγάντιο άστρο σε απόσταση 170 ετών φωτός.

Ο νέος εξωπλανήτης, ανακοίνωσε τη Δευτέρα το Ινστιτούτο Αστρονομίας Max Planck στη Χαϊδελβέργη, ήταν δυνατό να απεικονιστεί άμεσα κυρίως επειδή είναι πολύ νέος -το μητρικό του άστρο, το Κάππα της Ανδρομέδας, έχει ηλικία μόλις 30 εκατομμυρίων ετών, συγκριτικά με τα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια ζωής του Ήλιου.

Το στοιχείο-κλειδί είναι ότι, σε αντίθεση με τη Γη, η οποία έχει πλέον κρυώσει μετά το σχηματισμό της, ο νέος γιγάντιος πλανήτης παραμένει ζεστός και εκπέμπει θερμότητα με τη μορφή υπέρυθρης ακτινοβολίας, η οποία καταγράφηκε με το ιαπωνικό τηλεσκόπιο Subaru που λειτουργεί στη Χαβάη.

Εκτός από το μεγάλο μέγεθος και την υπέρυθρη ακτινοβολία του, ένας άλλος παράγοντας που διευκόλυνε τον εντοπισμό του πλανήτη είναι η μεγάλη απόσταση που τον χωρίζει από το μητρικό του άστρο -περίπου 8 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, ή 1,8 φορές η απόσταση του Ποσειδώνα από τον Ήλιο.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προηγμένο λογισμικό για να διακρίνουν το αμυδρό υπέρυθρο φως του πλανήτη μέσα στην εκτυφλωτική λάμψη του άστρου, το οποίο έχει μάζα 2,5 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου και είναι το μεγαλύτερο άστρο γύρω από το οποίο έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα πλανήτες.

Περιγράφοντας την τεχνική που χρησιμοποιήθηκε στην ανακάλυψη, ο Δρ Κρίστιαν Τάλμαν, μέλος της ερευνητική ομάδα, αναφέρει ότι το να προσπαθεί κανείς να εντοπίσει έναν πλανήτη μέσα στη λάμψη του μητρικού του άστρου είναι σαν να προσπαθεί να διακρίνει από απόσταση αρκετών χιλιομέτρων μια πυγολαμπίδα που πετά γύρω από έναν προβολέα των 300 Watt.

Αυτός εξάλλου είναι ο λόγος που οι περισσότεροι γνωστοί εξωπλανήτες έχουν γίνει αντιληπτοί μόνο από τις επιδράσεις που έχουν στην κίνηση και την φωτεινότητα των μητρικών τους άστρων. Μέχρι σήμερα, μόνο 11 πλανητικά συστήματα έχουν παρατηρηθεί άμεσα.

Η τεχνολογία όμως προχωρά με γρήγορους ρυθμούς, και οι αστρονόμοι ελπίζουν ότι τα τηλεσκόπια του μέλλοντος όχι μόνο θα διακρίνουν άμεσα αυτούς τους ξένους κόσμους, αλλά θα μπορούν και να αναλύουν τη φασματική υπογραφή της ατμόσφαιράς τους αναζητώντας σημεία ζωής.

Για να είμαστε πάντως ακριβείς, ο πλανήτης που φωτογράφισε το τηλεσκόπιο Subaru υπάρχει περίπτωση να μην είναι καν πλανήτης. Η τεράστια μάζα του αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να πρόκειται για «καφέ νάνο», ένα είδος μικρού, αμυδρού άστρου που δεν μπορεί να συντηρήσει τις αντιδράσεις σύντηξης που τροφοδοτούν τον Ήλιος.

Το πιθανότερο όμως είναι ότι το αντικείμενο της εικόνας είναι πλανήτης, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Astrophysical Journal Letters. H μελέτη είναι επίσης διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv. ΔΟΛ

Απώλεια επαφής με τους ρωσικούς δορυφόρους και τον ISS λόγω κομμένου καλωδίου !

H διαστημική υπηρεσία Roscosmos διαβεβαίωσε ότι οι επικοινωνίες έχουν αποκατασταθεί 

H Ρωσία έχασε για λίγο την επαφή με τους δορυφόρους της και με το ρωσικό τμήμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) λόγω ενός κομμένου καλωδίου στην περιοχή της Μόσχας, μεταδίδουν το απόγευμα της Τετάρτης τα ρωσικά πρακτορεία.

Η υπηρεσία Διαστήματος Roscosmos έσπευσε πάντως να διαβεβαιώσει ότι η βλάβη δεν επηρέασε τη λειτουργία των δορυφόρων και του ISS, καθώς οι επικοινωνίες δρομολογήθηκαν τελικά μέσω εναλλακτικών δικτύων.

Το καλώδιο φέρεται να κόπηκε από συνεργείο οικοδομών. «Ένα καλώδιο έχει κοπεί, και το κέντρο ελέγχου πτήσεων [TSOUP, ανατολικά της Μόσχας] δεν έχει πλέον επικοινωνία» δήλωσε ανώνυμη πηγή στο πρακτορείο Interfax.   

«Οι ειδικοί μας δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να ελέγχουν από απόσταση τους πολιτικούς δορυφόρους ούτε το ρωσικό τμήμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού» ανέφερε διαφορετική πηγή στο πρακτορείο RIA Novosti.

Εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας δήλωσε στο Interfax ότι το περιστατικό δεν επηρέασε την επικοινωνία με τους στρατιωτικούς δορυφόρους.

Όπως αναφέρει το Reuters, ο εκπρόσωπος της Roscosmos Αλεξέι Κουζνέτσοφ διαβεβαίωσε αργότερα ότι οι επικοινωνίες έχουν αποκατασταθεί και ότι η βλάβη δεν θα επηρεάσει την αποστολή του σκάφους Soyuz που θα μεταφέρεο πίσω στη Γη τρία μέλη του πληρώματος του ISS τη Δευτέρα.

Σύμφωνα πάντως με το RIA, θα χρειαστούν τουλάχιστον 48 ώρες μέχρι να επιδιορθωθεί το καλώδιο δεδομένων.

Το ρωσικό διαστημικό πρόγραμμα έχει υποστεί μια σειρά από παταγώδεις αποτυχίες το τελευταίο διάστημα, όπως η απώλεια τουλάχιστον τριών δορυφόρων κατά την εκτόξευση, καθώς και η απώλεια της φιλόδοξος αποστολής Fobos-Grunt που θα ταξίδευε στον Φόβο, ένα από τα δύο μικρά φεγγάρια του Άρη.

Μετά τον παροπλισμό των αμερικανικων διαστημικών λεωφορείων, τα ρωσικά Soyuz είναι τα μόνα σκάφη που μπορούν να μεταφέρουν πληρώματα από και προς τον ISS.
ΔΟΛ

 

Το Σύμπαν έχει σχεδόν σταματήσει να παράγει άστρα

Τα περισσότερα άστρα που βλέπουμε στο Σύμπαν είναι στην πραγματικότητα αντίκες   (Φωτογραφία:  NASA )

Δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα -ολόκληρο το Σύμπαν δείχνει να βρίσκεται σε βαθιά ύφεση. Η μεγαλύτερη έρευνα του είδους της αποκαλύπτει ότι ο ρυθμός παραγωγής νέων άστρων συνεχώς μειώνεται και είναι σήμερα 30 φορές μικρότερος από ό,τι στην κορύφωσή του. Και αν περιμένουμε μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, ίσως θα μπορέσουμε να δούμε το φως του τελευταίου άστρου που ανάβει μέχρι το τέλος του χρόνου.

«Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το Σύμπαν υποφέρει εδώ και καιρό από μια μακρά, σοβαρή κρίση: το κοσμικό ΑΕΠ είναι σήμερα μόλις το 3% αυτού που ήταν στην κορύφωση του σχηματισμού άστρων» σχολιάζει ο Ντέιβιντ Σομπράλ του Πανεπιστημίου του Λάιντεν στην Ολλανδία, επικεφαλής της διεθνούς ομάδας.

Όλα τα άστρα σχηματίζονται από νέφη σκόνης και αέριου υδρογόνου, του πρώτου και του πλέον άφθονου χημικού στοιχείου που σχηματίστηκε μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Σύμφωνα με τις κρατούσες θεωρίες για την αστρογένεση, τα πρώτα άστρα άρχισαν να σχηματίζονται πριν από 13,4 δισ. χρόνια, περίπου 300 εκατ. χρόνια μετά το Μπιγκ Μπανγκ.

Δεδομένου ότι υπήρχαν τότε τεράστιες διαθέσιμες ποσότητες υδρογόνου, τα πρώτα αυτά άστρα πιστεύεται ότι ήταν γίγαντες, με μάζα εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου, ήταν όμως και εξαιρετικά βραχύβια, με διάρκεια ζωής μόνο μερικά εκατομμύρια χρόνια.

Τη στιγμή του θανάτου τους, τα άστρα αυτά εκρήγνυντο σε σουπερνόβα και σκόρπιζαν στο Διάστημα το λιγοστό υδρογόνο που τους περίσσευε, μαζί με όλα τα βαρύτερα στοιχεία που είχαν δημιουργήσει στο εσωτερικό τους με αντιδράσεις πυρηνικής σύντηξης.

Τα μισά από όλα τα άστρα που έχουν υπάρξει ποτέ δημιουργήθηκαν πριν από τουλάχιστον 9 δισ. χρόνια

Όλα αυτά τα υλικά ανακυκλώνονται προκειμένου να σχηματιστεί η επόμενη γενιά άστρων. Ο Ήλιος, για παράδειγμα, είναι άστρο τρίτης γενιάς και σχηματίστηκε από τα κατάλοιπα των προηγούμενων γενιών.

Όπως φαίνεται, καθώς η διαδικασία προχωράει ο ρυθμός αστρογένεσης επιβραδύνεται. Για να διερευνήσουν το θέμα, ο Δρ Σομπράλ και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν επίγεια τηλεσκόπια για να εξετάσουν γαλαξίες που βρίσκονταν σε διαφορετικές αποστάσεις. Όσο πιο μακριά βρίσκεται ένας γαλαξίας, τόσο πιο αρχαίος είναι, γεγονός που επιτρέπει στους αστρονόμους να μελετούν την εξέλιξη του Σύμπαντος. Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν για τη νέα μελέτη είναι δέκα φορές περισσότερα σε σχέση με προηγούμενες απόπειρες, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Εξετάζοντας τα σωματίδια άλφα που είναι γνωστό ότι εκπέμπονται από τις διαδικασίες αστρογένεσης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα μισά από όλα τα άστρα που έχουν υπάρξει ποτέ δημιουργήθηκαν πριν από τουλάχιστον 9 δισ. χρόνια, ενώ τα υπόλοιπα μισά δημιουργήθηκαν έκτοτε.

Ο ρυθμός παραγωγής νέων άστρων, δείχνει η μελέτη, κορυφώθηκε πριν από 11 δισ. χρόνια και έκτοτε βαίνει συνεχώς μειούμενος.

Όπως σχολιάζει ο Δρ Σομπράλ, «αν η παρατηρούμενη μείωση συνεχιστεί, τότε στην υπόλοιπη ιστορία του Σύμπαντος θα σχηματιστούν μόνο 5% περισσότερα άστρα, ακόμα κι αν περιμένουμε για πάντα.

Η έρευνα δημοσιεύεται Monthly Notices of the Royal Astronomical Society και είναι διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.

 ΔΟΛ

Μετρώντας το απόφωτο όλων των άστρων που υπήρξαν

Χάρτης των ακτίνων γάμμα σε όλο τον ουρανό. Το κόκκινο αντιστοιχεί σε πηγές εντός του Γαλαξία μας (Πηγή: ΝASA/DOE/Fermi LAT Collaboration) 

Με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Fermi ομάδα επιστημόνων στην Αυστρία κατάφερε να εντοπίσει το φως των πρώτων άστρων που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν. Η ανακάλυψη αναμένεται να προσφέρει νέα στοιχεία για τις διεργασίες που οδήγησαν στη γέννηση των άστρων και των γαλαξιών αμέσως μετά τη Μεγάλη Εκρηξη, μέσα από το καυτό νέφος υδρογόνου.
Το εξωγαλαξιακό φως
Το φως των πανάρχαιων και πολύ μακρινών άστρων είναι εξαιρετικά δύσκολο να παρατηρηθεί με άμεσο τρόπο. Ομως το φως των πρώτων άστρων αποτελεί μέρος μιας διάχυτης ομίχλης φωτονίων που είναι γνωστή με τον όρο «Εξωγαλαξιακό Φως Υποβάθρου». Το εξωγαλαξιακό φως διαπερνά όλο το Σύμπαν και στην ουσία αυτό το φως αποτελεί ένα κοσμικό ημερολόγιο αφού σε αυτό υπάρχουν δεδομένα για όλα τα άστρα που υπήρξαν ποτέ στο Σύμπαν. 
Τα μπλάζαρ
Το πρόβλημα είναι ότι οι εκπομπές φωτός από το  ηλιακό μας σύστημα και τον Γαλαξία μας καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη την παρατήρηση του εξωγαλαξιακού φωτός. Γι αυτό και οι επιστήμονες επιλέγουν ως καλύτερους στόχους για παρατήρηση τα λεγόμενα μπλάζαρ. Πρόκειται για πολύ μακρινούς γαλαξίες με τεράστιες μελανές οπές, το φως των οποίων διαπερνά το εξωγαλαξιακό φως με τρόπο ανάλογο με εκείνον που το φως ενός προβολέα διαπερνά την ομίχλη.
Από τις μαύρες τρύπες των μπλάζαρ εκπέμπονται στο Διάστημα εξαιρετικής ενέργειας ακτίνες γάμμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς από τα μπλάζαρ εκπέμπονται φωτόνια με ενέργειες μεγαλύτερες από 10 GeV – ένα δισεκατομμύριο φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια των φωτονίων του ορατού φωτός. Οσο μακρύτερα από εμάς βρίσκεται ένα μπλάζαρ, τόσο περισσότερο θα εμφανίζεται «σβησμένη» η ακτινοβολία γάμμα που εκπέμπει καθώς θα περνά από το εξωγαλαξιακό φως υποβάθρου. Καθώς οι επιστήμονες είχαν ξεχωριστά στοιχεία για το πόσο λαμπρά θα έπρεπε να είναι τα μπλάζαρ και πόσο μακριά από εμάς, μπόρεσαν να υπολογίσουν πόσο «σβήστηκαν» από το εξωγαλαξιακό φως οι ακτίνες γάμμα που αυτά εκμπέμπουν. Ετσι υπολόγισαν και την ένταση του εξωγαλαξιακού φωτός. Αν από αυτό αφαιρέσει κανείς τη γνωστή ένταση των νεότερων άστρων και γαλαξιών, το υπόλοιπο πρέπει να είναι το φως από την πρώτη γενεά άστρων.
Η ανακάλυψη
Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Ινσμπρουκ μελέτησαν 150 μπλάζαρ από τα περισσότερα από 1000 που έχει εντοπίσει το Fermi. H κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι τα πρώτα άστρα είχαν τουλάχιστον 100 φορές μεγαλύτερη μάζα από εκείνη του Ηλιου. Οι ερευνητές μελετώντας τα νέα δεδομένα που συνέλεξαν και συγκρίνοντας τα με τα υπάρχοντα θεωρητικά μοντέλα για τη δομή του εξωγαλαξιακού φωτός κατέληξαν σε μια σειρά από συμπεράσματα. 
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών, η δημιουργία της πρώτης γενεάς άστρων έφθασε στο απώγειό τη αφού πέρασαν τουλάχιστον 500 εκατομμύρια έτη μετά τη Μεγάλη Εκρηξη. Μια δεύτερη διαπίστωση των ερευνητών είναι ότι πρώτη γενεά άστρων σχηματίστηκε με πολύ πιο αργό ρυθμό από εκείνο που προβλέπουν πολλά μοντέλα. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Science Express.
Βήμα Science

ΜΕ ΤΗΣ ...ΧΑΒΑΗΣ ΜΟΙΑΖΕΙ ΤΟ ΧΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΡΗ!

Οι κόκκοι της αρειανής άμμου βρέθηκαν να έχουν κρυστάλλους όμοιους με εκείνους του βασαλτικού εδάφους, που υπάρχει στις ηφαιστειακές περιοχές όπως η Χαβάη   (Φωτογραφία:  Associated Press

Χώμα που μοιάζει εντυπωσιακά με την ηφαιστειακή άμμο των νησιών της Χαβάης έδειξε η πρώτη ανάλυση ορυκτών στην επιφάνεια του Άρη από το όργανο ακτίνων-Χ του ρόβερ Curiosity. Ήταν η πρώτη φορά που μια τέτοια επιστημονική τεχνική (φασματοσκοπία ακτίνων-Χ) εφαρμόστηκε για να αναλυθεί το έδαφος σε ένα άλλο πλανήτη εκτός της Γης.
Οι κόκκοι της αρειανής άμμου, που αναλύθηκαν χημικά μετά την εκπομπή πάνω τους μιας δέσμης ακτίνων Χ, βρέθηκαν να έχουν κρυστάλλους όμοιους με εκείνους του βασαλτικού εδάφους, που υπάρχει στις ηφαιστειακές περιοχές όπως η Χαβάη, όπως ανακοίνωσαν οι επιστήμονες της NASA, σύμφωνα με το BBC και το πρακτορείο Reuters.
Το εν λόγω εύρημα, που επιβεβαιώνει τις έως τώρα θεωρίες των επιστημόνων, αυξάνει την πιθανότητα κάποτε ο «κόκκινος πλανήτης» να είχε φιλοξενήσει μικροβιακή ζωή. Η σύσταση του εδάφους ενός πλανήτη θεωρείται ότι αντανακλά τις διαδικασίες που έλαβαν χώρα πάνω από την επιφάνεια του εδάφους, όπως το κλίμα του.
Η αρχική ορυκτολογική ανάλυση δείχνει ότι το έδαφος του Άρη μοιάζει με τα γήινα ηφαιστειακά υλικά και αποτελείται κυρίως από άστριο, ολιβίνη και πυρόξενους. Περίπου το μισό έδαφος που αναλύθηκε, αποτελείται από μη κρυσταλλικά υλικά, όπως ηφαιστειακή ύαλο. Η παρατηρούμενη διάβρωση του αρειανού εδάφους μπορεί να έχει διάφορες αιτιολογίες, όπως αλληλεπίδραση με νερό και οξυγόνο, ανεμοθύελλες ή πτώση αστεροειδών.
Το αμερικανικό ρόβερ, που προσεδαφίστηκε στον Άρη τον Αύγουστο, κινείται κοντά στον ισημερινό του πλανήτη, μέσα στον γιγάντιο κρατήρα Γκέιλ, που αποτελεί προϊόν πρόσκρουσης.
Αν και η φασματοσκοπία ακτίνων-Χ υπάρχει ως τεχνολογία εδώ και περίπου ένα αιώνα, η μεγάλη δυσκολία, που απαίτησε πολλά χρόνια ερευνών από τους μηχανικούς της NASA, ήταν η συρρίκνωσή της από ένα μηχάνημα μεγέθους ψυγείου σε ένα όχι μεγαλύτερο από κουτί παπουτσιών, έτσι ώστε το σχετικό επιστημονικό όργανο (με την ονομασία CheMin) να χωράει πάνω στο ρόβερ. Οι ακτίνες Χ διαθλώνται μέσα από τους κρυστάλλους του υλικού - στόχου και, ανάλογα με τον τρόπο που αντανακλώνται πίσω στο όργανο, εξάγονται τα ανάλογα συμπεράσματα για τη χημική σύνθεση και τη δομή του υλικού.
Το επόμενο σημαντικό βήμα θα είναι η ανάλυση δειγμάτων εδάφους του Άρη από ένα άλλο όργανο, το SAM, που θα αναζητήσει την παρουσία οργανικών μορίων, που περιέχουν άνθρακα, ώστε να αντληθούν περισσότερα στοιχεία για την πιθανότητα ύπαρξης ζωής κάποτε στον γειτονικό πλανήτη.
Το Curiosity, κινούμενο με ταχύτητα έως 4 εκατοστών το δευτερόλεπτο, έχει διανύσει περίπου απόσταση 480 μέτρων μέχρι σήμερα.

ΔΟΛ,  ΑΠΕ-ΜΠΕ