ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΣΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ ΚΑΛΗ ΝΕΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ!

Με μία μερική έκλειψη ήλιου στις 4 Ιανουαρίου, η οποία μάλιστα θα είναι ορατή και από την Ελλάδα ανοίγει το 2011.

Η έκλειψη θα αρχίσει στις 08:40 της Τρίτης από τη δυτική Αφρική και θα είναι ορατή από όλη τη βόρεια Αφρική, το μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης και την Κεντρική Ασία.

Η μέγιστη φάση της έκλειψης είναι στις 10:23 πμ (ώρα Ελλάδος) και φυσικά θα είναι ορατή στην Ελλάδα αν φυσικά ο ουρανός δεν έχει σύννεφα.

Επειδή η Σελήνη θα καλύψει τον Ήλιο κατά τα δύο τρίτα το φως θα περιοριστεί αισθητά αλλά δεν θα σκοτεινιάσει πλήρως.

Η έκλειψη θα είναι ορατή από ολόκληρη την Ευρώπη, τη βόρεια Αφρική, τη μέση Ανατολή και την κεντρική Ασία.

Μέσα στο 2011 θα πραγματοποιηθούν άλλες τρεις εκλείψεις ηλίου, όλες μερικές: την 1η Ιουνίου, την 1η Ιουλίου και στην 25η Νοεμβρίου. Καμία δεν θα είναι ορατή από την Ελλάδα.

Εκδηλωση στο Πλανητάριο

©2010 Δεδομένα χάρτη - Όροι χρήσης
Επιλέξτε εδώ για να δείτε την εικόνα σε μεγέθυνσηΤην Τρίτη 4 Ιανουαρίου 2011 από τις 9:00 και εφόσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν, στην είσοδο του Ψηφιακού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου (Πεντέλης 11 στο Παλαιό Φάληρο), θα εγκατασταθούν τηλεσκόπια της Ελληνικής Αστρονομικής Ένωσης όπου ερασιτέχνες αστρονόμοι θα βοηθούν τους ενδιαφερόμενους να δουν την μερική έκλειψη του Ήλιου μέσα από το τηλεσκόπιο.

Ήλιος ετοιμάζεται να «ξυπνήσει» μέσα στο 2011

Ο Ο ηλιακός κύκλος αναμένεται μάλιστα να κορυφωθεί το 2013.

Σε μια νέα φάση έντονης δραστηριότητας ετοιμάζεται να εισέλθει από το 2011 το άστρο του ηλιακού μας συστήματος, μετά από μια μακρά περίοδο «ύπνωσης».

Το «ξύπνημα» του Ήλιου αναμένεται να φθάσει στο μέγιστο σημείο του κάποια στιγμή μέσα στο 2013 και μέχρι τότε οι επιστήμονες θα βρίσκονται σε εγρήγορση για πιθανές καταστροφικές συνέπειες στα ηλεκτρονικά συστήματα και στα άλλα δίκτυα της Γης.

Μετά από δύο αιώνες παρατηρήσεων των ηλιακών κηλίδων, των σχετικά πιο ψυχρών περιοχών στην επιφάνεια του ήλιου, οι οποίες σχετίζονται με τη μαγνητική δραστηριότητα του άστρου, οι αστρονόμοι έχουν συμπεράνει ότι ο ήλιος ακολουθεί κατά προσέγγιση ένα 11ετή κύκλο αυξομείωσης της συμπεριφοράς του.

Ο πιο πρόσφατος κύκλος άρχισε το 1996 και, για άγνωστους μέχρι σήμερα λόγους, συνεχίστηκε για περισσότερο χρονικό διάστημα από ό, τι συνήθως. Όμως πληθαίνουν πλέον τα σημάδια ότι οι Ήλιος βγαίνει από την αδράνεια του, κάτι που θα γίνει φανερό το επόμενο έτος, το οποίο θα σηματοδοτήσει την αρχή μιας ακόμα φάσης ενεργητικότητας με διάρκεια γύρω στα δυόμιση χρόνια και με αποκορύφωμα ένα νέο «ηλιακό μέγιστο» περίπου στα μέσα του 2013, όπως εκτίμησε ο επιστήμονας Τζόε Κούντσες του Κέντρου Πρόβλεψης Διαστημικού Καιρού της NASA σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.

Οι «εκρήξεις» ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και φορτισμένων σωματιδίων από τον ήλιο χρειάζονται μερικές μέρες για να φτάσουν στον πλανήτη μας, όπου -εκτός από το φαντασμαγορικό σέλας που προκαλούν στους δύο πόλους, καθώς συγκρούονται με το γήινο μαγνητικό πεδίο- μπορεί να αποσυντονίσουν διάφορα ηλεκτρονικά συστήματα και δορυφόρους.

Ο κόκκινος πλανήτης έχει ηλιοβασίλεμα… μπλε!

Ο Άρης είναι γνωστός ως ο «κόκκινος» πλανήτης. Αυτό, όμως, δεν τον εμποδίζει να έχει …μπλε ηλιοβασίλεμα!

Το ιδιαίτερο χρώμα οφείλεται στο γεγονός ότι το κόκκινο φάσμα του φωτός του ηλίου φιλτράρεται από την κόκκινη σκόνη που σκεπάζει την επιφάνεια του πλανήτη, με αποτέλεσμα να περνά μόνο το κυανό (μπλε) φάσμα του φωτός.

Τις εικόνες που ακολουθούν κατέγραψε ένα μη-επανδρωμένο διαστημικό σκάφος που βρίσκεται στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη στο πλαίσιο της αποστολής «Exploration Rover» της NASA.

Οι εξωγήινοι αργούν ακόμη

Επιστήμονες κριτικάρουν δριμύτατα τη NASA για την ανακάλυψη ζωής βασισμένης στο αρσενικό

ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΛΙΑ ΚΑΪΜΑΚΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΗ ΚΟΥΤΣΗ
Ας ανακεφαλαιώσουμε: στις 2 Δεκεμβρίου, η NASA, ύστερα από μια σχεδόν «διαφημιστική» καμπάνια μυστηρίου, ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός βακτηρίου που χρησιμοποιεί αποκλειστικά αρσενικό για τη δόμηση του DNA του - και όχι φώσφορο, όπως κάθε επίγεια μορφή ζωής.

Η Φελίσα Γουλφ-Σάιμον επιδεικνύει το βακτήριο GFAJ-1 στην όχθη της λίμνης Μόνο. Τα αρχικά του δεν παραπέμπουν σε χημικά στοιχεία, αλλά στο «Give Felisa Α Job» («Δώστε δουλειά στη Φελίσα»).

«Ανοίξαμε διάπλατα την πόρτα στην πιθανότητα ζωής και αλλού στο Σύμπαν», δήλωσε περήφανα στη συνέντευξη τύπου η Φελίσα Γουλφ-Σάιμον του Ινστιτούτου Αστροβιολογίας της NASA και της Γεωλογικής Επιθεώρησης των ΗΠΑ, επικεφαλής της έρευνας.

Οι αστροβιολόγοι της NASA πήραν δείγματα ενός είδους βακτηρίου που ονόμασαν GFAJ-1 από τη γεμάτη ορυκτά ηφαιστειακή λίμνη Μόνο της Βόρειας Καλιφόρνιας και, στο εργαστήριο, σταδιακά μείωσαν την παροχή φωσφορικών αλάτων, αντικαθιστώντας τα με αρσενικό. Τα μικρόβια συνέχισαν να αναπτύσσονται με τη νέα τους, δηλητηριώδη διατροφή. Και άρα... ιδού η λογική συνέπεια, που πλημμύρισε τα ΜΜΕ του κόσμου: «Η NASA ανακάλυψε εξωγήινη μορφή ζωής». Ομως η Ρόζι Ρέντφιλντ, καθηγήτρια Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο British Columbia, διαβάζοντας τη μελέτη εξοργίστηκε από την ελλιπή τεκμηρίωση και δημοσίευσε στο ιστολόγιό της μια απαξιωτική κριτική της μεθόδου που ακολουθήθηκε.

Με τη σειρά του, ο Καρλ Ζίμερ, γνωστός επιστημονικός συντάκτης, ζήτησε τη γνώμη ειδικών για λογαριασμό του έγκυρου διαδικτυακού περιοδικού «Slate». Απαντήσεις; «Θα ήταν πραγματικά ψώνιο αν υπήρχε τέτοιο μικρόβιο, αλλά κανένα από τα επιχειρήματα δεν είναι αρκετά πειστικό από μόνο του», ήταν η θετικότερη κριτική από τον Φόρεστ Ρόβερ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο, που αναζητά νέα είδη βακτηρίων και ιών σε κοραλλιογενείς υφάλους. «Η μελέτη αυτή δεν θα έπρεπε να έχει δημοσιευθεί», δήλωσε η Σέλεϊ Κόπλεϊ του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.

Κανείς από τους επιστήμονες που πήραν τη σκυτάλη της κριτικής δεν απέκλεισε την ύπαρξη ενός τέτοιου «περίεργου» βακτηρίου - όντως, μερικοί από αυτούς είχαν συνυπογράψει το 2007 μια έκθεση για την εξωγήινη ζωή προς τις Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών των ΗΠΑ, όπου υποστήριζαν πως πρέπει να ενταθούν οι έρευνες, μεταξύ άλλων, και στις βασισμένες στο αρσενικό βιολογικές μορφές. Ολοι όμως θεώρησαν ότι η ομάδα της ΝΑΣΑ δεν πήρε τα απαραίτητα μέτρα ώστε τα πορίσματά της να είναι αξιόπιστα.

Για παράδειγμα, όταν αφαίρεσαν προς εξέταση το DNA από τα βακτήρια, δεν έκαναν τα απαραίτητα βήματα ώστε να ξεπλύνουν άλλα είδη μορίων. Με αυτό τον τρόπο, το αρσενικό μπορεί απλώς να προσκολλήθηκε στο DNA, όπως μια τσίχλα στο παπούτσι. Εξάλλου, οι επιστήμονες της NASA παραδέχονται στην έκθεσή τους πως τροφοδοτούσαν τα βακτήρια με άλατα που περιείχαν και ελάχιστες ποσότητες φωσφόρου. Οι επικριτές τους ισχυρίζονται πως είναι πολύ πιθανό τα βακτήρια να επέζησαν με αυτά τα ψήγματα γήινης «τροφής» - στη Θάλασσα των Σαργασσών υπάρχουν πολλά μικρόβια που επιβιώνουν με 300 φορές λιγότερα φωσφορικά άλατα.

Οι συγγραφείς της μελέτης δεν έχουν απαντήσει σε όσα τους προσάπτουν, ισχυριζόμενοι ότι πρέπει να ακολουθηθούν οι δέουσες επιστημονικές διαδικασίες επαλήθευσης. «Είναι κάπως φτηνό να λένε κάτι τέτοιο από τη στιγμή που έκαναν όλο αυτόν τον ντόρο στα ΜΜΕ πριν καν δημοσιεύσουν τη μελέτη», λέει η Ρέντφιλντ. Εξάλλου, ένας παλιός καθηγητής της Φελίσα Γουλφ-Σάιμον αποκάλυψε ότι τα αρχικά GFAJ-1 δεν παραπέμπουν σε κάποια εξωτική χημική σύνθεση, αλλά στο «Give Felisa Α Job» («Δώστε δουλειά στη Φελίσα») - κάτι που δεν είναι ακριβώς κολακευτικό για τα κίνητρα της ερευνήτριας. Οσο για τα κίνητρα της NASA, ο Τζον Ροθ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας λέει: «Υποπτεύομαι πως η NASA έψαχνε τόσο εναγωνίως τη θετική δημοσιότητα που δεν έκανε τον κόπο να αναζητήσει σοβαρές συμβουλές από ειδικούς στο DNA και στη μικροβιολογία».

Ακόμη κι αν όλες οι επικρίσεις πυροδοτήθηκαν από τη (διόλου ασυνήθιστη) επιστημονική ζηλοφθονία, είναι γεγονός ότι υπάρχουν αρκετά κενά στην τεκμηρίωση, τα οποία και οι ίδιοι οι ερευνητές της NASA δηλώνουν πως θα διερευνήσουν συν τω χρόνω και ψύχραιμα. Σ' αυτό το πλαίσιο εντάσσονται οι πρόσφατες ανακοινώσεις για την εύρεση ανάλογων βακτηρίων στον πυθμένα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπος, στα ανοιχτά της Σαντορίνης, όπου η έμφαση δίνεται σε αυτό που βεβαιωμένα ισχύει: πρόκειται για οργανισμούς οι οποίοι δεν φωτοσυνθέτουν παρά «χημοσυνθέτουν» στο σκοτεινό και τοξικό τους περιβάλλον. Οποιο άλλο συμπέρασμα πρέπει να περάσει από τη βάσανο της επιστημονικής επαλήθευσης πριν γίνει πιασάρικο αφιέρωμα στις «Πύλες του Ανεξήγητου»...

Έκρηξη κατά την εκτόξευση ινδικού δορυφόρου

Τη δεύτερη αποτυχία της για το 2010 μετρά η ινδική διαστημική υπηρεσία, καθώς ο πύραυλος που μετέφερε το δορυφόρο τηλεπικοινωνιών GSAT-5P εξερράγη λίγο μετά την εκτόξευση.
Οι κάμερες των τοπικών τηλεοπτικών μέσων ενημέρωσης κατέγραψαν την έκρηξη, ενώ φωτιά και καπνός είχαν καλύψει τον ουρανό πάνω από το διαστημικό κέντρο Σριχαρικότα, στο κρατίδιο Αντρα Πραντές.

Το πρόβλημα παρουσιάστηκε 47 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση και ο πύραυλος, λόγω της πίεσης που αναπτύχθηκε, εξερράγη.

ΤΟ "ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ" BLOG ΣΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ 2011!

Τηλεσκόπια για το κοινό θα βγάλει το Πλανητάριο στην έκλειψη του Ιανουαρίου

Αθήνα
Καιρού επιτρέποντος στις 4 Ιανουαρίου 2011, το Ψηφιακό Πλανητάριο Ευγενίδου θα στήσει τηλεσκόπια έξω από το κτίριό του στην λεωφόρο Συγγρού για να δώσει στο κοινό την ευκαιρία να παρακολουθήσει τη μερική έκλειψη Ηλίου.

Σύμφωνα με τον διευθυντή του Πλανηταρίου Διονύση Σιμόπουλο, στην Ελλάδα θα δούμε μόνο τα δύο τρίτα του ηλιακού δίσκου να καλύπτονται από τη Σελήνη -αυτό θα συμβεί στη μέγιστη φάση της έκλειψης στις 10:23 το πρωί.

Τα τηλεσκόπια που προσφέρει για την εκδήλωση η Ελληνική Αστρονομική Ένωση θα περιμένουν από τις 9 το πρωί.

Σχεδόν 13 ώρες νωρίτερα, η Γη θα βρίσκεται στο περιήλιο, δηλαδή στην ελάχιστη απόστασή της από τον Ήλιο, που είναι 147.105.721 χλμ.

Το φαινόμενο θα αρχίσει στις 8:40 πμ (ώρα Ελλάδας) πάνω από τη Βόρεια Αλγερία και θα είναι ορατή από τη Βόρεια Αφρική, το μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης και την Κεντρική Ασία.

(Φωτογραφία: ΑΠΕ )

4 Γενάρη έχουμε μερική έκλειψη ηλίου!

Από τις 09:00 θα ξεκινήσει το φαινόμενο, αλλά στην Ελλάδα θα δούμε μόνο τα δύο τρίτα του ηλιακού δίσκου να καλύπτονται από τη Σελήνη και αυτό θα συμβεί στη μέγιστη φάση της έκλειψης, 10:23 π.μ.
Προϋπόθεση, φυσικά, να μην υπάρχουν σύννεφα! Εφόσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέψουν, στην είσοδο του Ψηφιακού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου (οδός Πεντέλης 11, Π. Φάληρο), θα εγκατασταθούν τηλεσκόπια της Ελληνικής Αστρονομικής Ένωσης, ενώ ερασιτέχνες αστρονόμοι θα βοηθούν τους ενδιαφερόμενους να δουν την μερική έκλειψη του Ήλιου μέσα από το τηλεσκόπιο.

Σχεδόν 12 ώρες νωρίτερα, η Γη θα βρίσκεται στο περιήλιο της, δηλαδή στη πλησιέστερη απόστασή της από τον Ήλιο (147.105.721 χλμ.). Η έκλειψη θα αρχίσει στη 8:40 π.μ. στη Βόρεια Αλγερία και θα είναι ορατή από τη Βόρεια Αφρική, το μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης και την Κεντρική Ασία.

Οι ηλιακές εκλείψεις συμβαίνουν όταν η Σελήνη περνάει μπροστά από τον δίσκο του Ήλιου και τον καλύπτει είτε μερικώς είτε ολικώς με τη σκιά που αφήνει πάνω στον πλανήτη μας. Η σκιά αυτή αποτελείται από δύο διαφορετικές περιοχές: έναν εσωτερικό κώνο πλήρους σκιάς που λέγεται κύρια σκιά και μια περιοχή μερικής σκιάς που λέγεται παρασκιά.

Όταν παρατηρούμε μια έκλειψη του Ήλιου από μια περιοχή της Γης στην οποία πέφτει η παρασκιά, η Σελήνη καλύπτει ένα μόνο τμήμα του Ήλιου και τότε πρόκειται για μερική έκλειψη του Ήλιου. Όταν κοιτάζουμε τον Ήλιο από μια περιοχή που καλύπτει η πλήρης σκιά της Σελήνης, ο Ήλιος είναι τελείως αθέατος και τότε η έκλειψη του Ήλιου είναι ολική.

Ο μεγαλύτερος αριθμός σεληνιακών και ηλιακών εκλείψεων που μπορεί να παρατηρηθούν στη διάρκεια ενός έτους, είναι επτά και ο μικρότερος δύο (οπότε και οι δύο θα είναι οπωσδήποτε ηλιακές). Ο μεγαλύτερος αριθμός σεληνιακών εκλείψεων στη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τις τρεις, ενώ ο μέγιστος αριθμός των ηλιακών εκλείψεων μπορεί να φτάσει τις πέντε.

Υπολογίζεται ότι κάθε αιώνα συμβαίνουν κατά μέσο όρο 238 ηλιακές εκλείψεις, από τις οποίες οι 84 (35%) είναι μερικές, οι 77 (32%) είναι δακτυλιοειδείς, οι 11 (5%) είναι μικτές δακτυλιοειδείς και ολικές και οι 66 (28%) είναι ολικές.

Από την Ελλάδα κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα παρατηρήθηκε μία μόνο ολική ηλιακή έκλειψη στις 19 Ιουνίου του 1936 και δύο δακτυλιοειδείς στις 21 Μαΐου του 1966 και στις 29 Απριλίου του 1976. Στη διάρκεια του 21ου αιώνα στην Ελλάδα θα υπάρξουν δύο ολικές εκλείψεις (στις 29 Μαρτίου του 2006 ορατή μόνο στο Καστελόριζο και στις 21 Απριλίου του 2088 σε περισσότερες περιοχές) και μία δακτυλιοειδής (την 1 Ιουνίου του 2030).

Συνολικά σε όλες τις περιοχές της Γης στον 21ο αιώνα θα συμβούν 226 ηλιακές εκλείψεις, από τις οποίες οι 74 θα είναι (για τμήμα τουλάχιστον της διάρκειάς τους) ολικές, ενώ την ίδια περίοδο, από τις 144 σεληνιακές εκλείψεις, οι 86 θα είναι ολικές.

Με ολική έκλειψη γιόρτασε η Σελήνη το χειμερινό ηλιοστάσιο

Ο σεληνιακός δίσκος βάφτηκε κόκκινος από την αντανάκλαση της Γης

Ο σεληνιακός δίσκος βάφτηκε κόκκινος από την αντανάκλαση της Γης Σε μια σπάνια σύμπτωση, η μόνη ολική έκκλειψη Σελήνης του 2010 συνέβη την ημέρα του χειμερινού ηλιοστάσιου, την Τρίτη 21 Δεκεμβρίου. Το φαινόμενο, πάντως, δεν ήταν ορατό από την Ελλάδα.

Η ολική έκλειψη ήταν ορατή τα ξημερώματα για τους κατοίκους της Βόρειας και Νότιας Αμερικής, της βόρειας Ασίας και της Ευρώπης βόρεια της Ιρλανδίας (αριστερά, η θέα από το Βλαδιβοστόκ της Ρωσίας).

Για 72 λεπτά, ο δίσκος της Σελήνης καλύφθηκε εντελώς από τη σκιά της Γης. Δεν εξαφανίστηκε όμως τελείως, καθώς φωτιζόταν από την κοκκινωπή ανάκλαση του πλανήτη.

Η τελευταία φορά που μια ολική έκλειψη Σελήνης συνέπεσε με το χειμερινό ηλιοστάσιο -την ημέρα με τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου- ήταν στις 21 Δεκεμβρίου του 1638.

Η επόμενη θα είναι στις 21 Δεκεμβρίου του 2094.
www.tovima.gr

Ολική έκλειψη Σελήνης και χειμερινό ηλιοστάσιο μαζί, στις 21 Δεκεμβρίου

Η ολική έκλειψη Σελήνης που θα συμβεί στις 21 Δεκεμβρίου, συμπίπτει αυτή τη χρονιά με το χειμερινό ηλιοστάσιο, την ημέρα του έτους με τη μικρότερη διάρκεια, η οποία σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη του χειμώνα. Δυστυχώς η ολική έκλειψη Σελήνης δεν θα είναι ορατή στη χώρα μας. Την επόμενη φορά που θα συμπέσουν πανσέληνος, ολική σεληνιακή έκλειψη και χειμερινό ηλιοστάσιο θα είναι στις 21 Δεκεμβρίου 2094!
Η έκλειψη, που θα αρχίσει στις 06:33 (ώρα GMT) το πρωί της Τρίτης, θα διαρκέσει περίπου τρεισήμισι ώρες, ενώ η σκιά της Γης θα καλύψει πλήρως τη Σελήνη από τις 07:41 (ώρα GMT) και για τα επόμενα 72 λεπτά, σύμφωνα με τη NASA. Στην Ελλάδα το φαινόμενο θα συμβεί ουσιαστικά στη "δύση" του φεγγαριού, συνεπώς δεν θα είναι ορατό.

Μια σεληνιακή έκλειψη λαμβάνει χώρα όταν η Γη παρεμβάλλεται (ευθυγραμμίζεται απολύτως) ανάμεσα στη Σελήνη και τον Ήλιο, εμποδίζοντας με αυτό τον τρόπο τις ηλιακές ακτίνες να πέσουν στο φεγγάρι. Καθώς η Σελήνη μετακινείται σταδιακά στη ζώνη της σκιάς, την οποία ρίχνει πάνω της η Γη, ο δορυφόρος αλλάζει βαθμιαία χρώματα, από το γκρι προς το πορτοκαλί ή το βαθύ κόκκινο.

Η αλλαγή χρώματος συμβαίνει, επειδή, έμμεσα, το ηλιακό φως μπορεί ακόμα να φτάσει στο φεγγάρι, περνώντας μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης και δημιουργώντας έτσι χρωματικές ανταύγειες πάνω στη Σελήνη. Αντίθετα με τις ηλιακές εκλείψεις, οι σεληνιακές εκλείψεις είναι απολύτως ασφαλείς για παρατήρηση με γυμνά μάτια.

Αν και πρόκειται για σύμπτωση, το γεγονός ότι η έκλειψη συμπίπτει με το ηλιοστάσιο (χειμερινό για όσους ζουν στο βόρειο ημισφαίριο και θερινό για όσους ζουν στο νότιο), σημαίνει ότι - για όσους μπορούν να δουν το φαινόμενο - το φεγγάρι θα εμφανιστεί πολύ ψηλά στο νυχτερινό ουρανό. Αυτό θα συμβεί, επειδή το χειμερινό ηλιοστάσιο σηματοδοτεί την εποχή που η κλίση του άξονα περιστροφής της Γης βρίσκεται στο πιο μακρινό σημείο σε σχέση με τον Ήλιο, με συνέπεια ο βόρειος πόλος να δείχνει στην μακρύτερη δυνατή κατεύθυνση σε σχέση με τον Ήλιο και ο τελευταίος να βρίσκεται στο χαμηλότερο δυνατό σημείο στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου.

Το φαινόμενο, σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, θα είναι πλήρως ορατό μόνο στη βόρεια και νότια Αμερική, τη βορειοδυτική Ευρώπη (σκανδιναβικές χώρες και Ισλανδία) και στη νοτιοανατολική Ασία. Υπολογίζεται ότι περίπου 1,5 δισ. άνθρωποι του πλανήτη θα μπορέσουν να δουν την έκλειψη, στο βαθμό που το επιτρέπουν οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες.

Η προηγούμενη ολική σεληνιακή έκλειψη είχε γίνει στις 21 Φεβρουαρίου του 2008. Το 2011, θα υπάρχουν δύο ολικές σεληνιακές εκλείψεις στη Γη, στις 15 Ιουνίου και στις 10 Δεκεμβρίου. Την επόμενη φορά που θα συμπέσουν πανσέληνος, ολική σεληνιακή έκλειψη και χειμερινό ηλιοστάσιο θα είναι στις 21 Δεκεμβρίου 2094.

Ηφαίστειο πάγου εντοπίστηκε στον Τιτάνα, γιγάντιος κυκλώνας στον Κρόνο

Αυτό το ύψωμα που εντόπισε το ραντάρ του Cassini στον Τιτάνα είναι πιθανώς ένα εξωτικό «κρυοηφαίστειο» (Φωτογραφία: NASA/JPL )
Ένας κυκλώνας στο μέγεθος της Ευρώπης μαίνεται στον Κρόνο εδώ και μια πενταετία, ενώ στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του πλανήτη, φαίνεται ότι υπάρχει ένα ηφαίστειο που ξερνά παγωμένο μεθάνιο.

Τις δύο εντυπωσιακές ανακαλύψεις έκανε η αποστολή Cassini της NASA, που μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004.

Ισπανοί ερευνητές που εξετάζουν τα δεδομένα από το σκάφος ανακοίνωσαν ότι παρακολουθούν έναν κυκλώνα διαμέτρου 4.000 χιλιομέτρων (σημειώνεται με το βέλος στην ένθετη αριστερά), ο οποίος συνέχιζε να μαστίζει τον Κρόνο από το 2004 έως τουλάχιστον το 2009 -τα δεδομένα για το 2010 δεν έχουν ακόμα αναλυθεί.

«Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας ο κυκλώνας αυτός είναι ο μακροβιότερος που έχει βρεθεί ποτέ στους γιγάντιους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος, τον Δία και τον Κρόνο» δήλωσε στο AFP η Τερέσα ντελ Ρίο-Γκαζτελουρούτρια, επικεφαλής των ερευνητών στο Πανεπιστήμιο της Χώρας των Βάσκων.

Η γιγάντια δίνη κινείται με ταχύτητα 245 χιλιομέτρων ανά ώρα, ωστόσο η μέγιστη ταχύτητα ανέμου είναι μάλλον μικρή στα 72 χλμ/ώρα.

Οι κυκλώνες -των οποίων οι δίνες περιστρέφονται στην ίδια κατεύθυνση με τον πλανήτη- συνήθως είναι ασταθείς και δεν διαρκούν τόσο πολύ, επισήμαναν οι ερευνητές.

Μεγαλύτερη διάρκεια έχουν συνήθως οι αντικυκλώνες, οι οποίοι ακολουθούν αντίθετη φορά περιστροφής. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η Μεγάλη Ερυθρή Κηλίδα, μια γιγάντια καταιγίδα που μαίνεται στον Δία εδώ και αιώνες, καθώς και η Μεγάλη Σκοτεινή Κηλίδα του Ποσειδώνα.

Τιτάνιο ηφαίστειο

Μια ακόμα ανακάλυψη στα δεδομένα του Cassini έκαναν ερευνητές της αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας (USGS): εντόπισαν ενδείξεις για την ύπαρξη ενός ηφαιστείου πάγου στον Τιτάνα, τον μόνο γνωστό δορυφόρο που διαθέτει πυκνή ατμόσφαιρα.

«Έχουμε επιτέλους κάποιες αποδείξεις ότι ο Τιτάνας είναι ένας ενεργός κόσμος» δήλωσε ο γεωφυσικός Ράντολφ Κερκ, ο οποίος παρουσίασε τα αποτελέσματα της μελέτης του στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Εταιρείας.

Το πιθανό ηφαίστειο, με την ονομασία Sotra Facula, μοιάζει στις εικόνες του ραντάρ με τα ηφαίστεια της Γης, αντί για λάβα όμως αναβλύζει υγροποιημένο μεθάνιο, το οποίο είναι γνωστό ότι σχηματίζει μεγάλες λίμνες στην επιφάνεια του δορυφόρου.

«Όταν κοιτάξαμε τον νέο, τρισδιάστατο χάρτη του Sotra Facula, μείναμε έκπληκτοι από την ομοιότητά του με ηφαίστεια όπως η Αίτνα στην Ιταλία» σχολίασε ο Δρ Κερκ.

Παραμένει άγνωστο ποια είναι η πηγή θερμότητας που λιώνει τους πάγους μεθανίου στο υπέδαφος και τους οδηγεί στην επιφάνεια.

«Τα κρυοηφαίστεια βοηθούν στην εξήγηση των δυνάμεων που διαμορφώνουν ορισμένα από τα πιο εξωτικά μέρη του Ηλιακού Συστήματος» σχολίασε η Λίντα Σπίλκερ, ερευνήτρια της αποστολής Cassini στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια.

Το φασματόμετρο του Cassini έδειξε ότι το υλικό που ρέει από το ηφαίστειο έχει διαφορετική σύσταση από το γύρω τοπίο, παραμένει όμως άγνωστο αν η ροή συνεχίζεται ή έχει σταματήσει.

Ένα άλλο κρυοηφαίστειο, εντελώς διαφορετικής δομής, ανακαλύφθηκε προ ετών στον Εγκέλαδο, έναν δορυφόρο του Κρόνου που πιστεύεται ότι κρύβει κάτω από την επιφάνειά του έναν ολόκληρο ωκεανό.

Στην ένθετη δεξιά, οι πίδακες του ηφαιστείου του Εγκέλαδου σε νέα εικόνα που μετέδωσε το Cassini.

Στην περίπτωση του Εγκέλαδου, ατμός και πάγος εκτινάσσονται στο Διάστημα από ρωγμές μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων που διατρέχουν το νότιο πόλο του φεγγαριού.

Ο ωκεανός που πιθανώς κρύβεται κάτω από το ηφαίστειο θεωρείται μάλιστα ένα από τα υποψήφια μέρη για την αναζήτηση εξωγήινης μικροβιακής ζωής.

Στην άκρη του Ηλιακού συστήματος το Voyager 1

Το πιο μακρινό από τη Γη, διαστημόπλοιο, Voyager 1, κατέγραψε ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθειά του να εγκαταλείψει το Ηλιακό Σύστημα. Πλέον, σε απόσταση 17,4 δισ. χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας, εντόπισε μια αλλαγή στη ροή των σωματιδίων που το περιβάλλουν. Αυτά τα σωματίδια που προέρχονται από τον Ήλιο, δεν ταξιδεύουν πια προς τα έξω αλλά κινούνται πλάγια.
Αυτό σημαίνει ότι το Voyager είναι, πιθανότατα πολύ κοντά στο να κάνει το άλμα προς το διαστρικό διάστημα, δηλαδή το διάστημα μεταξύ των αστεριών.

Ο επιστήμονας Έντουαρντ Στόουν, επαίνεσε τον εξερευνητή και τις συναρπαστικές ανακαλύψεις που κάνει 33 χρόνια μετά την έναρξη του προγράμματος.

"Όταν το Voyager ξεκίνησε το ταξίδι του δεν είχαμε ιδέα για το πόσο μακριά θα έπρεπε να ταξιδέψουμε για να βγούμε από το Ηλιακό Σύστημα. Τώρα γνωρίζουμε ότι σε περίπου πέντε χρόνια, είναι πιθανό να το καταφέρουμε για πρώτη φορά".

Ο αρχικός στόχος τους ανιχνευτή της NASA ήταν η διεξαγωγή έρευνας για το εξωτερικό των πλανητών Δίας, Κρόνος, Ουρανός και Ποσειδώνας, έργο που ολοκληρώθηκε το 1989. Στη συνέχεια, συνέχισε την πορεία του προς το βαθύ διάστημα, με γενική κατεύθυνση το κέντρο του Γαλαξία μας.

Τα ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού ανέμου δημιουργούν γύρω από το Ηλιακό σύστημα μια φούσκα, γνωστή ως ηλιόσφαιρα. Ο ηλιακός άνεμος ταξιδεύει με “υπερηχητική” ταχύτητα αρχικά και στη συνέχεια επιβραδύνει. Το σημείο όπου ο ηλιακός άνεμος επιβραδύνει αποκαλείται σοκ τερματισμού και το όριο αυτό ονομάζεται ηλιόπαυση. Το Voyager έχει υπολογίσει την ταχύτητα του ανέμου στο σημείο που τώρα βρίσκεται, στο μηδέν.

"Έχουμε φτάσει στο σημείο, όπου ο άνεμος του Ήλιου, που μέχρι στιγμής πραγματοποιούσε κίνηση προς τα έξω, κινείται μόνο πλευρικά, έτσι ώστε να καταλήξει στην ουρά της ηλιόσφαιρας", δήλωσε ο καθηγητής Στόουν.

To Voyager 1 εκτοξεύτηκε το 1977 και λίγο μετά το Voyager 2. Τόσο το ένα όσο και το άλλο μη επανδρωμένο διαπλανητικό διαστημόπλοιο, μεταφέρει ένα δίσκο από χρυσάφι, με ήχους, μουσική και εικόνες από τη Γη, για την περίπτωση που συναντήσουν ποτέ εξωγήινη ζωή.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΠΡΩΤΙΑ ΤΩΝ ΙΑΠΩΝΩΝ

Για μια χούφτα σκόνη...
Ιαπωνικό μη επανδρωμένο σκάφος έφερε στη Γη σκόνη αστεροειδούς, που θα βοηθήσει στην κατανόηση των απαρχών του ηλιακού μας συστήματος

Μόλις πριν από λίγες μέρες, η Ιαπωνική Διαστημική Υπηρεσία (Jaxa) ανακοίνωσε ότι «επιβεβαιώνει την παρουσία 1.500 σωματιδίων αστεροειδούς», στα δείγματα που έφερε το μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος Χαγιαμπούσα (το γεράκι Πετρίτης) έπειτα από μια απίθανη διαστημική εποποιία.
Σύμφωνα με την Jaxa είναι η πρώτη φορά που φτάνει στη Γη υλικό που ελήφθη απευθείας από ένα ουράνιο σώμα, εκτός από τη Σελήνη. Το Galileo και το NEAR Shoemaker, που είχαν σταλεί από τη NASA, επισκέφτηκαν αστεροειδείς (σώματα με διάμετρο πάνω από 50 μ. που βρίσκονται σε τροχιά κοντά στη Γη αλλά αρκετά μακριά από τον Ηλιο, έτσι ώστε να μην εξατμίζονται τα υλικά στην επιφάνειά τους) αλλά δεν έφεραν πίσω δείγματα.

«Αναλύοντας τη σκόνη που υπήρχε στα δείγματα, διαπιστώσαμε ότι σχεδόν όλη προέρχεται από τον αστεροειδή Ιτοκάουα, ο οποίος έχει ηλικία πολλών δεκαετιών ή και εκατονταετιών εκατομμυρίων ετών φωτός», δήλωσαν οι υπεύθυνοι της ΙΔΥ. Με δηλώσεις του, ο υπουργός Επιστημών και Τεχνολογιών της χώρας εξήρε το επίτευγμα, που αποτελεί παγκόσμια πρωτιά. Ακόμα και η αμερικανική NASA αναγνώρισε τη σημασία του γεγονότος διά στόματος του καθηγητή Πολ Εϊμπελ, ο οποίος συμμετείχε στην περισυλλογή της κάψουλας.

Τα 1.500 σωματίδια σκόνης είναι όλα μικρότερα από 10 μ. (ένα εκατομμυριοστό του μέτρου), γεγονός που απαιτεί ειδική τεχνολογία για να γίνουν περαιτέρω αναλύσεις. Οι ειδικοί θεωρούν ότι η σκόνη θα βοηθήσει στην κατανόηση των απαρχών του ηλιακού μας συστήματος.

Η κάψουλα που περιείχε τη σκόνη περισυλλέχθηκε τον Ιούνιο σε αυστραλιανή έρημο, εκεί που την έριξε το Χαγιαμπούσα κατά την επιστροφή του. Το σκάφος στη συνέχεια διαλύθηκε στην ατμόσφαιρα ολοκληρώνοντας, έτσι, ένα ταξίδι επτά ετών και έξι δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων στο Διάστημα.

Το Χαγιαμπούσα ήρθε σ' επαφή με τον Ιτοκάουα, τον Σεπτέμβριο του 2005. Στη συνέχεια όμως αντιμετώπισε επαναλαμβανόμενα τεχνικά προβλήματα, τα οποία μέχρι και πριν από λίγες μέρες έκαναν αμφίβολη την παρουσία ή όχι των δειγμάτων στην κάψουλα.

Αρχικά το Χαγιαμπούσα διέθετε ένα μικρό σκάφος για προσεδάφιση, το Minerva (το οποίο ζύγιζε 591 γρ. και είχε μόλις 1 εκατοστό ύψος), το οποίο λειτουργούσε με ηλιακή ενέργεια. Ηταν έτσι σχεδιασμένο ώστε να μπορεί να κυκλοφορεί στην επιφάνεια του αστεροειδούς, να μεταδίδει εικόνες και να συλλέγει σκόνη. Ενα λάθος στην εκτόξευσή του, όμως, το έστειλε μακριά από τον αστεροειδή και χάθηκε στο Διάστημα.

Η πολύ μικρή βαρύτητα στην επιφάνεια του μικρού αστεροειδή ανάγκασε τους ιάπωνες επιστήμονες να εφεύρουν ένα άλλο σύστημα συλλογής, πρωτότυπο αλλά καθόλου αξιόπιστο. Το σκάφος διέθετε τρεις μπίλιες, οι οποίες σήκωναν σκόνη την ώρα που έπεφταν στην επιφάνεια του αστεροειδούς. Αυτή τη σκόνη τη συνέλεγε ένα χωνί, το οποίο κατόπιν την έβαζε στην κάψουλα.

Τα προβλήματα τηλεπικοινωνιακής φύσης με το σκάφος, οι αβαρίες των μηχανών, της μπαταρίας και άλλων οργάνων ανάγκασαν την Jaxa να καθυστερήσει την επιστροφή του Χαγιαμπούσα για 3 χρόνια, κάνοντας την επιστροφή του να μοιάζει με πραγματική Οδύσσεια.

Για τους Ιάπωνες, μικρούς και μεγάλους, το Χαγιαμπούσα είναι πλέον σύμβολο της επιμονής και του ηρωισμού στις αντιξοότητες.

«Καμία ένδειξη» για ένα άλλο Σύμπαν πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη

Ομόκεντροι κύκλοι στην κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου φέρνουν τους φυσικούς σε σύγκρουση Ο ουρανός είναι γεμάτος ίχνη από φαινόμενα που συνέβησαν πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη, υποστήριξαν πρόσφατα δύο αναγνωρισμένοι θεωρητικοί φυσικοί. Η προκλητική τους υπόθεση, όμως, δεν επιβεβαιώνεται από τρεις ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες που επανεξέτασαν το θέμα.

Ο Ρότζερ Πένροουζ, θεωρητικός φυσικός του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, και ο συνεργάτης του Βάχε Γκουρζαντιάν, από το Ινστιτούτο Φυσικής του Γερεβάν στην Αρμενία, είναι από τους λίγους επιστήμονες που δεν πιστεύουν ότι το Σύμπαν γεννήθηκε με τη Μεγάλη Έκρηξη.

Πιστεύουν αντίθετα ότι το Σύμπαν είναι «κυκλικό», δηλαδή γεννιέται και πεθαίνει περιοδικά, και ότι το Μπιγκ Μπανγκ ήταν απλώς η αρχή μιας καινούργιας φάσης σε αυτόν τον αέναο κύκλο.

Σε έρευνά τους που αναρτήθηκε πρόσφατα στο δικτυακό τόπο arXiv, ενόψει της δημοσίευσής της, οι δύο φυσικοί υποστήριξαν ότι εντόπισαν ενδείξεις για μια σύγκρουση μαύρων τρυπών που συνέβη στην προηγούμενη ζωή του Σύμπαντος.

Οι ενδείξεις που εντόπισαν είναι γιγάντιοι ομόκεντροι κύκλοι στη λεγόμενη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου, μια μορφή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που λούζει ολόκληρο το Σύμπαν και χρονολογείται στα 380.000 χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.

Οι ομόκεντροι κύκλοι, που αντιστοιχούν σε περιοχές όπου η θερμοκρασία της ακτινοβολίας είναι σχετικά ομοιόμορφη αντί να παρουσιάζει διακυμάνσεις, προκλήθηκαν από τη σύγκρουση δύο μελανών οπών μεγάλης μάζας, υποστηρίζουν ο Πένροουζ και ο Γκουρζαντιάν. Όπως υπολογίζουν, η σύγκρουση των δύο οπών προκάλεσε βαρυτικά κύματα, τα οποία με τη σειρά τους άφησαν ίχνη στην ακτινοβολία υποβάθρου.

Οι ομόκεντροι κύκλοι όντως υπάρχουν, ωστόσο δεν αποτελούν ίχνη από γεγονότα πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη, υποστηρίζουν τώρα οι τρεις νέες μελέτες, τις οποίες ανάρτησαν στο arXiv ερευνητές από τη Νορβηγία και τον Καναδά (μπορείτε να τις δείτε εδώ, εδώ κι εδώ).

Όπως εξηγούν, η ερμηνεία των Πένροουζ και ο Γκουρζαντιάν βασίστηκε σε μια υπόθεση που δεν ευσταθεί: ότι η ακτινοβολία υποβάθρου είναι ισοτροπική, δηλαδή ότι ο αριθμός των θερμοκρασιακών διακυμάνσεων είναι ανεξάρτητος από το μέγεθός τους στον ουρανό.

Στη πραγματικότητα, επισημαίνουν οι τρεις ομάδες, τα θερμά και ψυχρά σημεία στην ακτινοβολία υποβάθρου είναι περισσότερα στις μικρές γωνιακές κλίμακες.

Επιπλέον, οι ερευνητές εντόπισαν παρόμοιους ομόκεντρους κύκλους σε προσομοιώσεις της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου, οι οποίες δεν ακολουθούν το μοντέλο των Πένροουζ και Γκουρζαντιάν. Μάλιστα, εκτός από ομόκεντρους κύκλους, εντόπισαν και ανάλογα ομόκεντρα τρίγωνα, τόσο στις προσομοιώσεις όσο και στα πραγματικά δεδομένα.

«Τα αποτελέσματα των Πένροουζ και Γκουρζαντιάν κατά κανένα τρόπο δεν προσφέρουν ενδείξεις για ένα κυκλικό μοντέλο του Σύμπαντος» δηλώνει στο Nature.com o Τζέιμς Ζίμπιν, μέλος της ερευνητικής ομάδας στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας.

Παρά την κριτική, πάντως, ο Γκουρζαντιάν εμμένει στη θέση του. Σε απάντησή του που αναρτήθηκε στο arXiv, ο φυσικός αντιτείνει ότι το καθιερωμένο μοντέλο για τη γέννηση του Σύμπαντος μπορεί μεν να εξηγεί τις μετρήσεις της ακτινοβολίας υποβάθρου, το κυκλικό μοντέλο όμως θα μπορούσε να τις εξηγεί πολύ καλύτερα.
Newsroom ΔΟΛ

Γκάφα μεγατόνων της NASA!

Πούλησε υπολογιστές και σκληρούς δίσκους χωρίς να διαγράψει ευαίσθητα δεδομένα!

Μπορεί να στέλνει ανθρώπους στο φεγγάρι, να ανακαλύπτει την δομή πλανητών, να έχει στο προσωπικό της τα λαμπρότερα μυαλά παγκοσμίως, κι όμως, ακόμα και η NASA είναι ικανή για τα πιο απίστευτα λάθη.
Μοιάζει με ανέκδοτο αλλά είναι πραγματική ιστορία: Η ΝΑSA , στα πλαίσια της "συνταξιοδότησης" των διαστημικών της λεωφορείων μέσα στο 2011, πούλησε μηχανήματα χωρίς πρώτα να βεβαιωθεί ότι είχε διαγράψει από αυτά ευαίσθητα δεδομένα (!)

Η είδηση κυκλοφόρησε ταχύτατα στα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία κάνοντας την ΝΑSA αφενός να παραδεχτεί την γκάφα, αφετέρουν να προσπαθήσει να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα.

«Από έλεγχό που κάναμε διαπιστώθηκαν σοβαρές παραβιάσεις των πρακτικών ασφάλειας στα συστήματα πληροφορικής" έλεγε ο Πολ Μάρτιν, Γενικός Επιθεωρητής της υπηρεσίας, "παραβιάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αποκάλυψη ευαίσθητων πληροφοριών για τα διαστημικά λεωφορεία και άλλα προγράμματα της NASA» συμπλήρωσε.

Όπως μεταδίδει το Reuters, το λάθος αφορά 14 υπολογιστές από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι που εδρεύει στη Φλόριντα, από τους οποίους οι 10 είχαν ήδη πουληθεί. Επίσης το ίδιο λάθος έγινε σε σκληρούς δίσκους του Ερευνητικού Κέντρου Λάνγκλεϊ στη Βιρτζίνια. Οι δίσκοι αυτοί εντοπίστηκαν σε μέρος όπου είχε ελεύθερη πρόσβαση το κοινό.

Τέλος οι επιθεωρητές εντόπισαν υπολογιστές έτοιμους για πώληση , στους οποίους δεν είχαν διαγραφεί διευθύνσεις IP της NASA. Και όλοι μπορούμε να φανταστούμε τί θα γινόταν αν οι υπολογιστές αυτοί έπεφταν σε χέρια χάκερ...

Το δικό του διαστημικό σκάφος εκτόξευσε ο ιδρυτής του PayPal

H κάψουλα Dragon εκτοξεύτηκε τοποθετημένη στην κορυφή του πυραύλου Falcon 9 (Φωτογραφία: Reuters)
Ακρωτήριο Κανάβεραλ
Με επιτυχία εκτοξεύτηκε το απόγευμα της Τετάρτης η κάψουλα Dragon της SpaceX, μιας ιδιωτικής εταιρείας που δημιούργησε ο συνιδρυτής του PayPal Έλον Μασκ. Η δοκιμαστική εκτόξευση ανοίγει την εποχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο Διάστημα, σύμφωνα με τη νέα στρατηγική Ομπάμα.

Η Space X (Space Exploration Technologies Corp.) είναι μία από τις πέντε αμερικανικές εταιρείες που έχουν εξασφαλίσει συμβόλαια της NASA για τη μεταφορά φορτίων και πληρωμάτων στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS)

Οι ιδιώτες θα παίξουν κεντρικό ρόλο στο πρόγραμμα του ISS μετά τον παροπλισμό των διαστημικών λεωφορείων το 2011. Η NASA θα αναπτύξει νέο σκάφος για επανδρωμένες αποστολές πέρα από τη χαμηλή γήινη τροχιά, το οποίο όμως δεν θα είναι έτοιμο πριν από το 2016 το νωρίτερο.

Η κάψουλα Dragon, φορτωμένη καρτελάκια με τα ονόματα των υπαλλήλων της SpaceX, εκτοξεύτηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ με τον πύραυλο Falcon 9 της εταιρείας. Λίγα λεπτά αργότερα τέθηκε σε τροχιά σε ύψος 298 χιλιομέτρων.

Αφού ολοκληρώσει δύο περιφορές γύρω από τη Γη σε διάστημα τριών ωρών, η κάψουλα θα πέσει με αλεξίπτωτο στον Ειρηνικό, περίπου 800 χλμ από τις ακτές του Μεξικού.

Θα είναι η πρώτη φορά που μια ιδιωτική εταιρεία καταφέρνει να ανακτήσει σκάφος που επιστρέφει από το Διάστημα.

Το σύστημα Dragon-Falcon 9 έχει δοκιμαστεί και σε προηγούμενη εκτόξευση, η οποία όμως ολοκληρώθηκε με ελεγχόμενη καταστροφή της κάψουλας κατά την επανείσοδο στην ατμόσφαιρα.

Η νέα δοκιμή κόστισε 600 εκατομμύρια δολάρια, από τα συνολικά 1,6 δισ. που θα λάβει η SpaceX από τη NASA.

Αν όλα πάνε καλά, η εταιρεία σχεδιάζει να αρχίσει τις αποστολές στον ISS το 2011.

Αναζητώντας την αρχή των πάντων

Ενας πρώτος απολογισμός για τη λειτουργία του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων του CERN και οι προοπτικές που ανοίγονται για την επιστήμη από τη διεξαγωγή των κολοσσιαίων πειραμάτων

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΚΗ Καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης και συγγραφέα.

Καθώς το 2010 διανύει ήδη τις τελευταίες του εβδομάδες, ο απολογισμός του είναι οδυνηρός, και η αβεβαιότητα κυριαρχεί σε ανθρώπους και λαούς.

Η εντυπωσιακή τοιχογραφία του Josef Kristofoletti στο κτίριο του «Ατλαντα», ενός ανιχνευτή που χρησιμοποιείται για την καταγραφή των τεκταινομένων στα πειράματα του CERN.
Μόνον ένα μέρος του επιστημονικού κόσμου αισθάνεται ικανοποίηση και αδημονία. Το μεγαλύτερο πείραμα, που έγινε ποτέ, ολοκληρώνει ήδη την πρώτη φάση της διεξαγωγής του. Υπάρχουν βάσιμες ελπίδες ότι η συμβολή του στην κατανόηση του Σύμπαντος θα είναι καθοριστική.

Ο αναγνώστης ίσως θυμάται ότι τον Σεπτέμβριο του 2008, τα πανηγυρικά εγκαίνια του πειράματος -που αποκλήθηκε και «πείραμα του αιώνα»- προκάλεσαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον.

Πολύ σύντομα ωστόσο η βλάβη σε έναν από τους μαγνήτες του κολοσσιαίου επιταχυντή, που αποτελεί τη βάση του πειράματος, οδήγησε ολόκληρο το σύστημα σε αναστολή και σε επίμονους ελέγχους. Η απογοήτευση κυριάρχησε. Χάρις όμως στη μεθοδική δουλειά των επιστημόνων μια νέα αρχή του πειράματος -χωρίς τυμπανοκρουσίες αυτήν την φορά!- έγινε δυνατή τον Μάρτιο του 2010. Από τότε, τα πολύτιμα δεδομένα συλλέγονται και αναλύονται από πανίσχυρους υπολογιστές, ενώ εκατοντάδες ερευνητές σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να τα αποκρυπτογραφήσουν.

Ο κυκλικός πάντως «Επιταχυντής Αδρονίων», που αποτελεί τη βάση του πειράματος, μοιάζει με ένα πραγματικό τέρας της Τεχνολογικής Αποκαλύψεως. Κατασκευάσθηκε στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών -το γνωστό CERN- της Γενεύης, και βρίσκεται σε βάθος 100 μέτρων κάτω από τη γη. Η σήραγγά του έχει περίμετρο 27 χιλιομέτρων και περιβάλλεται από χιλιάδες ηλεκτρομαγνήτες και συσκευές ελέγχου, καλωδιώσεις που αριθμούν χιλιάδες χιλιόμετρα, κυκλώματα με δεκάδες δισεκατομμύρια ηλεκτρονικά στοιχεία. Η υπερθέρμανση των υπεραγώγιμων μαγνητών -που έχουν το βαρύ καθήκον να επιταχύνουν τα σωματίδια της ύλης- αποφεύγεται χάρις σε 128 τόνους υγρού ηλίου, που κρατούν τη θερμοκρασία γύρω στους 271 βαθμούς Κελσίου κάτω από το μηδέν!

Δέος όμως δεν προκαλεί μόνον το τεχνολογικό μέγεθος του πειράματος, αλλά και η ίδια η αποστολή του. Διότι, προσπαθεί να αναπαραστήσει τις αρχέγονες συνθήκες, που επικρατούσαν τις πρώτες στιγμές της δημιουργίας του Σύμπαντος. Σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστήμη, το Σύμπαν δημιουργήθηκε από μια αδιανόητη, Μεγάλη Εκρηξη -την περιώνυμη πια Big Bang- πριν από 14 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια. Οι απίστευτα υψηλές ενέργειες και θερμοκρασίες, που επικρατούσαν στην αρχή, επέτρεπαν στα αρχέγονα σωματίδια της ύλης να γεννώνται και να μετασχηματίζονται, ενώ κυρίαρχος ήταν επίσης και ο ρόλος του φωτός.

Οι ακραίες πάντως συνθήκες της Μεγάλης Αρχής προσομοιώνονται στον επιταχυντή με ένα έμμεσο τρόπο. Δέσμες πρωτονίων, που κινούνται κατά αντίστροφη φορά, ωθούνται διαρκώς από τους μαγνήτες και αποκτούν τεράστιες ενέργειες. Οταν η ταχύτητά τους πλησιάσει την ταχύτητα του φωτός -δηλαδή τα 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο!- τα πρωτόνια αφήνονται να συγκρουσθούν μεταξύ τους. Οι κατακλυσμικές αλληλοεπιδράσεις, που ακολουθούν τις συγκρούσεις, επιτρέπουν τη μελέτη της ύλης στο έσχατο επίπεδό της, αλλά και των δυνάμεων που δέσποζαν στο πρώιμο Σύμπαν.

Σε αυτή τη βάση λειτούργησε ο επιταχυντής από τον Μάρτιο έως τον Νοέμβριο. Υπολογίζεται μάλιστα ότι καταγράφηκαν έξι τρισεκατομμύρια συγκρούσεις πρωτονίων, που αναμένουν ήδη την ανάλυση και την επεξεργασία τους. Στη συνέχεια, το ερευνητικό πρόγραμμα του επιταχυντή στράφηκε με τόλμη προς μιαν άλλη κατεύθυνση. Αντί πρωτονίων, από τις 7 Νοεμβρίου, άρχισε να επιταχύνει τα πολύ βαρύτερα ιόντα μολύβδου -άτομα δηλαδή μολύβδου χωρίς τα ηλεκτρόνιά τους- και να τα οδηγεί και πάλι σε συγκρούσεις. Οι θερμοκρασίες, που αναπτύχθηκαν τώρα, ήταν εκατομμύρια φορές μεγαλύτερες από εκείνες στο κέντρο του Ηλίου! Τα αποτελέσματα ήσαν εκτυφλωτικά: Οι πυρήνες των ατόμων κατέρρευσαν, ενώ δημιουργήθηκε ένα «πλάσμα» από τα αρχέγονα συστατικά της ύλης, όπως εκείνο που υπήρχε μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου μετά την Μεγάλη Εκρηξη. Ο ενθουσιασμός των επιστημόνων υπήρξε ασυγκράτητος.

Ας σημειωθεί ότι στα σημεία όπου συγκρούονται οι δέσμες των πρωτονίων ή των ιόντων, ογκώδεις ανιχνευτές καταγράφουν τις συγκρούσεις και με ηλεκτρονικές διατάξεις απίστευτης πολυπλοκότητας διερευνούν την «ταυτότητά» τους. Ενας για παράδειγμα από τους ανιχνευτές, που αποκαλείται ΑΤΛΑΣ, υπερβαίνει κατά πολύ και τους ίδιους τους συνειρμούς που δημιουργεί η ονομασία του: Εχει μήκος 46 μέτρα και ύψος 25 μέτρα· ενώ το βάρος του φθάνει τους 9.000 τόνους!

Για να εξανθρωπισθεί μάλιστα η εμφάνιση του ανιχνευτή, επιστρατεύθηκε ο αμερικανός καλλιτέχνης Josef Kristofoletti, που ζωγράφισε σε μια πλευρά του κτιρίου μια εντυπωσιακή τοιχογραφία. «Δουλεύοντας στην Ιταλία», λέει ο ίδιος, «θαύμασα τα φρέσκο της Αναγεννήσεως, που συχνά αντλούσαν το θέμα τους από τη θρησκευτική μυθολογία. Στα δικά μου τα μάτια, ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων μοιάζει με ένα πρωτόφαντο, Καθεδρικό Ναό της Επιστήμης. Η δουλειά μου ίσως είναι λοιπόν μια μοντέρνα εκδοχή των θρησκευτικών αναπαραστάσεων».

Ο Μεγάλος λοιπόν Επιταχυντής Αδρονίων, που διερευνά τις πρώτες στιγμές της Γενέσεως, κλείνει αυτές τις ημέρες ένα πρώτο και επιτυχημένο κύκλο λειτουργίας. Αφού μεσολαβήσει μια «ανάπαυλα» για την αναγκαία συντήρηση και ελέγχους, θα επανέλθει σε λειτουργία, και μάλιστα σε υψηλότερες ενέργειες, στα μέσα του 2011. Μοιάζει έτσι με ένα τεράστιο, μεταλλικό φίδι, κουλουριασμένο κάτω από τα κτίρια και το καταπράσινο έδαφος του CERN, που βρίσκεται περιοδικά σε νάρκη. Είναι όμως ένα φίδι, που δαγκώνει την ουρά του: Διότι προσπαθεί να διερευνήσει τα μυστικά του Σύμπαντος, αναλύοντας και μελετώντας τον μικρόκοσμο της ύλης. Αυτή η αντίληψη, που συνδέει το απειροστά μικρό με το απέραντα μεγάλο, υπήρξε μια σπουδαία κατάκτηση στην ιστορία της επιστήμης. Αξίζει μάλιστα να υπογραμμισθεί -και να υπογραμμισθεί με έμφαση!- ότι η παρουσία των ελλήνων επιστημόνων στον δύσκολο αλλά και πρωτοποριακό αυτό τομέα, υπήρξε πάντοτε ουσιαστική.

Είναι όμως η στιγμή να παραμερίσει κανείς το δέος, που προκαλούν το μέγεθος και η πολυπλοκότητα του πειράματος, και να αναζητήσει τις προοπτικές του: Τι περιμένει ο επιστημονικός κόσμος από τη διεξαγωγή του, πως δικαιολογούνται το τερατώδες κόστος και η προσπάθεια που απαιτεί το πείραμα;

Στα ερωτήματα αυτά, δεν υπάρχουν μονοσήμαντες απαντήσεις. Ο επιταχυντής αδρονίων είναι συνοπτικά ένα υπερμεγέθες μικροσκόπιο, στραμμένο προς το εσωτερικό της ύλης. Αποτελεί όμως ταυτόχρονα και μια χρονομηχανή, που θα επιτρέψει στους επιστήμονες να δουν το παρελθόν του Σύμπαντος, να ψαύσουν τις πρώτες στιγμές της δημιουργίας.

Ετσι αναμενόμενη είναι, για παράδειγμα, η ανακάλυψη του σωματίου Higgs, που με μεγάλη δόση υπερβολής ονομάσθηκε και «σωματίδιο του Θεού». Αν η φευγαλέα ύπαρξή του επιβεβαιωθεί -σημειωτέον, ότι ζει πολύ λιγότερο από ένα τρισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου!- ένα μεγάλο βήμα προς την «Ενιαία Θεωρία» θα έχει πραγματοποιηθεί. Η θεωρία αυτή, που αναζητείται με πάθος από τους φυσικούς, θα περικλείει σε λίγες μόνον εξισώσεις όλες τις δυνάμεις και τα θεμελιώδη σωματίδια του Σύμπαντος.

Υπάρχουν όμως κι άλλες προσδοκίες: Οτι το πανίσχυρο αυτό μικροσκόπιο, που κατευθύνεται στα έγκατα της ύλης και του συμπαντικού μας παρελθόντος, θα διερευνήσει το ενδεχόμενο ύπαρξης και άλλων διαστάσεων, πέραν από εκείνες του χώρου και του χρόνου, που μας είναι οικείες· ότι, χάρις στις απίστευτες ενέργειες που θα αποκτήσουν οι δέσμες πρωτονίων, δεν πρέπει να αποκλεισθεί ακόμα και η δημιουργία μικρών μαύρων οπών· ότι, τέλος, το κολοσσιαίο πείραμα ίσως δώσει πρώτη φορά ενδείξεις για την υφή της άγνωστης, σκοτεινής ύλης που, όπως πιστεύουν οι αστρονόμοι, αποτελεί το ένα τέταρτο του Σύμπαντος!

Οπως πάντως δείχνει η ιστορία της επιστήμης, η αξία ενός πειράματος δεν έγκειται μόνον στην επιβεβαίωση κάποιων προβλέψεων ή ιδεών. Μεγάλη σημασία έχει συχνά η έκπληξη, μια απροσδόκητη ανακάλυψη που ίσως ανατρέψει τις κατεστημένες αντιλήψεις. Είναι λοιπόν ευνόητη η αγωνία των επιστημόνων, καθώς διαρκώς και ισχυρότερες δέσμες πρωτονίων θα ξεχύνονται στον άγνωστο κόσμο της Μεγάλης Αρχής.

Ενα όμως σημείο αναδύεται με αδιάψευστη βαρύτητα. Εποικος ενός ιδιόμορφου πλανήτη, που αποτελεί κουκκίδα απειροελάχιστη σε ένα απέραντο Σύμπαν, δέσμιος της πεπερασμένης του ζωής, ο άνθρωπος δεν παύει εντούτοις να θέτει ερωτήματα που αγγίζουν την ίδια του την ύπαρξη και την ύπαρξη του κόσμου. Αν αυτό συνιστά το μεγαλείο ή την σισύφεια μοίρα του, είναι μια απάντηση που ξεπερνά κατά πολύ την επιστήμη.

Στον LHCern αναδημιουργούν την «πρωταρχική σούπα»

Τα δύο τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας σχεδόν μονοπωλείται από το λεγόμενο «πείραμα του αιώνα» που πραγματοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη. Εκεί βρίσκεται ο ισχυρότερος επιταχυντής σωματιδίων που κατασκευάστηκε ποτέ πάνω στη Γη με σκοπό να επιτρέψει στους φυσικούς να ανακαλύψουν, μεταξύ άλλων, από ποια ακριβώς σωματίδια ήταν φτιαγμένο το «πλάσμα», δηλαδή η πρωταρχική σούπα από κουάρκ και γλοιόνια που, πριν από 14,5 δισεκατομμύρια χρόνια, συγκροτούσαν την ύλη του νεογέννητου Σύμπαντος.
Ο μεγάλος επιταχυντής αδρονίων, ο περιβόητος LHC (Large Hadron Collider), είναι μια υπόγεια κυκλική σήραγγα που βρίσκεται σε βάθος 50-175 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, στα σύνορα της Ελβετίας με τη Γαλλία. Πρόκειται για ένα τούνελ συνολικού μήκους 27 χιλιομέτρων, γύρω από το οποίο έχουν τοποθετηθεί 1.292 γιγάντιοι υπεραγώγιμοι μαγνήτες, ικανοί να δημιουργούν ένα ισχυρότατο μαγνητικό πεδίο (δεκάδες χιλιάδες φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γης).

Μέσα σε αυτή την κυκλική σήραγγα οι επιστήμονες δημιουργούν δύο ταχύτατες αλλά αντίρροπες δέσμες πρωτονίων. Και ακριβώς γι' αυτόν τον σκοπό υπάρχουν οι γιγάντιοι μαγνήτες για να

Κατέπεσαν ρωσικοί δορυφόροι στον Ειρηνικό

Τρεις ρωσικοί δορυφόροι συνετρίβησαν στον Ειρηνικό Ωκεανό κοντά στη Χαβάη, όταν βγήκαν εκτός τροχιάς, σύμφωνα με το πρακτορείο RIA 16:32
Τρεις ρωσικοί δορυφόροι, που βρίσκονταν σε τροχιά για την ολοκλήρωση του ρωσικού συστήματος πλοήγησης GLONASS, εκτροχιάστηκαν και κατέπεσαν την Κυριακή στον Ειρηνικό Ωκεανό, κοντά στο Αρχιπέλαγος της Χαβάης.
Εκπρόσωπος της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos δήλωσε στο Ρόιτερ ότι οι δορυφόροι βγήκαν εκτός τροχιάς και προκάλεσαν μία "απρόβλεπτη κατάσταση".

Αναβλήθηκε η εκτόξευση του Discovery για Φεβρουάριο

Η προσεχής προσπάθεια εκτόξευσης μπορεί να γίνει στις 3 Φεβρουαρίου, ανακοίνωσαν οι υπεύθυνοι της αποστόλης σε συνέντευξη τύπου.
Η εκτόξευση του αμερικανικού διαστημικού λεωφορείου Discovery, που είχε προγραμματιστεί για τα μέσα Δεκεμβρίου, για την τελική αποστολή του στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), αναβλήθηκε για τον Φεβρουάριο λόγω τεχνικών προβλημάτων, ανακοίνωσε σήμερα η NASA.
Η NASA είχε αρχικά ανακοινώσει την αναβολή της εκτόξευσης του Discovery στις 5 Νοεμβρίου λόγω μιας διαρροής υδρογόνου κατά την πλήρωση της εξωτερικής δεξαμενής, η οποία παρουσίαζε επίσης ρωγμές. Ακολούθησαν μετά και άλλες αναβολές.
"Όταν παρουσιάστηκε αυτό το πρόβλημα, αναμέναμε να είναι κάτι το εμφανές", εξήγησε ο Τζον Σάνον, διευθυντής του προγράμματος του διαστημικού λεωφορείου. Αλλά "δεν έχουμε ακόμη ανακαλύψει την προέλευση του προβλήματος, παρά την έρευνα που διεξάγεται τώρα", τόνισε.

Πρώτη μέτρηση στην ατμόσφαιρα μιας μακρινής «υπερ-Γης»

Καλλιτεχνική απεικόνιση του πλανήτη GJ 1214b δίπλα στο μητρικό του άστρο (Πηγή: NASA/CfA/David Aguilar) Διεθνής ομάδα αστρονόμων κατάφερε για πρώτη φορά να μελετήσει την ατμόσφαιρα μιας «υπερ-Γης» -ενός εξωηλιακού πλανήτη λίγο μεγαλύτερου από τον δικό μας.

Ο πλανήτης GJ 1214b, σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός από τη Γη, είτε περιβάλλεται από μια λεπτή ατμόσφαιρα υδρατμών, είτε καλύπτεται από παχιά σύννεφα σε μεγάλο ύψος, αναφέρουν οι ερευνητές στο περιοδικό Nature.

«Είναι η πρώτη γνωστή υπερ-Γη που διαθέτει ατμόσφαιρα» δήλωσε ο Δρ Τζέικομπ Μπιν, αστρονόμος της NASA και του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian. «Ωστόσο, ακόμα και με αυτές τις νέες μετρήσεις, δεν μπορούμε ακόμα να πούμε από τι αποτελείται η ατμόσφαιρα. Αυτός ο ξένος κόσμος είναι ντροπαλός και μας κρύβει την πραγματική του φύση» διευκρίνισε.

Ο GJ 1214b, γνωστός από το 2009, περιφέρεται σε μικρή απόσταση γύρω από ένα αμυδρό άστρο. Προηγούμενες μετρήσεις είχαν δείξει ότι έχει διάμετρο 2,7 φορές μεγαλύτερη από τη Γη και μάζα 6,5 φορές μεγαλύτερη (ο όρος υπερ-Γη αφορά πλανήτες με μέγεθος μέχρι τρεις φορές και μάζα μέχρι δέκα φορές μεγαλύτερη από της Γης).

Η σχέση μεγέθους-μάζας είχε οδηγήσει εξαρχής τους αστρονόμους στην υπόθεση ότι ο πλανήτης διαθέτει ατμόσφαιρα.

Κανένα τηλεσκόπιο δεν μπορεί σήμερα να αναλύσει άμεσα την ατμόσφαιρα ενός τόσο μακρινού σώματος. Η αμερικανο-γερμανική ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε μια έμμεση αλλά ευφυή προσέγγιση για να πετύχει τον άθλο.

Χρησιμοποίησε το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) της Χιλής για να αναλύσει το φως του μητρικού άστρου του GJ 1214b την ώρα που ο πλανήτης περνούσε ακριβώς μπροστά του, ανάμεσα στη Γη και το άστρο.

Στη διάταξη αυτή, ένα μέρος της αστρικής ακτινοβολίας φιλτράρεται από την ατμόσφαιρα του πλανήτη πριν τελικά φτάσει στον παρατηρητή. Σε ιδανικές συνθήκες, τα αέρια της ατμόσφαιρας απορροφούν φως σε συγκεκριμένα μήκη κύματος και αποκαλύπτουν έτσι τη φασματική υπογραφή τους.

Στην περίπτωση του GJ 1214b, όμως, αυτό δεν ήταν εφικτό. Παρόλα αυτά, η απουσία φασματικών υπογραφών απέκλεισε ορισμένα ενδεχόμενα για τη σύσταση της ατμόσφαιρας.

Δύο είναι οι πιθανές εξηγήσεις για τις παρατηρήσεις: είτε ο πλανήτης καλύπτεται από ένα κάλυμμα νεφών που κινούνται σε μεγάλο ύψος, είτε η ατμόσφαιρα είναι πολύ λεπτή και περιέχει υδρατμούς. Το δεύτερο ενδεχόμενο είναι και το πιθανότερο.

«Στη διάρκεια του επόμενου έτους θα πρέπει να έχουμε σαφές απαντήσεις για το πώς μοιάζει πραγματικά αυτός ο πλανήτης» ελπίζει ο Δρ Μπιν.

Σε μερικά χρόνια, εξάλλου, αναμένεται να σχεδιαστούν τηλεσκόπια τόσο ισχυρά που θα μπορούσαν να αναλύσουν άμεσα τις ατμόσφαιρες εξωπλανητών, ή ακόμα και να ανιχνεύσουν τις χημικές υπογραφές της ίδιας της ζωής.
Newsroom ΔΟΛ

Τριπλάσια από ό,τι είχε εκτιμηθεί τα άστρα του Σύμπαντος

Νομίζαμε ότι είναι πολλά, είναι όμως περισσότερα (Πηγή: NASA)
Ο συνολικός αριθμός των άστρων σε ολόκληρο το Σύμπαν είναι περίπου 300 εξάκις εκατομμύρια (το 3 ακολουθούμενο από 23 μηδενικά), τρεις φορές μεγαλύτερος από ό,τι πίστευαν μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι, δείχνει μια νέα, ακριβέστερη εκτίμηση.

Οι προηγούμενες απογραφές του Σύμπαντος έκαναν το λάθος να θεωρούν ότι όλοι οι γαλαξίες του Σύμπαντος έχουν την ίδια σύσταση με τον δικό μας Γαλαξία και περιέχουν τον ίδιο αριθμό άστρων, εξηγούν Αμερικανοί αστρονόμοι στο περιοδικό Nature.

Στην πραγματικότητα, δείχνει η νέα μελέτη, πολλοί γαλαξίες περιέχουν περισσότερους κόκκινους νάνους, μια κατηγορία μικρών και σχετικά ψυχρών άστρων.

Επανακαταμέτρηση

Πολλές κοσμολογικές έρευνες βασίζονται σε παρατηρήσεις που αφορούν τον δικό μας Μίλκι Ουέι και επεκτείνονται ώστε να καλύψουν θεωρητικά όλο το Σύμπαν.

Όμως το ένα τρίτο των γαλαξιών έχει ελλειπτικό σχήμα, και όχι σπειροειδές όπως ο δικός μας Γαλαξίας.

Ο Πίτερ βαν Ντόκουμ του Πανεπιστημίου Γέιλ και ο Τσάρλι Κόνροϊ του Χάρβαρντ χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη για να εξετάσουν οκτώ μακρινούς ελλειπτικούς γαλαξίες. Οι φασματικές παρατηρήσεις έδειξαν ότι οι γαλαξίες αυτού του είδους έχουν περισσότερους από το αναμενόμενο κόκκινους νάνους.

«Είδαμε 10 έως 20 φορές περισσότερα άστρα από ό,τι περιμέναμε» αναφέρει ο Βαν Ντόκουμ.

Αυτό σημαίνει ότι οι ελλειπτικοί γαλαξίες, που αντιστοιχούν στο ένα τρίτο του συνόλου, περιέχουν από ένα τρισεκατομμύριο έως δέκα τρισεκατομμύρια άστρα, και όχι 100 δισεκατομμύρια όπως οι σπειροειδείς γαλαξίες.

Δεδομένου ότι το Σύμπαν πιστεύεται ότι περιέχει 100 δισ. έως ένα τρισ. γαλαξίες, ο συνολικός αριθμός άστρων εκτοξεύεται στο 3x1023.

Κατά σύμπτωση, σχολίασε ο Δρ Κόνροϊ, περίπου τόσα εκτιμάται ότι είναι όλα τα κύτταρα όλων των ανθρώπων μαζί.

To «τέρας της λίμνης»... ανακάλυψε η ΝΑSA

Μικρόβιο που ενσωματώνει δηλητήριο στο DNA του αφορά, πιθανότατα η ανακοίνωση, που θα γίνει σε λίγο.

Ένα ανθεκτικότατο μικρόβιο που όμοιό του δεν έχουμε ξαναδεί, θα αφορά -σύμφωνα με διαρροές από τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία- η ανακοίνωση της NASA που αναμένεται από στιγμή σε στιγμή.
Σύμφωνα με αυτές , η ανακάλυψη αφορά ένα μικροβίου που -αντίθετα με όσα πίστευαν οι επιστήμονες πως μπορεί να ισχύουν μέχρι σήμερα- ενσωματώνει στο DNA του το δηλητηριώδες στοιχείο αρσενικό. Ανακάλυψη που ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο σε θεωρίες περί εξωγήινης ζωής.

Συγκεκριμένα οι επιστήμονες θεωρούσαν δεδομένο πως για να ζήσει κάποιος οργανισμός χρειάζεται τα στοιχεία άνθρακα, υδρογόνο, άζωτο, οξυγόνο, θείο και φώσφορο. Την θεωρία αυτή έρχεται να ανατρέψει το συγκεκριμένο μικρόβιο που ανακαλύφθηκε σε λίμνη Μόνο στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.

Το παράξενο βακτήριο (συγκεκριμένα πρόκειται για το πρωτεοβακτήριο GFAJ-1, που ανήκει στην οικογένεια Holomonadaceae) μπορεί να μην έρχεται από το διάστημα αλλά φέρνει τα πάνω κάτω στις πεποιθήσεις των επιστημόνων που πλέον θεωρούν ότι για να υπάρχει οργανισμός που ζει και λειτουργεί στο δηλητηριώδες στοιχείο αρσενικό , ίσως υπάρχουν και ποικίλες άλλες μορφές ζωής που ως σήμερα δεν μπορούσαμε να διανοηθούμε.

«Τα ευρήματά αποτελούν υπενθύμιση πως η ζωή μπορεί να είναι πολύ πιο ευέλικτη από ό,τι μέχρι τώρα ξέραμε ή μπορούσα να φανταστούμε» ανέφερε στα ξένα πρακτορεία η Φελίσα Γουλφ-Σάιμον του Ινστιτούτου Αστροβιολογίας της NASA, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Η ενδιαφέρουσα ανακάλυψη αναμένεται να δημοσιευτεί αύριο στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Science , ενώ σε λίγες ώρες, η NASA θα προβεί σε ανακοίνωση με το ίδιο θέμα.

Να προσθέσουμε επίσης πως το μικρόβιο βρέθηκε στα αλμυρά νερά της Λίμνη Μόνο, που είναι γεμάτα αρσενικό και άλλες δηλητηριώδεις ουσίες . Στη συγκεκριμένη λίμνη τα ψάρια δεν μπορούν να επιζήσουν, ωστόσο είναι γεμάτη από βακτήρια.

Η ιδιαιτερότητα του μικροβίου που εντόπισαν οι επιστήμονες τώρα έχει να κάνει με το ότι το συγκεκριμένο μικρόβιο μπορεί και χρησιμοποιεί το αρσενικό, ένα δηλητήριο δηλαδή, ως δομικό συστατικό στο γενετικό υλικό του.

«Αν κάτι στη Γη μπορεί να κάνει κάτι τόσο αναπάντεχο, τι άλλο μπορεί να κάνει η ζωή που δεν έχουμε δει ακόμα;» είπε χαρακτηριστικά ο Πολ Ντέβις, ερευνητής της NASA που ανήκει στην ομάδα που μελετούν το μικρόβιο, και πρόσθεσε «Τώρα ήρθε η ώρα να το μάθουμε», εκτιμώντας πως η ανακάλυψη συνάδει με την αντίληψη πως ...δεν είμαστε μόνοι εκεί έξω.

Σήμερα οι ανακοινώσεις της NASA για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής

Συνέντευξη τύπου θα παραχωρήσει σήμερα στις 17:00 ώρα Ελλάδας η NASA προκειμένου να δώσει πληροφορίες σχετικά με μια ανακάλυψη στην αστροβιολογία που θα έχει συνέπειες στην αναζήτηση αποδείξεων για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής, σύμφωνα με ανακοίνωση της διαστημικής υπηρεσίας.
Η αστροβιολογία, εξηγεί η NASA στην ανακοίνωσή της, είναι ο τομέας εκείνος της επιστήμης που μελετά τη ζωή στο σύμπαν καθώς και την προέλευσή της, την εξέλιξή της και την πιθανότητα διαιώνισής της.

Η συνέντευξη τύπου θα διεξαχθεί στα κεντρικά γραφεία της NASA στην Ουάσινγκτον και θα μεταδοθεί ζωντανά στην τηλεόραση της διαστημικής υπηρεσίας καθώς και στην ιστοσελίδα της.

Μεταξύ των ομιλητών θα είναι η επικεφαλής του προγράμματος αστροβιολογίας της NASA Μαίρη Βόιτεκ, η Φελίσα Γούλφ Σάιμον, ερευνήτρια αστροβιολογίας στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής.

Για να παρακολουθήσετε τη συνέντευξη τύπου επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της NASA http://www.nasa.gov/home/hqnews/2010/nov/HQ_M10-167_Astrobiology.html 

Ανακαλύφθηκε οξυγόνο στο δορυφόρο Ρέα του Κρόνου

Πρώτη φορά που εντοπίστηκε το αέριο άμεσα σε έναν άλλο κόσμo.

Το διαστημικό σκάφος Cassini της Αμερικανικής και της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας ανίχνευσε οξυγόνο σε μικρή ποσότητα, στην αραιή ατμόσφαιρα του παγωμένου δορυφόρου Ρέα του Κρόνου. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται άμεσα οξυγόνο σε ένα άλλο ουράνιο σώμα.

Το Cassini ανίχνευσε το οξυγόνο, καθώς περνούσε σε μικρή απόσταση (μόλις 97 χιλιομέτρων) από τη Ρέα, φέτος τον Μάρτιο, και οι επιστήμονες της NASA και άλλων ερευνητικών ινστιτούτων παρουσίασαν τώρα τα ευρήματά τους στο περιοδικό Science, σύμφωνα με τη βρετανική Guardian και το National Geographic News.

Ανάμεσα στους ερευνητές ήταν και ο ελληνικής καταγωγής Ηλίας Ρούσσος από το Ινστιτούτο Έρευνας του Ηλιακού Συστήματος Μαξ Πλανκ της Γερμανίας. Ο Ρούσσος σπούδασε φυσική στο πανεπιστήμιο Αθηνών και επιστήμες του διαστήματος στο πανεπιστήμιο του Στρασβούργου. Από το 2005 εργάζεται στο διάσημο γερμανικό ινστιτούτο, ερευνώντας ιδιαίτερα τον Κρόνο και τους δορυφόρους του.

Μέχρι τώρα, ίχνη οξυγόνου είχαν εντοπιστεί σε μερικούς πλανήτες και δορυφόρους έμμεσα (στην Ευρώπη και τον Γανυμήδη του Δία), με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble και άλλων οργάνων παρατήρησης από μεγάλη απόσταση.

Τα όργανα του Cassini, που γυροφέρνει στη γειτονιά του Κρόνου από το 2004, έδειξαν ότι η Ρέα διαθέτει μια υπερβολικά αραιή ατμόσφαιρα που περιέχει οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα, η οποία δημιουργείται και συντηρείται, καθώς υψηλής ενέργειας σωματίδια προσκρούουν στην επιφάνεια του δορυφόρου και εκτινάσσουν ψηλά άτομα, μόρια και ιόντα. Συγκεκριμένα, το μοριακό οξυγόνο σχηματίζεται μέσα στην παγωμένη επιφάνεια, όταν τα μόρια νερού διασπώνται από τα υψηλής ενέργειας ιόντα. Το εκτινασσόμενο οξυγόνο, στη συνέχεια, συγκρατείται από τη βαρύτητα της Ρέας και δημιουργεί μια αραιή ατμόσφαιρα.

Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των επιστημονικών οργάνων του Cassini, κάθε κυβικό μέτρο της ατμόσφαιρας της Ρέας περιέχει περίπου 50 δισεκατομμύρια μόρια οξυγόνου και 20 δισεκατομμύρια διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επιστημόνων, παράγονται περίπου 130 γραμμάρια οξυγόνου ανά δευτερόλεπτο ή (σε γήινες συνθήκες) 0,1 κυβικά μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι αν βρισκόταν στις συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης που επικρατούν στη Γη, όλη η ατμόσφαιρα της Ρέας, που έχει πάχος 100 χιλιομέτρων, θα αποτελούσε ένα κύβο πλευράς περίπου 22 μέτρων, δηλαδή θα χωρούσε μέσα σε ένα μεσαίου μεγέθους κτίριο!


Η Ρέα, με διάμετρο 1.500 χιλιόμετρα περίπου και σε απόσταση σχεδόν 1,5 δισ. χλμ. από τη Γη και 527.000 χλμ. από τον «μητρικό» πλανήτη της, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο από τα συνολικά 62 φεγγάρια του Κρόνου και πιστεύεται ότι αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από πάγο, έχοντας μέση επιφανειακή θερμοκρασία μείον 180 βαθμών Κελσίου.

«Η ενεργή πολύπλοκη χημεία, που εμπλέκει το οξυγόνο, μπορεί να είναι πολύ συχνή στο ηλιακό μας σύστημα, ακόμα και σε όλο το σύμπαν. Αυτή η χημεία μπορεί να αποτελεί προϋπόθεση για τη ζωή. Όλα τα στοιχεία από το Cassini πάντως δείχνουν ότι η Ρέα είναι πολύ παγωμένη και στερημένη από υγρό νερό, που είναι αναγκαίο για τη ζωή όπως την ξέρουμε», δήλωσε ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Μπεν Τεόλις του Νοτιοδυτικού Ερευνητικού Ινστιτούτου στο Σαν Αντόνιο-Τέξας.

Η ανακάλυψη των ουρανίων σωμάτων όπου υπάρχει οξυγόνο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κριτήριο για τους προορισμούς των μελλοντικών ρομποτικών και επανδρωμένων διαστημικών αποστολών. Σύμφωνα με τον Τεόλις, τα πιθανά αποθέματα οξυγόνου σε παγωμένα φεγγάρια όπως η Ρέα, μπορεί μια μέρα να παίξουν ζωτικό ρόλο για τις ανθρώπινες αποστολές. Όπως είπε, θα μπορούσαν οι αστροναύτες να θερμαίνουν και να λιώνουν αυτούς τους πάγους για να παίρνουν το πολύτιμο οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα, που αποτελούν προαπαιτούμενα για τη ζωή ζώων και φυτών.

Μόνο η Ρέα και ο Τιτάν, ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου, έχουν αρκετά μεγάλη μάζα για να διατηρούν κάποια ατμόσφαιρα, χάρη στην έλξη της βαρύτητάς τους που συγκρατεί τα αέρια κοντά στην επιφάνειά τους, χωρίς να διαφεύγουν στο διάστημα. Όμως η ατμόσφαιρα του Τιτάνα είναι πυκνή και αποτελείται από άζωτο και μεθάνιο, με ελάχιστο οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα.

Το διοξείδιο μπορεί να προέρχεται από ξηρό πάγο παγιδευμένο στο εσωτερικό του δορυφόρου ή από τα ενεργειακά φορτισμένα σωματίδια που προσπίπτουν με ορμή στην επιφάνεια του παγωμένου νερού του φεγγαριού. Μπορεί ακόμα να προέρχεται από υλικά πλούσια σε άνθρακα, τα οποία εναποτέθηκαν στη Ρέα από μικρούς μετεωρίτες που την «βομβάρδισαν» στο παρελθόν.

www.kathimerini.gr

Επέστρεψε στη Γη το ρωσικό διαστημόπλοιο Soyuz

Ο Αμερικανός αστροναύτης Ντάγκλας Γουίλοκ χαιρετά τη μαμά του ! (Φωτογραφία: ReutersΤο ρωσικό διαστημόπλοιο Soyuz που μετέφερε δύο Αμερικανούς αστροναύτες και έναν Ρώσο κοσμοναύτη επέστρεψε την Παρασκευή με ασφάλεια στη Γη από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Το Soyuz με τους Φιοντόρ Γιουρισίκιν, Ντάγκλας Γουίλοκ και Σάνον Ουόκερ προσεδαφίστηκε στο ρωσικό κοσμοδρόμιο του Καζακστάν στις 06:46 ώρα Ελλάδας, όπως είχε προγραμματιστεί.

Μια «καυτή σούπα» ήταν το νεαρό Σύμπαν

Καλλιτεχνική απεικόνιση της μορφής που είχε το Σύμπαν αμέσως μετά τη δημιουργία του, η οποία, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ήταν ένα καυτό υγρό μέσα στο οποίο γεννήθηκε η ύλη
ΛΟΝΔΙΝΟ. Τα πειράματα στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (το γνωστό CΕRΝ) αποδίδουν καρπούς αφού καθημερινά μαθαίνουμε νέα στοιχεία για τα μυστικά του Σύμπαντος. Η τελευταία ανακάλυψη των επιστημόνων στο CΕRΝ σχετίζεται με τη μορφή που είχε το Σύμπαν μόλις δημιουργήθηκε. Τα πειράματα που γίνονται με τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων δείχνουν ότι το «νεογνό» Σύμπαν αμέσως μετά τη γέννησή του ήταν μια εξωτική μορφή ύλης που περιείχε συστατικά των πυρήνων σωματιδίων όπως τα πρωτόνια και τα νετρόνια.

Οπως αναφέρουν οι επιστήμονες που παίρνουν μέρος στα πειράματα, αμέσως μετά τη Μεγάλη Εκρηξη δημιουργήθηκε ένα πλάσμα κουάρκ και γκλουονίων που συμπεριφερόταν όπως ένα υγρό, ενώ εκείνες τις πρώτες στιγμές η θερμοκρασία του πλάσματος ξεπερνούσε τους δέκα τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου! Αυτή η «καυτή σούπα», όπως τη χαρακτηρίζουν οι ειδικοί, ήταν το ιδανικό περιβάλλον για να σχηματιστούν τα πρώτα σωματίδια και άτομα που στη συνέχεια αποτέλεσαν τα δομικά υλικά για τη δημιουργία των άστρων και των γαλαξιών
ΤΟ ΒΗΜΑ

Ο μεγαλύτερος «κοριός» εκτοξεύθηκε στο διάστημα

Τον μεγαλύτερο δορυφόρο που έχει ποτέ σταλεί στο διάστημα, εκτόξευσε επιτυχώς η αμερικανική υπηρεσία αναγνωριστικών αποστολών, National Reconnaissance Office (NRO). Η NRO δεν έδωσε λεπτομέρειες για την αποστολή του, αλλά εκτιμάται ότι θα χρησιμοποιηθεί για να υποκλέπτει εχθρικές επικοινωνίες.

Ο δορυφόρος εκτοξεύθηκε και τέθηκε σε τροχιά μέσω πυραύλου τύπου Delta-4 Heavy από το σταθμό Ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριντα την Κυριακή.

Ο μεγαλύτερος δορυφόρος που εκτοξεύθηκε ποτέ ήταν η διαστημικό σκάφος τηλεπικοινωνιών, Terrestar-1, με βάρος επτά τόνους και κεραία μήκους 18 μέτρων. Σύμφωνα με τις αμερικανικές ιστοσελίδες ο νέος δορυφόρος, NROL-32 έχει μεγαλύτερη κεραία.

Ο πύραυλος Delta-4 Heavy που είναι ο μεγαλύτερος αμερικανικός μη επανδρωμένος τίθεται σε λειτουργία για τέταρτη, μόλις, φορά από τότε που κατασκευάστηκε, το 2004.

ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ Η ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟΥ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΑΙΝΟΣ

Η Κεφαλλονιά κοιτάει τ' άστρα!
Γιατί έκανε έντεκα χρόνια για να φτάσει στο νησί του Ιονίου, πώς ενισχύει την τοπική οικονομία σε μια πολύ δύσκολη εποχή και πώς θα βοηθήσει τη διεθνή επιστημονική κοινότητα

Από την ΒΑΛΙΑ ΚΑΪΜΑΚΗ valia@enet.gr
Ενα νέο ισχυρό τηλεσκόπιο τοποθετήθηκε τον Αύγουστο στον Αίνο της Κεφαλλονιάς, χωρίς πολλές τυμπανοκρουσίες. Υστερα από μια τιτάνια προσπάθεια να προλάβει να αποπερατωθεί πριν η Ελλάδα πληγεί από την οικονομική κρίση -απαγορευτική για τον εκσυγχρονισμό των επιστημών υποδομών- ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση εγκατάστασης του νέου τηλεσκοπίου «Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής», διαμέτρου 1,44 μ., που είχε δρομολογηθεί εδώ και πολλά χρόνια.

Αεροφωτογραφία των εγκαταστάσεων του ΚΙΕ/Εύδοξος στον Αίνο Κεφαλλονιάς.
Το τηλεσκόπιο προστατεύεται από τον θόλο «Σμύρνη-Ιωνία», τον τελειότερο στην Ελλάδα. Ο θόλος τοποθετήθηκε στη Δορυφορική/Αστρονομική Βάση Αίνου Κεφαλληνίας «Υποσμηναγός Γεώργιος Λυκούδης», η οποία απαίτησε 15 χρόνια συνεχούς προπαρασκευής. Στη μνήμη του Γ. Λυκούδη, του κεφαλονίτη υποσμηναγού χειριστή μαχητικού F-16, που έπεσε το 2004 στο Πήλιο κατά την εκτέλεση του καθήκοντος, τιμάται η διαχρονική εθνική συμβολή της Πολεμικής Αεροπορίας, η οποία παραχώρησε τις ορεινές εγκαταστάσεις της στον Αίνο για τον σκοπό της δημιουργίας του αστεροσκοπείου το 1999.

Εντεκα χρόνια μετά υψώνεται στον ουρανό του Ιονίου σε υψόμετρο 1.047 το νέο σπουδαίο τηλεσκόπιο, του οποίου τα μοναδικά χαρακτηριστικά εξοπλίζουν τον στόλο των ερευνητικών τηλεσκοπίων της χώρας μας με νέες υπερσύγχρονες δυνατότητες.

Φορέας διαχείρισης του νέου τηλεσκοπίου είναι το ΚΙΕ/«Εύδοξος», ένας πρότυπος αστρονομικός οργανισμός (ΝΠΔΔ) στον Αίνο, που θεσπίστηκε το 2005 και αναπτύσσεται συνεχώς με αυτοτέλεια αλλά και με συνεργασία δικών του επιστημόνων με άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, όπως το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», ξένα πανεπιστήμια κά.

Μετά από μια περίοδο δοκιμαστικής λειτουργίας 1-2 ετών, κατά την οποία θα διαγνωστούν προβλήματα και θα δρομολογηθούν οι ενδεδειγμένες τεχνολογικές λύσεις και ρυθμίσεις για μια τόσο πολυσύνθετη κατασκευή όπως αυτή, το τηλεσκόπιο θα διατεθεί στην ελληνική και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, με έμφαση στην υποστήριξη των νέων ερευνητών σε πρωτοποριακά πειράματα. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, μετά την ολοκλήρωση του σταδίου δημιουργίας των υποδομών, που κράτησε 15 χρόνια, το αστεροσκοπείο του ΚΙΕ «Εύδοξος» εισέρχεται στο στάδιο της στελέχωσης (εκτός από τον πρωτεργάτη κ. Σολωμό, βασικός συνεργάτης είναι ο δρ Γιώργος Φανουράκης, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»), κατά το οποίο θα αφιερωθεί στην προσπάθεια εμπλουτισμού του έμψυχου υλικού του, στη συγκράτηση νέων στην επαρχία και μέσω αυτού στη σταδιακή παροχή επιστημονικών υπηρεσιών με τη μεγάλη τεχνογνωσία που διαθέτει.

Ηδη επιστήμονες του αστεροσκοπείου συμφώνησαν να μελετήσουν δωρεάν πειραματικό εικονοληπτικό σύστημα χαμηλού κόστους για την επίβλεψη και την έγκαιρη προειδοποίηση για δασικές πυρκαγιές σε συγκεκριμένους τομείς του Εθνικού Δρυμού Αίνου, ενώ διεξάγουν κάθε χρόνο την άνοιξη και το καλοκαίρι τακτικό πρόγραμμα παροχής μορφωτικών εμπειριών (διαλέξεις, αστρονομικές παρατηρήσεις, ξεναγήσεις, προβολές), που προσφέρονται με ενθουσιώδη ανταπόκριση στα σχολεία της Κεφαλλονιάς, δωρεάν για τους μικρούς μαθητές και τους δασκάλους τους.

Το εγχείρημα του αστεροσκοπείου, σαν παράδειγμα απόπειρας ισόρροπης περιφερειακής ανάπτυξης της έρευνας και της τεχνολογίας στην ξεχασμένη ελληνική επαρχία, προχώρησε από το 1999 έως το 2004 με διεκδίκηση κοινοτικών προγραμμάτων και με παράλληλη αξιοποίηση διαθέσιμων θεσμικών εργαλείων του Β' βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης. Μετά το 2005 η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κεφαλλονιάς και Ιθάκης προχώρησε με επιτυχία στη διεκδίκηση κοινοτικού προγράμματος με το οποίο μελετήθηκε η επιστημονική ανάπτυξη νέων υποδομών και η συγκρότηση του τηλεσκοπίου «Κ. Καραθεοδωρής».

Ας σημειώσουμε ότι το έργο συνέβαλε στην τόνωση της τοπικής αγοράς σε μια δύσκολη εποχή, αφού σκοπίμως -παρά τη χαμηλή μας ανταγωνιστικότητα σε τιμές-, για όλες τις οδικές μεταφορές εξοπλισμού από Ευρώπη αλλά και για όλες τις προμήθειες περιφερειακού εξοπλισμού και τις αερομεταφορές προσωπικού χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ για όλα τα βοηθητικά έργα αξιοποιούνται κεφαλλονίτικες επιχειρήσεις και μεγάλος αριθμός ελεύθερων επαγγελματιών.

Το νέο τηλεσκόπιο είναι αναμφίβολα πολύτιμη κληρονομιά που βαθμιαία παραλαμβάνουν οι νέοι και θα συνεχίσει την ανοδική πορεία του όσο συμπορεύεται με αυτούς που το δημιούργησαν.

Έρχεται ο νέος «δορυφόρος του καιρού»

Υπεγράφη ύστερα από μακροχρόνια αναμονή, η συμφωνία που θα επιτρέψει σε εταιρείες να ξεκινήσουν την κατασκευή ενός δορυφόρου νέας γενιάς, ο οποίος θα δίνει στοιχεία για την πρόβλεψη του καιρού στην Ευρώπη, όπως μεταδίδει το BBC.
Συγκεκριμένα, θα σχεδιαστούν και στη συνέχεια θα κατασκευαστούν έξι συνολικά δορυφόροι οι οποίοι θα δίνουν πληροφορίες για την εξέλιξη του καιρού κάθε ένα λεπτό.

Η γαλλική εταιρία Thales Alenia Space και η γερμανική OHB System θα αναλάβουν την κατασκευή τους, ενώ την επίβλεψη των εργασιών θα έχει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος. Οι δορυφόροι αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία έως το 2018.

Προβλέπεται επίσης να κατασκευαστούν τέσσερις ακόμη δορυφόροι απεικόνισης και δύο που θα μεταφέρουν ήχο, ενώ αναμένεται να τεθούν σε τροχιά γύρω από τη Γη και αυτοί στο άμεσο μέλλον.

"Είμαστε εξαιρετικά χαρούμενοι και αισθανόμαστε υπερήφανοι που θα συμμετάσχουμε στο πιο φιλόδοξο σχέδιο στην ιστορία της Ευρώπης" δήλωσε στο BBC o πρόεδρος της Thales Alenia Space, Ρέιναλντ Σέζνεκ.

Προς το παρόν δύο πλατφόρμες, η Meteosat-8 και η Meteosat-9, παρέχουν πληροφορίες για τον καιρό.

Το συνολικό κόστος της κατασκευής των νέων δορυφόρων φαίνεται πως θα αγγίξει τα 3,4 δισ. ευρώ.

Επένδυση 5 εκατ. ευρώ για ελληνικές έρευνες στη διαστημική τεχνολογία

Η νέα προκήρυξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ΕΟΔ) προβλέπει ότι θα επενδυθούν 5 εκατομμύρια ευρώ για έρευνα από ελληνικούς φορείς στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας.
Η προκήρυξη αναμένεται να δημοσιευτεί το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου 2010 και οι πρώτες συμβάσεις έργων αναμένονται το καλοκαίρι του 2011. Από το συνολικό ποσό της επένδυσης, 4 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στην ανάπτυξη συστημάτων πτήσης (flight hardware) και 1 εκατ. ευρώ σε δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης.

Οι διαστημικές τεχνολογίες έχουν σημαντικές εφαρμογές στην αεροναυπηγική, στις επικοινωνίες, στις μεταφορές, στην ασφάλεια και στο περιβάλλον. Μπορούν να παίξουν σημαντικό αναπτυξιακό ρόλο εξαιτίας των πολλαπλών πεδίων εφαρμογής τους και της υψηλής τους στάθμης.

Η νέα προκήρυξη συμφωνήθηκε από την ειδική επιτροπή (Task Force) Ελλάδας - Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (European Space Agency-ESA), της οποίας προέδρευσε ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, Αχιλλέας Μητσός.

Μέχρι σήμερα έχουν επενδυθεί σε ελληνικούς φορείς μέσω του ΕΟΔ, 13 εκατ. ευρώ, από τα οποία πάνω από 9 εκατ. σε επιχειρήσεις για την ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών διαστήματος, με έμφαση σε επενδύσεις που έχουν υψηλό επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας, είναι δηλαδή ώριμες για εφαρμογές και για ενσωμάτωση σε υπάρχοντα συστήματα.

Κάμερα των 570 Megapixel θα αναζητήσει τη μυστηριώδη «σκοτεινή ενέργεια»

H κατασκευή της γιγάντιας κάμερας αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του Δεκεμβρίου (Πηγή: Fermilab)
Φωτογραφίζοντας μακρινούς γαλαξίες με ανάλυση 570 Megapixel, η Κάμερα Σκοτεινής Ενέργειας, μια από τις μεγαλύτερες φωτογραφικές μηχανές του κόσμου, θα προσπαθήσει να δώσει λύση σε ένα μυστήριο κοσμικών διαστάσεων: Τι είναι αυτό που αναγκάζει το Σύμπαν να διαστέλλεται με ολοένα αυξανόμενη ταχύτητα;

Το γιγάντιο μηχάνημα, του οποίου η κατασκευή ολοκληρώνεται εντός του Δεκεμβρίου στο αμερικανικό εργαστήριο Fermilab, θα μετρήσει τις ταχύτητες 300 εκατομμυρίων γαλαξιών σε μια προσπάθεια να ανακαλύψει τη φύση της λεγόμενης σκοτεινής ενέργειας.

Η σκοτεινή ενέργεια είναι μια υποθετική δύναμη που δρα αντίθετα από τη βαρύτητα και αναγκάζει έτσι τους γαλαξίες να απομακρύνονται μεταξύ τους με ταχύτητα που όλο και αυξάνεται.

Οι πρώτες υποψίες για την ύπαρξη της μυστηριώδους δύναμης ήρθαν το 1998, όταν οι αστρονόμοι ανακάλυψαν μακρινούς γαλαξίες που απομακρύνονται από τον δικό μας πιο γρήγορα από το αναμενόμενο.

Οι υπολογισμοί που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια δείχνουν ότι δύναμη που προκαλεί την επιτάχυνση είναι βασικό συστατικό του Σύμπαντος -αντιστοιχεί στο 75% της συνολικής του υλοενέργειας, τη στιγμή που η κανονική ύλη περιορίζεται μόλις στο 5%.

Όμως, παρόλο που είναι πανταχού παρούσα, κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς είναι η σκοτεινή ενέργεια.

«Δεν γνωρίζουμε γιατί το Σύμπαν επιταχύνεται. Αυτός είναι ο λόγος που πραγματοποιούμε την Έρευνα Σκοτεινής Ενέργειας» δήλωσε στο περιοδικό Wired ο Τζος Φρίμαν, επικεφαλής του εγχειρήματος. «Προσπαθούμε να κατανοήσουμε τη φύση της σκοτεινής ενέργειας, είπε.

Οι αισθητήρες CCD της γιγάντιας κάμερας, μια παραλλαγή των αισθητήρων στις κοινές ψηφιακές κάμερες, μπορούν να δουν γαλαξίες 10 εκατομμύρια φορές πιο αμυδρούς από ό,τι μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι.

Οι 120 επιστήμονες που συμμετέχουν στην Έρευνα Σκοτεινής Ενέργειας (από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ισπανία και τη Βραζιλία) θα χρησιμοποιήσουν το όργανο για να μελετήσουν 300 εκατομμύρια γαλαξίες.

Όσο ταχύτερα απομακρύνεται ένας γαλαξίες από τη Γη, τόσο περισσότερο το φως του φαίνεται να μετατοπίζεται προς το ερυθρό χρώμα. Όσο μεγαλύτερη η ταχύτητα, τόσο μεγαλύτερη αυτή η μετατόπιση προς το ερυθρό.

Η Κάμερα Σκοτεινής Ενέργειας, κόστους 35 εκατ. δολαρίων, είναι σχεδιασμένη να μετρά την ερυθρά μετατόπιση με πολύ μεγάλη ακρίβεια, προσφέροντας πιο αξιόπιστες εκτιμήσεις για τον ρυθμό διαστολής του Σύμπαντος.

Μετά την ολοκλήρωσή του, το μηχάνημα θα εγκατασταθεί στο τηλεσκόπιο Bianco, που βρίσκεται ψηλά στις Άνδεις της Χιλής.

Η αναζήτηση της σκοτεινής ενέργειας προγραμματίζεται να αρχίσει τον Οκτώβριο του 2011.

Διαστημική «χιονοθύελλα» βρέθηκε να μαίνεται γύρω από κομήτη

Τα στίγματα που διακρίνονται στην εικόνα ουσιαστικά είναι παγάκια διαφόρων μεγεθών (Φωτογραφία: NASA/JPL ) Δημοσιεύτηκαν από τη NASA οι εικόνες που κατέγραψε η αποστολή Deep Impact στη διάρκεια του πρόσφατου κοντινού περάσματος από τον κομήτη Χάρτλεϊ-2. Τα χιλιάδες στίγματα που διακρίνονται στις εικόνες είναι κομμάτια πάγου που εκτοξεύονται από την επιφάνεια μαζί με πίδακες διοξειδίου του άνθρακα.
Δεδομένου ότι οι κομήτες θεωρούνται κατάλοιπα από τον σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, οι νέες εικόνες ίσως προσφέρουν στοιχεία όχι μόνο για τους κομήτες, αλλά και για τη γέννηση των πλανητών.
«Όταν είδαμε όλα αυτά τα στίγματα να περιβάλλουν τον πυρήνα [του κομήτη], πραγματικά μας έπεσαν τα σαγόνια» σχολίασε ο Πιτ Σουλτζ του Πανεπιστημίου Μπράουν στις ΗΠΑ.
Οι κομήτες, ή «βρόμικες χιονόμπαλες» όπως τους αποκαλούν οι αστρονόμοι, είναι γνωστό ότι αποτελούνται από πάγους και σκόνη, και όχι από συμπαγή βράχια όπως οι αστεροειδείς.
Οι κομήτες που περνούν περιοδικά από τη γειτονιά της Γης προέρχονται από πολύ μακριά: ξεκίνησαν από το λεγόμενο Νέφος του Όορτ, έναν πληθυσμό δισεκατομμυρίων κομητών, ο οποίος βρίσκεται στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος, σχεδόν ένα έτος φωτός μακριά από τον Ήλιο.
Οι νέες εικόνες υποδεικνύουν ότι, καθώς ο κομήτης πλησιάζει τον Ήλιο, η ακτινοβολία θερμαίνει πάγο διοξειδίου του άνθρακα (ξηρό πάγο) που κρύβεται λίγο κάτω από τη σαθρή επιφάνεια του Χάρτλεϊ-2. Καθώς εξαχνώνεται (μετατρέπεται κατευθείαν από πάγος σε αέριο) και εκτοξεύεται στο Διάστημα, το διοξείδιο του άνθρακα παρασύρει μαζί του κομμάτια πάγου νερού.
Τα στίγματα που διακρίνονται στις φωτογραφίες ουσιαστικά είναι μεγάλα παγάκια, με μέγεθος όσο μια μπάλα του γκολφ, μέχρι μια μπάλα του μπάσκετ.
Όπως εξήγησε ο Μάικλ Α'Χιρν, υπεύθυνος της αποστολής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, «είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε κομμάτια πάγου στο νέφος που περιβάλλει έναν κομήτη, ή πίδακες που τροφοδοτούνται σίγουρα από αέριο διοξείδιο του άνθρακα».

Φαίνεται όμως ότι ο Χάρτλεϊ-2 διαφέρει από άλλους κομήτες.

Το Deep Impact είχε γίνει πρωτοσέλιδο το 2005, όταν έστειλε ένα βλήμα να συντριβεί ελεγχόμενα στην επιφάνεια του κομήτη Τέμπελ-1, προκειμένου να μελετήσει τα συντρίμμια και να προσδιορίσει τη σύστασή τους.

Ο Τεμπλ-1 ήταν γενικά πιο ομοιογενής και, παρόλο που εκτόξευε πίδακες ατμού, δεν βρέθηκε να εκτοξεύει παγάκια στο Διάστημα (στην ένθετη εικόνα, ο πυρήνας του Τεμπλ-1 συγκριτικά με στον πυρήνα του Χάρτλεϊ-2).

Ο Χάρτλεϊ-2 ήταν ο πέμπτος κομήτης που εξετάζουν οι αστρονόμοι από σχετικά μικρή απόσταση.

Μια μεγάλη έκπληξη ήρθε το 2004, όταν η αποστολή Stardust συνέλεξε δείγματα από την ουρά του κομήτη Βιλντ-2 και τα έφερε στη Γη. Οι ερευνητές εντόπισαν τότε υλικά που θα μπορούσαν να είχαν σχηματιστεί μόνο σε υψηλές θερμοκρασίες, παρατήρηση που ανατρέπει τις θεωρίες για τον σχηματισμό των κομητών σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τον Ήλιο.

«Οι πυρήνες των κομητών που έχουμε εξετάσει από κοντά είναι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους [...] Αυτό που θέλουμε είναι να καταλάβουμε γιατί υπάρχουν αυτές οι διαφορές, τη στιγμή που δεν υπάρχουν προφανείς διαφορές στις διαδικασίες σχηματισμού τους» σχολίασε ο υπεύθυνος της αποστολής Μάικ Α'Χιρν.
Newsroom ΔΟΛ

Ανακαλύφθηκε πλανήτης από άλλο... γαλαξία

                                                 Πηγή ESO/L. CalcadaΤον πρώτο πλανήτη που βρίσκεται έξω από το Γαλαξία υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν αστρονόμοι. Ο πλανήτης που μοιάζει με τον Δία αποτελεί, σύμφωνα με τους αστρονόμους, μέρος ενός ηλιακού συστήματος που κάποτε άνηκε σε έναν γαλαξία νάνο.
Όπως υποστηρίζει η ομάδα των αστρονόμων σε άρθρο της στο ακαδημαϊκό περιοδικό Science Express, ο εν λόγω γαλαξίας νάνος καταβροχθίστηκε από τον δικό μας γαλαξία, τον "Milky Way".
Ο πλανήτης που ονομάζεται HIP 13044 - b και απέχει 2.000 έτη φωτός από τη Γη ανακαλύφθηκε από τηλεσκόπιο της Χιλής.
Οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν ως αξιοπερίεργο γεγονός το ότι ο πλανήτης κατόρθωσε να επιβιώσει, καθώς το άστρο του βρίσκεται κοντά στο τέλος της ζωής του.

Σκόνη από αστεροειδή για πρώτη φορά στη Γη

                                     Συνεργείο συλλέγει το δοχείο από το διαστημόπλοιο
Επιστήμονες από την Ιαπωνική Διαστημική Υπηρεσία (JAXA) επιβεβαίωσαν σήμερα Τρίτη ότι το διαστημόπλοιο Χαγιαμπούσα έφερε πίσω στη Γη σκόνη από την επιφάνεια αστεροειδούς, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Το ιαπωνικό διαστημικό σκάφος Χαγιαμπούσα, που σημαίνει "γεράκι" στα ιαπωνικά, καταστράφηκε κατά την είσοδό του στην ατμόσφαιρα τον Ιούνιο, τερματίζοντας νωρίτερα φέτος ένα επταετές ταξίδι, προλαβαίνοντας ωστόσο να ρίξει στην περιοχή της Αυστραλίας ένα δοχείο με το δείγμα σκόνης που πήρε το 2005, όταν προσγειώθηκε στον αστεροειδή Ιτοκάουα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ιαπωνικής υπηρεσίας, 1.500 κόκκοι που συλλέχθηκαν στο ειδικό δοχείο του διαστημοπλοίου είναι όντως εξωγήινης προέλευσης.

Όπως μεταδίδει το BBC, καθώς και άλλα διεθνή δίκτυα, πρόκειται για ένα θρίαμβο των Ιαπώνων καθώς για πρώτη φορά δείγματα από το υλικό ενός αστεροειδούς επιστρέφουν στη Γη.

Ο υπουργός Επιστημών και Τεχνολογίας της Ιαπωνίας, Γιοσιάκι Τακάγκι, χαρακτήρισε τη συλλογή της σκόνης από το διάστημα, άλλη από αυτή του Φεγγαριού, ως αξιοθαύμαστο και μοναδικό επίτευγμα.

Ο επικεφαλής της αποστολής Τζουνιχίρο Καγαγκούτσι, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η συγκεκριμένη επιτυχία ξεπέρασε και τα πιο αισιόδοξα όνειρά τους.

Το Χαγιαμπούσα το οποίο ταξίδεψε 6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, κατάφερε το 2005 να προσεγγίσει και να τεθεί σε τροχιά γύρο από τον αστεροειδή Itokowa.

Η 200 εκατομμυρίων δολαρίων αποστολή κινδύνεψε αρκετές φορές μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια λόγω τεχνικών προβλημάτων, ωστόσο η επιστημονική ομάδα στη Γη έβρισκε πάντα τρόπους να επιλύει τα όποια προβλήματα προέκυπταν.

Αντικειμενικός στόχος της αποστολής ήταν η κατανόηση και η εξέλιξη του ηλιακού συστήματος.

Επίσης οι επιστήμονες ελπίζουν να κατανοήσουν πότε και πώς ένας αστεροειδής γεννάται και σχηματίζεται, τα φυσικά συστατικά του, με τι είδους άλλα σώματα μπορεί να έχει έρθει σε επαφή και πώς οι ηλιακοί άνεμοι και η ραδιενέργεια μπορούν να τον επηρεάσουν. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα σωματίδια θα τους βοηθήσουν ν' αποκαλύψουν μυστικά του σχηματισμού του ηλιακού συστήματος πριν από 4,6 δισ. χρόνια.

Οι αστεροειδείς πιστεύεται ότι έχουν διατηρήσει την αρχική τους κατάσταση, αντίθετα από την επιφάνεια της Γης, η οποία επηρεάζεται από τις ατμοσφαιρικές αλλαγές, το νερό και την ηφαιστειακή δραστηριότητα.

Μέρος του δείγματος θα διανεμηθεί τον ερχόμενο χρόνο σε ερευνητές σε όλο τον κόσμο για περαιτέρω δοκιμές, ανακοίνωσε η JAXA.

«Bροχή» των διαττόντων Λεοντιδών στις 17 και 18 Νοεμβρίου.

Έρχεται και στον ουρανό της Ελλάδας η «βροχή» των διαττόντων Λεοντιδών στις 17 και 18 Νοεμβρίου.
Για μια ακόμη χρονιά οι κάτοικοι της Γης -και ανάμεσά τους οι Έλληνες- θα έχουν την ευκαιρία αυτή την εβδομάδα να παρατηρήσουν στον ουρανό -στο μέτρο που του επιτρέπουν οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες- την πιο θεαματική από όλες τις «βροχές» διαττόντων, των Λεοντιδών. Το αποκορύφωμα αναμένεται τις νύχτες της 17ης και 18ης Νοεμβρίου και η καλύτερη στιγμή παρατήρησης θα είναι λίγο πριν το ξημέρωμα.

Τα συγκεκριμένα «πεφταστέρια» έλκουν την καταγωγή τους από τον κομήτη 55Ρ/Τέμπελ-Τατλ, αλλά επειδή φαίνεται να προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα, έχουν πάρει το όνομά του. Η «βροχή» των Λεοντιδών διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες (7 έως 28 Νοεμβρίου), αλλά κορυφώνεται στο διήμερο 17 και 18 Νοεμβρίου. Ο ρυθμός πτώσης των φωτεινών μετεώρων -που γίνεται με ταχύτητα περίπου 71 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο- υπολογίζεται σε 15 ανά ώρα κατά μέσο όρο.

Από ιστορική άποψη, οι Λεοντίδες έχουν δημιουργήσει μερικά από τα πιο θεαματικά φαινόμενα στους ουρανούς του πλανήτη μας και μάλιστα υπήρξαν φορές, ιδίως μεταξύ των ετών 1998 - 2002, που εξελίχτηκαν σε πραγματική «θύελλα» μετεώρων, στη διάρκεια της οποίας πολλές χιλιάδες «αστεριών» φαίνονταν να πέφτουν κάθε ώρα στη Γη. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτές οι «θύελλες» λαμβάνουν χώρα περιοδικά, ανά 33 χρόνια περίπου, για άγνωστους λόγους. Η τελευταία τέτοια θεαματική «θύελλα» συνέβη το 2002, συνεπώς η επόμενη θα υπάρξει κάπου κοντά στο 2035. Φέτος θα πρέπει να αναμένεται μια ήπια δραστηριότητα.

Οι βροχές των μετεώρων παίρνουν το όνομα του αστερισμού που βρίσκεται στην περιοχή του ουρανού όπου εκδηλώνονται (π.χ. Ωριωνίδες, Αιγοκερίδες, Yδροχοΐδες, Περσείδες κ.α.). Οι Λεοντίδες ξεχωρίζουν επειδή η τροχιά του κομήτη Tempel-Tuttle, από τον οποίο προέρχονται, έχει αντίθετη φορά από αυτήν της Γης, με συνέπεια τα θραύσματά του, να συγκρούονται με τον πλανήτη μας μετωπικά, με ταχύτητα σχεδόν διπλάσια από αυτή άλλων διαττόντων. Αναπτύσσεται, έτσι, μια μεγαλύτερη θερμοκρασία λόγω της τριβής κατά τη διέλευση των μετεώρων μέσω της γήινης ατμόσφαιρας, με αποτέλεσμα τα «πεφταστέρια» να καίγονται πιο έντονα και να εκπέμπουν περισσότερη λάμψη κατά την πτώση τους.

Για πρώτη φορά, οι Λεοντίδες παρατηρήθηκαν στις 13 Νοεμβρίου του 1883 στη βορειοανατολική Αμερική και έκτοτε εγκαινιάστηκε η σύγχρονη αστρονομία των διαττόντων. Αν και μετά το 2002 η δραστηριότητα των Λεοντιδών έχει «κοπάσει», δεν παύει κατά καιρούς να εκπλήσσει τους παρατηρητές με τις συνεχείς μεταβολές της. Αυτή η αβεβαιότητα ισχύει γενικότερα στην παρατήρηση διαττόντων αστέρων, καθώς κανείς ποτέ δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το τι θα συμβεί και, φυσικά, κατά πόσο οι καιρικές συνθήκες θα επιτρέψουν την παρακολούθηση του φαινομένου.

www.kathimerini.grμε πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Αναστάτωση από ΑΤΙΑ στη Βόρεια Ελλάδα!

Ένα φλεγόμενο Αγνώστου Ταυτότητας Ιπτάμενο Αντικείμενο (ΑΤΙΑ) έγινε ορατό στη Λάρισα και τα παράλια από τη Χαλκίδα μέχρι και τη Βόρεια Ελλάδα προκαλώντας αναστάτωση σε όσους το είδαν.

Σύμφωνα με όσα μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η πύρινη σφαίρα, που εικάζεται ότι μπορεί να ήταν και μετεωρίτης, φαινόταν να πλησιάζει με μεγάλη ταχύτητα τη γη και να μεγαλώνει, ερχόμενη από την πλευρά της θάλασσας με κατεύθυνση τον Κίσσαβο, κάπου στο τμήμα μεταξύ Μελιβοίας και Καρίτσας, όσον αφορά στα παράλια της Λάρισας.

Το γεγονός έγινε έντονα αντιληπτό από πολλούς, οι οποίοι και κατέθεσαν αντικρουόμενες μαρτυρίες, σχετικά με το «που» κατευθυνόταν ή μπορεί να έπεσε.

Μάλιστα, στην προσπάθεια αποσαφήνισης του θέματος -γιατί εξετάστηκε και το ενδεχόμενο να επρόκειτο και για φωτοβολίδα S.O.S- έγιναν και θαλάσσιες έρευνες από σκάφη του λιμενικού προς τα βόρεια του νομού, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Μέχρις στιγμής πάντως δεν έχει εξακριβωθεί για «τι» ακριβώς επρόκειτο.

(Πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Ρωγμές ανακαλύφθηκαν στο διαστημικό λεωφορείο Ντισκάβερι

Ρωγμές ανακάλυψαν οι τεχνικοί της NASA στο μέταλλο της εξωτερικής δεξαμενής του αμερικανικού διαστημικού λεωφορείου Ντισκάβερι, του οποίου η εκτόξευση είχε αναβληθεί για τα τέλη Νοεμβρίου, έπειτα από διαρροή υδρογόνου.
Έπειτα από τη ματαίωση εκτόξευσης του διαστημικού λεωφορείου στις 5 Νοεμβρίου, κατά το άδειασμα του υδρογόνου και του υγρού οξυγόνου από τη δεξαμενή, οι τεχνικοί εντόπισαν μια ρωγμή μήκους 51 εκ. στον μονωτικό αφρό. Το νέο πρόβλημα ανακαλύφθηκε την Τετάρτη, όπως αναφέρει η NASA στην ιστοσελίδα της.

Οι ρωγμές που εντοπίστηκαν σ' ένα στήριγμα από κράμα αλουμινίου έχουν μήκος περίπου 23 εκ. και αυξάνουν την αβεβαιότητα για την εκτόξευση πριν το τέλος της χρονιάς.

Υδρογόνο και οξυγόνο σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία, σχηματίζουν το καύσιμο το οποίο τροφοδοτεί τους τρεις κρυογονικούς κινητήρες του διαστημικού λεωφορείου. "Οι μηχανικοί εξετάζουν τις φωτογραφίες αυτών των ρωγμών για να προσδιοριστεί ο καλύτερος τρόπος να τις επισκευάσουν στην εξέδρα εκτόξευσης", λέει η NASA.

Ωστόσο οι τεχνικοί αντιμετωπίζουν πρώτη φορά παρόμοιο πρόβλημα. Αν η NASA δεν μπορέσει να επισκευάσει για εκτόξευση το Ντισκάβερι, μέχρι τις 6 Δεκεμβρίου - τελευταία ημέρα για εκτόξευση μέσα στο 2010 - τότε θα πρέπει να περιμένει ως το τέλος του Φεβρουαρίου, περίοδο κατά την οποία μια άλλη εκτόξευση διαστημικού λεωφορείου, πιθανότατα η τελευταία, έχει ήδη προγραμματιστεί.