Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2012

Το Curiosity παίρνει μια πρώτη γεύση των εδαφών του Άρη


Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εικόνα με το δείγμα εδάφους που έχει συλλέξει το Curiosity και το οποίο θα αναλύσει αναζητώντας ίχνη ζωής στον Αρη
Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εικόνα με το δείγμα εδάφους που έχει συλλέξει το Curiosity και το οποίο θα αναλύσει αναζητώντας ίχνη ζωής στον Αρη   (Φωτογραφία:  NASA/JPL-Caltech )

Το Curiosity, ο ρομποτικός εξερευνητής του Άρη, συνέλεξε ένα μικρό δείγμα εδάφους του Κόκκινου Πλανήτη και ξεκίνησε τις αναλύσεις με τα προηγμένα όργανα που διαθέτει. Βασικός στόχος των επιτελών της αποστολής σε αυτή την εξέταση είναι να αποκαλυφθούν τα διάφορα συστατικά του εδάφους και ειδικότερα εκείνα των μεταλλικών στοιχείων που υπάρχουν σε αυτό. Η ανάλυση θα αποκαλύψει εκτός των άλλων και το κατά πόσον είναι πιθανόν τα συστατικά αυτά να υποστηρίξουν τη μικροβιακή ζωή.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προξένησαν στους ερευνητές κάποια λαμπερά ρινίσματα που αρχικώς αποδόθηκαν σε υλικό προερχόμενο από τον ίδιο τον ρομποτικό εξερευνητή Curiosity. Τελικά όμως φαίνεται πως μάλλον τα ρινίσματα αυτά προέρχονται από κάποιο μέταλλο του Κόκκινου Πλανήτη και διεσπάρησαν ύστερα από την τομή που πραγματοποίησε στο έδαφος ο ρομποτικός βραχίονας. Σε κάθε περίπτωση οι ερευνητές θα επιχειρήσουν να συντάξουν την πλήρη «λίστα» των ορυκτών του Άρη.

Τα ρομπότ που τα προηγούμενα χρόνια εξερεύνησαν τον Άρη δεν διέθεταν τέτοια όργανα ανάλυσης και έτσι είναι η πρώτη φορά που θα γίνει ένα τεστ που μπορεί ενδεχομένως να αποκαλύψει την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη. Γι αυτό και η επιστημονική κοινότητα αναμένει τα αποτελέσματα της ανάλυσης με μεγάλο ενδιαφέρον.

Βήμα Science

Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012

Βροχή από πεφταστέρια το βράδυ του Σαββάτου


Οι Ωριωνίδες είναι μία από τις δύο «βροχές» από πεφταστέρια που δημιουργεί η ουρά του διάσημου κομήτη του Χάλεϊ
Οι Ωριωνίδες είναι μία από τις δύο «βροχές» από πεφταστέρια που δημιουργεί η ουρά του διάσημου κομήτη του Χάλεϊ   (Φωτογραφία:  Reuters )


Αθήνα
Όπως κάθε χρόνο στην αρχή του φθινοπώρου, θα εμφανιστεί στον νυχτερινό ουρανό μια ακόμη βροχή διαττόντων αστέρων, οι Ωριωνίδες, που φέτος αναμένεται να κορυφωθούν το βράδυ του Σαββάτου και έως την αυγή της Κυριακής 21 Οκτωβρίου.

Οι αστρονόμοι της NASA περιμένουν περίπου 20 έως 25 πεφταστέρια ανά ώρα και επειδή το φεγγάρι δεν βρίσκεται κοντά σε πανσέληνο, το φως του δεν θα εμποδίζει την παρατήρηση, στο μέτρο βέβαια που δεν υπάρχουν σύννεφα στον ουρανό.

Οι Ωριωνίδες φαίνεται να προέρχονται από μια περιοχή πάνω από το πολύ λαμπρό άστρο Μπετελγκέζ στον αστερισμό του Ωρίωνα, από όπου έχουν πάρει και το όνομά τους. Όμως στην πραγματικότητα αποτελούν απομεινάρια από την ουρά του κομήτη του Χάλεϊ και εμφανίζονται κάθε φορά που η τροχιά της Γης διασταυρώνεται με τα σωματίδια που αφήνει πίσω του το πέρασμα του κομήτη στην πορεία του γύρω από τον Ήλιο.

Οι Ωριωνίδες είναι μία από τις δύο «βροχές» από πεφταστέρια που δημιουργεί η ουρά του διάσημου κομήτη του Χάλεϊ. Η δεύτερη είναι οι Ήτα Υδροχοΐδες που κορυφώνονται στις αρχές Μαΐου. Ο κομήτης (που πήρε το όνομα του Βρετανού αστρονόμου Έντμοντ Χάλεϊ) εμφανίζεται στην εσωτερική περιοχή του ηλιακού μας συστήματος κάθε 75 ή 76 χρόνια και είναι τόσο φωτεινός, που είναι ορατός με γυμνά μάτια. Τελευταία φορά εμφανίστηκε στον ουρανό της Γης το 1986 και η επόμενη θα είναι το 2061.

Μετά το 2006, οι Ωριωνίδες έχουν παρουσιάσει μερικές πολύ θεαματικές «βροχές» διαττόντων, με πτώση έως 60 μετεώρων την ώρα, τα οποία κινούνται με ταχύτητα περίπου 66 χιλιομέτρων την ώρα.
ΔΟΛ
 
 

Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2012

Πλανήτης με τέσσερα ηλιοβασιλέματα!


Ο πλανήτης PH1 διακρίνεται ως σκοτεινή κουκκίδα μπροστά σε δύο από τα άστρα. Στο φόντο, ένα ακόμα ζευγάρι άστρων που κινείται σε τροχιά γύρω από το πρώτο (καλλιτεχνική απεικόνιση: Haven Giguere/Yale)
Ο πλανήτης PH1 διακρίνεται ως σκοτεινή κουκκίδα μπροστά σε δύο από τα άστρα. Στο φόντο, ένα ακόμα ζευγάρι άστρων που κινείται σε τροχιά γύρω από το πρώτο (καλλιτεχνική απεικόνιση: Haven Giguere/Yale)  


Δύο χρήστες του Διαδικτύου που συμμετείχαν σε εθελοντικό πρόγραμμα για τον εντοπισμό εξωπλανητών ανακάλυψαν τον μοναδικό γνωστό πλανήτη που φωτίζεται από τέσσερα άστρα ταυτόχρονα.

Ο εξωπλανήτης PH1, σε απόσταση 5.000 ετών φωτός από τη Γη, είναι ένας γίγαντας από αέριο με διάμετρο 6 φορές μεγαλύτερη από της Γης, συγκρίσιμος σε μέγεθος με τον Ποσειδώνα.

Είναι πάντως απίθανο να υπάρχουν εξωγήινοι που απολαμβάνουν το τετραπλό ηλιοβασίλεμα του PH1, αφενός επειδή δεν διαθέτει στέρεη επιφάνεια, αφετέρου επειδή η θερμοκρασία του εκτιμάται ότι κυμαίνεται από τους 250 έως τους 340 βαθμούς Κελσίου.

Ο PH1 κινείται σε τροχιά γύρω από ένα δυαδικό σύστημα -ένα σύστημα που αποτελείται από δύο άστρα σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο. Το ένα από τα δύο αυτά άστρα έχει μέγεθος παρόμοιο με τον Ήλιο, ενώ το άλλο είναι ένας μικρός, αμυδρός κόκκινος νάνος.

Τα δυαδικά συστήματα δεν σπανίζουν στον Γαλαξία μας, ωστόσο το σύστημα του PH1 παρουσιάζει μια επιπλέον ιδιαιτερότητα, αφού ένα δεύτερο δυαδικό σύστημα εντοπίστηκε να κινείται σε τροχιά γύρω από το πρώτο σε απόσταση 1.000 αστρονομικών μονάδων (μια αστρονομική μονάδα, ή AU, είναι η απόσταση της Γης από τον Ήλιο, περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα).

Παρά την περιπλοκότητα αυτής της διάταξης, ο πλανήτης PH1 φαίνεται ότι βρίσκεται σε σταθερή τροχιά και δεν κινδυνεύει να πέσει μέσα στα άστρα ή να εκσφενδονιστεί στο διαστρικό διάστημα.

Η ανακάλυψη παρουσιάστηκε τη Δευτέρα σε συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης Αστρονομίας στο Ρένο της Νεβάδα. Η μελέτη είναι επίσης διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης ArXIV.

O πλανήτης PH1 πήρε το όνομά του από το πρόγραμμα PLanetHunters.org, το οποίο ζητά από χρήστες του Διαδικτύου να βοηθήσουν στην ανάλυση των δεδομένων που μεταδίδει το τηλεσκόπιο Kepler της NASA, ειδικά σχεδιασμένο για τον εντοπισμό εξωπλανητών.

Δύο Αμερικανοί εθελοντές, ο Κίαν Τζεκ από το Σαν Φρανσίσκο και ο Ρόμπερτ Γκαγκλιάνο από την Αριζόνα, αναγνώρισαν στα δεδομένα του Kepler την ανεπαίσθητη μείωση της φωτεινότητας που προκαλούσε ο πλανήτης καθώς περνούσε μπροστά από τα μητρικά του άστρα.

Όπως ανακοίνωσε το Πανεπιστήμιο του Γέιλ, το οποίο διαχειρίζεται το PlanetHunters.org, ανακάλυψη επιβεβαιώθηκε αργότερα με τη βοήθεια του μεγάλου τηλεσκοπίου Keck στη Χαβάη.

Από την εκτόξευσή του το 2009, το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler έχει συλλέξει ενδείξεις για 2.300 εξωπλανήτες.
από in.gr

 

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

Ένα κομμάτι της Σελήνης στη μεγαλύτερη δημοπρασία μετεωριτών


Τμήμα του μετεωρίτη Dar Al Gani 1058, ο οποίος εκτιμάται ότι προέρχεται από τη Σελήνη. Οι δύο φέτες πουλήθηκαν μαζί προς 330.000 δολάρια.
Τμήμα του μετεωρίτη Dar Al Gani 1058, ο οποίος εκτιμάται ότι προέρχεται από τη Σελήνη. Οι δύο φέτες πουλήθηκαν μαζί προς 330.000 δολάρια.   (Φωτογραφία:  Reuters )


Νέα Υόρκη
Μετεωρίτες από τον Άρη αλλά και ο μεγαλύτερος βράχος από τη Σελήνη που έχει πουληθεί σε ιδιώτη περιλαμβάνονταν στον κατάλογο της «μεγαλύτερης δημοπρασία μετεωριτών της ιστορίας», η οποία έληξε την Κυριακή στη Νέα Υόρκη με πωλήσεις ενός εκατομμυρίου δολαρίων.

Από τους 125 μετεωρίτες που βγήκαν στο σφυρί από τον οίκο Heritage Auctions, το πιο ακριβό αντικείμενο ήταν ένας βράχος 1,8 κιλών που βρισκόταν κάποτε στην αθέατη πλευρά του φεγγαριού, μέχρι που η πρόσκρουση ενός αστεροειδή τον εκτίναξε στο Διάστημα και τον έφερε τελικά στη Γη. Ο σεληνιακός μετεωρίτης, κομμένος σε δύο φέτες, πουλήθηκε για 330.000 δολάρια, αναφέρει τη Δευτέρα το Reuters.

Μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον και για μια γυαλισμένη φέτα του μετεωρίτη του Σεϊμτσάν που βρέθηκε στη Σιβηρία τη δεκαετία του 1960. Η γυαλιστερή πλάκα με πλάτος 23 εκατοστών, γεμάτη κρυστάλλους του ορυκτού ολιβίνη, ξεπέρασε κατά 12 φορές την αρχική τιμή και έκλεισε στα 43.750 δολάρια.

Απούλητο έμεινε όμως ένα μεγάλο τμήμα από τον μετεωρίτη του Τίσιντ, ο οποίος εκτινάχθηκε από τον Άρη στη διάρκεια κάποια αρχαίας πρόσκρουσης και έπεσε πέρυσι στο Μαρόκο.

Αντίθετα, ένα κομμάτι του μετεωρίτη του Πίσκιλ, ο οποίος βιντεοσκοπήθηκε κατά την πτώση του πριν από 20 χρόνια, λίγο πριν σκάσει πάνω σε ένα αυτοκίνητο στη Νέα Υόρκη, έπιασε 16.250 δολάρια.

Πετυχημένη, στην τιμή των 1.375 δολαρίων, ήταν η δημοπράτηση μιας πέτρας στην οποία αποδίδεται ο μόνος καταγεγραμμένος θάνατος από μετεωρίτη.

Η πτώση του διαστημικού βράχου είχε σκοτώσει μια αγελάδα το 1972.
Newsroom ΔΟΛ

Η πτώση του αιώνα σ΄ένα εκπληκτικό βίντεο του CBS


Η πτώση του αιώνα σ΄ένα εκπληκτικό βίντεο του CBS
 Ένα εκπληκτικό βίντεο από το παράτολμο εγχείρημα του Φέλιξ Μπομγκάρτνερ από το CBS.

Το βίντεο δείχνει μεγάλο μέρος της διαδικασίας για να φθάσει ο Αυστριακός στα 36.000 μέτρα για να σπάσει το ρεκόρ ενός αμερικανού πιλότου.

Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2012

Άγνωστη σπειροειδής δομή ανακαλύφθηκε σε γερασμένο κόκκινο γίγαντα

Η σπειροειδής δομή στο κέλυφος του Ρ του Γλύπτη που αποκάλυψε το τηλεσκόπιο ALMA δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ στο παρελθόν (Πηγή: ALMA/ESO/NAOJ/NRAO)
Η σπειροειδής δομή στο κέλυφος του Ρ του Γλύπτη που αποκάλυψε το τηλεσκόπιο ALMA δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ στο παρελθόν (Πηγή: ALMA/ESO/NAOJ/NRAO)  


Το άστρο Ρ του αστερισμού του Γλύπτη όπως δεν το έχετε ξαναδεί ποτέ όχι μόνο εσείς αλλά και οι αστροφυσικοί αποκάλυψε μια ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας το ολοκαίνουργιο «σούπερ» τηλεσκόπιο ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) στην έρημο Ατακάμα της Χιλής. Οι εξαιρετικά υψηλής ποιότητας για τα μέχρι τώρα δεδομένα εικόνες αποκαλύπτουν για πρώτη φορά λεπτομέρειες που ανατρέπουν ορισμένες θεωρίες για την εξέλιξη των άστρων.

Γερασμένος κόκκινος γίγαντας

Το Ρ του Γλύπτη (R Sculptoris, στο κέντρο της εικόνας) είναι ένας γερασμένος κόκκινος γίγαντας ο οποίος εκτοξεύει σκόνη και αέρια κάθε 10.000 με 50.000 χρόνια σχηματίζοντας γύρω του ένα σφαιρικό κέλυφος – κάτι το οποίο είναι γνωστό και έχει παρατηρηθεί όχι μόνο σε αυτό αλλά και σε άλλα άστρα του είδους. Για πρώτη φορά όμως οι ειδικοί βλέπουν χάρη στο τηλεσκόπιο ALMA ένα τέτοιο κέλυφος με τόση λεπτομέρεια και παρατηρούν ότι, τουλάχιστον στην περίπτωση του συγκεκριμένου άστρου, αντί να είναι αραιό και άτακτο, έχει μια ξεκάθαρη σπειροειδή δομή.

Συνδυάζοντας τα δεδομένα με μοντέλα ο Ματίας Μέρκερ του Πανεπιστημίου της Βόννης και οι συνεργάτες του υπολόγισαν ότι ο θερμικός παλμός (η εκτόξευση υλικών, δηλαδή) που παρήγαγε το κέλυφος του Ρ του Γλύπτη σημειώθηκε πριν από περίπου 1.800 χρόνια και διήρκεσε περίπου 200 χρόνια. Υπολόγισαν επίσης την ταχύτητα και την έκταση της απώλειας μάζας κατά τη διάρκεια του θερμικού παλμού διαπιστώνοντας ότι η μάζα που διοχετεύεται στο διαστρικό μέσο όσο εξελίσσεται το φαινόμενο και αμέσως μετά το τέλος του είναι περίπου τρεις φορές περισσότερη από ό,τι πίστευαν οι αστροφυσικοί.

Κρυφός συνοδός

Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature» συμπεραίνει επίσης ότι το Ρ του Γλύπτη αποτελεί μέρος ενός δυαδικού συστήματος: το θεαματικό «σπιράλ» έχει σμιλευτεί από ένα δεύτερο σώμα-συνοδό που βρίσκεται σε τροχιά γύρω του και το οποίο ως τώρα δεν έχει συλλάβει κανένα όργανο παρατήρησης.

Το τηλεσκόπιο ALMA του Νότιου Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου (Southern European Observatory – ESO) είναι το πιο ισχυρό στο είδος του στον κόσμο. Ακόμη δεν έχει τεθεί πλήρως σε λειτουργία, καθώς εξακολουθεί να βρίσκεται υπό κατασκευή (όταν έγινε η μελέτη είχαν εγκατασταθεί μόνο οι μισές κεραίες του). Η εκπληκτική αυτή εικόνα του Ρ του Γλύπτη είναι, όπως όλα δείχνουν, μια πρόγευση άλλων, ακόμη πιο εντυπωσιακών, που θα ακολουθήσουν.

Βήμα Science

Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2012

Έφτασε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό η πρώτη εμπορική αποστολή ανεφοδιασμού


To Dragon (πάνω) συνελήφθη από το ρομποτικό βραχίονα του σταθμού και μεταφέρθηκε στη θυρίδα πρόσδεσης
To Dragon (πάνω) συνελήφθη από το ρομποτικό βραχίονα του σταθμού και μεταφέρθηκε στη θυρίδα πρόσδεσης   (Φωτογραφία:  NASA TV )


Χόθορν, Καλιφόρνια
Σχεδόν τρεις μέρες μετά την εκτόξευσή της από τη Φλόριντα, η μη επανδρωμένη κάψουλα Dragon της εταιρείας SpaceX έφτασε την Τετάρτη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) για την παράδοση μισού τόνου προμηθειών.

Είναι το πρώτο σκάφος ιδιωτικής εταιρείας που φτάνει στο πολυεθνικό τροχιακό συγκρότημα.

Η SpaceX έχει αναλάβει να πραγματοποιήσει ακόμα 11 αποστολές, στο πλαίσιο συμβολαίου 1,6 δισεκατομμυρίων με τη ΝASA.

«Φαίνεται ότι δαμάσαμε τον Δράκο» είπε η Αμερικανίδα Σουνίτα Ουίλιαμς, κυβερνήτης του ISS, όταν ο ρομποτικός βραχίονας του σταθμού συνέλαβε την κάψουλα και την έφερε κοντά στη θυρίδα πρόσδεσης.

Η διαδικασία, την οποία επιβλέπει το Κέντρο Ελέγχου της NASA στο Χιούστον, καθώς και το κέντρο ελέγχου της SpaceX στην Καλιφόρνια, επρόκειτο να ολοκληρωθεί λίγες ώρες αργότερα.

Το τριμελές πλήρωμα του σταθμού θα πρέπει στη συνέχεια να ξεφορτώσει τα 453 κιλά τροφίμων, αναλώσιμων και εξοπλισμού από το Dragon. Δύο εβδομάδες αργότερα, το Dragon θα πέσει με αλεξίπτωτο στον Ειρηνικό γεμάτο πειραματικό εξοπλισμό για ανάλυση.

Η SpaceX μπορεί να πανηγυρίζει για την επιτυχή άφιξη στον ISS, ωστόσο η εκτόξευση της περασμένης Κυριακής δεν προχώρησε χωρίς προβλήματα. Ο πύραυλος Falcon 9 της εταιρείας, ο οποίος μετέφερε το Dragon σε τροχιά, μετέφερε και έναν μικρό δορυφόρο τηλεπικοινωνιών ως δευτερεύον φορτίο. Ένας από τους προωστήρες του Falcon 9 έσβησε πρόωρα και ο δορυφόρος τέθηκε τελικά σε λανθασμένη τροχιά.

Η SpaceX, με έδρα το Χόθορν της Καλιφόρνια, είναι μία από τις δύο εταιρείες που έχουν εξασφαλίσει συμβόλαια με τη NASA για την αναπλήρωση των διαστημικών λεωφορείων της, τα οποία παροπλίστηκαν πέρυσι. Η δεύτερη εταιρεία είναι η Orbital Sciences Corp., με έδρα τη Βιρτζίνια, η οποία θα λάβει συνολικά 1,9 δισ. δολάρια για οκτώ αποστολές ανεφοδιασμού στον ISS.

Η SpaceX αναπτύσσει τώρα μια νέα έκδοση της κάψουλας Dragon για επανδρωμένες αποστολές. Ακόμα τρεις αμερικανικές εταιρείες αναπτύσσουν τέτοια σκάφη για τα πληρώματα του ISS.

Μέχρι τότε, οι μεταφορές πληρωμάτων από και προς το τροχιακό συγκρότημα έχουν ανατεθεί αποκλειστικά στα ρωσικά Soyuz.
Newsroom ΔΟΛ

Το Voyager-1 «πρέπει να έχει βγει από το Ηλιακό Σύστημα»

Το Voyager 1 πρέπει να έχει φτάσει την ηλιόπαυση, το σημείο όπου η ροή του ηλιακού ανέμου σταματά εντελώς
Το Voyager 1 πρέπει να έχει φτάσει την ηλιόπαυση, το σημείο όπου η ροή του ηλιακού ανέμου σταματά εντελώς   (Φωτογραφία:  NASA/JPL )


Στα μέσα του περασμένου Ιουνίου οι ειδικοί είχαν υπολογίσει ότι το Voyager 1, το διαστημόπλοιο της NASA που ταξιδεύει στο Διάστημα εδώ και 35 χρόνια, βγήκε από το ηλιακό μας σύστημα περνώντας στον διαστρικό χώρο –δηλαδή σε «νερά» εντελώς άγνωστα για τους γήινους εξερευνητές.

Το γεγονός, το οποίο θα αποτελέσει ένα ακόμη ορόσημο στη διαστημική εξερεύνηση, δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί επίσημα από τη NASA. Τώρα, μελετώντας νεότερα δεδομένα, ορισμένοι αστροφυσικοί εκφράζουν την άποψη ότι το σκάφος έχει όντως εγκαταλείψει για τα καλά τα σύνορα της «γειτονιάς» μας και θεωρούν ότι η επίσημη ανακοίνωση θα πρέπει να αναμένεται σύντομα.

Το μακρύ ταξίδι ως την ηλιόπαυση

Το ερευνητικό σκάφος βαθέος Διαστήματος Voyager 1 ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι του από τη Γη μαζί με το «δίδυμό» του, το Voyager 2, στις 5 Σεπτεμβρίου του 1977. Σε όλα αυτά τα χρόνια έχει ακολουθήσει ακλόνητο την πορεία του διασχίζοντας το ηλιακό μας σύστημα και προχωρώντας σε απόσταση 18,2 δισ. χλμ πέρα από τον Ήλιο, τη μεγαλύτερη που έχει διανύσει ποτέ αντικείμενο που έχει κατασκευαστεί από τον άνθρωπο. Το Voyager 2, το οποίο ακολούθησε πιο «λοξή» πορεία βρίσκεται 3,22 δισ. χλμ πίσω του. Και τα δυο σκάφη εξακολουθούν να στέλνουν τα σήματά τους στη Γη, γεγονός το οποίο τα καθιστά τα πιο μακρινά λειτουργικά διαστημόπλοια στην ανθρώπινη ιστορία.

Στις 16 Ιουνίου αστροφυσικοί της ομάδας του Voyager 1 είχαν ανακοινώσει ότι τα δεδομένα που λάμβαναν από το διαστημόπλοιο έδειχναν ότι θα έπρεπε να είχε περάσει την ηλιόπαυση, τη ζώνη που αποτελεί το «όριο» του ηλιακού μας συστήματος.

Το μόνο πρόβλημα για την επιβεβαίωση αυτού του υπολογισμού ήταν ότι κανένας «γήινος» παρατηρητής δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτές τις απομακρυσμένες παρυφές της «γειτονιάς» μας. Σε μια μελέτη τους μάλιστα που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στην επιθεώρηση «Nature», κάποιοι αστροφυσικοί της ομάδας του Voyager ανέφεραν ότι κανένα από τα θεωρητικά μοντέλα που διαθέτουμε για το εξωτερικό ηλιακό σύστημα δεν φαίνεται να λειτουργεί πλήρως.

Τρεις απαραίτητες προϋποθέσεις

Παρ’ όλα αυτά οι απόψεις των περισσότερων ειδικών συγκλίνουν ως προς το ποιες είναι οι ενδείξεις που θα μας πουν με βεβαιότητα ότι το Voyager 1 έχει περάσει την ηλιόπαυση και έχει βγει στον διαστρικό χώρο. Η πρώτη είναι μια αύξηση της κοσμικής ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας η οποία έρχεται έξω από το ηλιακό μας σύστημα, η δεύτερη είναι η μείωση των ιονισμένων σωματιδίων που έρχονται από τον Ήλιο και η τρίτη είναι η αλλαγή της κατεύθυνσης του μαγνητικού πεδίου.

Στα τέλη Αυγούστου οι αναλύσεις των δεδομένων έδειξαν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι οι δυο πρώτες προϋποθέσεις είχαν πληρωθεί: η κοσμική ακτινοβολία είχε αυξηθεί σημαντικά ενώ τα ιονισμένα σωματίδια είχαν μειωθεί επίσης σημαντικά. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι αστροφυσικοί αναμένουν πλέον με τεράστιο ενδιαφέρον τις αναλύσεις των δεδομένων από τις τελευταίες μετρήσεις των μαγνητικών πεδίων του διαστημόπλοιου που θα ανακοινωθούν κάποια στιγμή από τη NASA.

Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2012

Ζουμ στο επιθανάτιο σόου ενός άστρου. Στο Νεφέλωμα της Έλικας


Μια νέα εντυπωσιακή φωτογραφία από το νεφέλωμα της Έλικας έδωσε στην δημοσιότητα η NASA. Η φωτογραφία αποτελεί στην πραγματικότητα μια σύνθεση εικόνων που έχουν καταγράψει από το νεφέλωμα τα διαστημικά τηλεσκόπια Spitzer και GALEX.
Οι νέες εικόνες αναμένεται να προσφέρουν καινούργια στοιχεία για το νεφέλωμα που ανήκει στην κατηγορία των πλανητικών νεφελωμάτων. To νεφέλωμα  της Έλικας βρίσκεται στον αστερισμό του Υδροχόου, απέχει περίπου 700 έτη φωτός από τη Γη και είναι το λαμπρότερο πλανητικό νεφέλωμα στον γήινο ουρανό. 
Δείτε την εικόνα σε πλήρη ανάλυση εδώ:

Στο τέλος της ζωής του άστρου, κατά τη διάρκεια της φάσης του ερυθρού γίγαντα, τα εξώτερα στρώματά του απομακρύνονται μέσω παλμικών ταλαντώσεων και ισχυρού αστρικού ανέμου. Χωρίς αυτά τα αδιαφανή στρώματα, ο καυτός, φωτεινός πυρήνας εκπέμπει υπεριώδη ακτινοβολία που ιονίζει τα αποβεβλημένα εξωτερικά στρώματα του αστέρα.
Αυτό το ιονισμένο κέλυφος αερίων ακτινοβολεί σαν πλανητικό νεφέλωμα. Τα πλανητικά νεφελώματα μπορεί να παίζουν ένα κρίσιμο ρόλο στη χημική εξέλιξη ενός γαλαξία. Σε μακρινότερους γαλαξίες, τα πλανητικά νεφελώματα μπορεί να είναι τα μόνα αντικείμενα που μπορούν να αναλυθούν για να αποφέρουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τις χημικές πυκνότητες.
Βήμα Science

Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2012

Έχουμε δυο μαύρες τρύπες (στο Γαλαξία μας...)

 


Ποτέ έως τώρα οι επιστήμονες δεν είχαν βρει ούτε μια μαύρη τρύπα σε ένα σμήνος άστρων του γαλαξία μας.

Εξάλλου, Ιάπωνες αστρονόμοι έκαναν την εξίσου αναπάντεχη ανακάλυψη δύο πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος (εξωπλανητών), που οι τροχιές γύρω από το άστρο τους διασταυρώνονται και έτσι οι πλανήτες ευθυγραμμίζονται μ’ αυτό.

Και οι δύο ανακαλύψεις γίνονται για πρώτη φορά και προκάλεσαν έκπληξη, ανατρέποντας τις έως τώρα αντιλήψεις.

Στην πρώτη περίπτωση, οι αστρονόμοι εντόπισαν δύο μαύρες τρύπες, η κάθε μία δέκα έως 20 φορές βαρύτερες από τον Ήλιο μας, που βρίσκονται μέσα στο ηλικίας 12 δισεκατομμυρίων ετών σφαιρωτό αστρικό σμήνος Μ22 του γαλαξία μας.

Σύμφωνα με τις έως τώρα θεωρίες, δεν θα έπρεπε να υπάρχει μια τέτοια συνύπαρξη στο αρχαίο ίδιο σμήνος άστρων, αλλά μόνο μία μεγάλη τρύπα στο κέντρο του. Αντίθετα, ανιχνεύθηκαν δύο μικρότερες μαύρες τρύπες σε κάποια απόσταση από το κέντρο του σμήνους, οι οποίες αποτελούν πηγές ισχυρών ραδιοκυμάτων.

Το σμήνος Μ22, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού του Τοξότη, περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες άστρα, απέχει περίπου 10.000 έτη φωτός από τη Γη και είναι ορατό καθαρά ακόμα και με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Ο ερευνητής Τζέημς Μίλερ του Διεθνούς Κέντρου Ερευνών Ραδιοαστρονομίας δεν απέκλεισε ότι το εν λόγω αστρικό σμήνος (όπως και άλλα παρόμοια) μπορεί να περιέχει έως 100 μαύρες τρύπες, αλλά δεν μπορούν να εντοπισθούν μέχρι να «πιαστούν στα πράσα» τη στιγμή που «καταβροχθίζουν» τα γειτονικά άστρα τους.

Όμως, άλλοι επιστήμονες, όπως ο Σρίνιβας Κουλκάρνι του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech), δεν έχουν πειστεί ότι οι πηγές εκπομπής αυτών των ραδιοκυμάτων είναι όντως μαύρες τρύπες, αλλά θεωρεί πιθανό ότι κάποια άλλη είναι η αιτία που τα ραδιοτηλεσκόπια στη Γη συνέλαβαν αυτές τις εκπομπές από το συγκεκριμένο αστρικό σμήνος.

Αν, όμως, επιβεβαιωθεί η ανακάλυψη, τότε όχι μόνο θα είναι οι πρώτες μαύρες τρύπες που ανακαλύπτονται σε ένα αστρικό σμήνος του γαλαξία μας, αλλά και οι πρώτες που ανακαλύπτονται μέσω των ραδιοκυμάτων που εκπέμπουν. Άλλες μαύρες τρύπες έχουν εντοπιστεί από τις ακτίνες-Χ που εκπέμπουν τα καυτά αέρια, καθώς απορροφώνται από τις τρύπες. Οι αστρονόμοι σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν το τηλεσκόπιο «Χαμπλ» για να βεβαιώσουν αν πράγματι το Μ22 φιλοξενεί δύο μαύρες τρύπες.

Δύο εξωπλανήτες διασταυρώνουν τις τροχιές τους


Εξάλλου, ερευνητές του πανεπιστημίου του Τοκίο ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά βρήκαν δύο εξωπλανήτες, των οποίων οι τροχιές κατά καιρούς διασταυρώνονται, με συνέπεια οι δύο πλανήτες και το άστρο τους να βρίσκονται στην ίδια ευθεία με τη Γη, με συνέπεια ο ένας εξωπλανήτης να κρύβει εν μέρει και πρόσκαιρα τον άλλο. Πρόκειται για ένα νέο φαινόμενο, για το οποίο δεν υπάρχει καν αστρονομικός όρος που να το περιγράφει.

Οι Ιάπωνες επιστήμονες μελέτησαν στοιχεία του διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ» για το αστρικό σύστημα ΚΟΙ-94, όπου τέσσερις πλανήτες φαίνεται να περιφέρονται γύρω από ένα άστρο. Δύο από τους πλανήτες, σύμφωνα με τις πρώτες μη επιβεβαιωμένες εκτιμήσεις, φαίνεται να έχουν επικαλυπτόμενες τροχιές που οδηγούν στην ασυνήθιστη ευθυγράμμιση (για την οποία προτάθηκαν οι όροι «εξωσυζυγία» ή «έκλειψη πλανήτη-πλανήτη»).
newsit.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΟ ΝEWSIT

Βρήκαν... χιόνι σε «καυτό» πλανήτη!
Αυτό είναι το πιο μακρινό σημείο του Σύμπαντος! - ΦΩΤΟ και ΒΙΝΤΕΟ
Δείτε πως φαίνεται η Γη από το διάστημα

Δευτέρα 1 Οκτωβρίου 2012

Ασυνήθιστη καλοκαιρία απολαμβάνει το Curiosity στον Άρη

Καύσωνας στους 6 βαθμούς!

Από την άφιξή του στις 5 Αυγούστου μέχρι και τις 19 Σεπτεμβρίου, το ρομπότ είχε διανύσει απόσταση 290 μέτρων. Επόμενος προορισμός του η περιοχή Γκλένελγκ που παρουσιάζει γεωλογικό ενδιαφέρον.
Από την άφιξή του στις 5 Αυγούστου μέχρι και τις 19 Σεπτεμβρίου, το ρομπότ είχε διανύσει απόσταση 290 μέτρων. Επόμενος προορισμός του η περιοχή Γκλένελγκ που παρουσιάζει γεωλογικό ενδιαφέρον.   (Φωτογραφία:  NASA/JPL-Caltech
 

Παρόλο που η άνοιξη δεν έχει έρθει ακόμα στο νότιο ημισφαίριο του Άρη, στην περιοχή όπου έχει προσεδαφιστεί το ρομπότ Curiosity επικρατεί ένας ασυνήθιστος καύσωνας, με τη θερμοκρασία να ανεβαίνει τα απογεύματα μέχρι τους 6 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μηδέν.

«Είναι έκπληξη να βλέπουμε τόσο υψηλές θερμοκρασίες» σχολίασε ο Φελίπε Γκόμεζ του Κέντρου Αστροβιολογίας της Μαδρίτης.

«Αν αυτή η τάση συνεχιστεί και το καλοκαίρι, δεν αποκλείεται να δούμε θερμοκρασίες ακόμα και της τάξης των 20 βαθμών. [...] Στη διάρκεια της μέρας, οι θερμοκρασίες ίσως είναι αρκετά υψηλές για να επιτρέπουν την ύπαρξη υγρού νερού σε συστηματική βάση» επισήμανε.

Δείτε ακόμα: Ενδείξεις νερού στο μακρινό παρελθόν του Άρη εντόπισε το Curiosity

Ο Γκόμεζ μελετά μετρήσεις από τον ενσωματωμένο μετεωρολογικό σταθμό του τροχοφόρου ρομπότ της ΝASA, ένα όργανο που ονομάζεται Απομακρυσμένος Σταθμός Παρακολούθησης Περιβάλλοντος, ή REMS. Παρουσίασε βλάβη σε ένα από τα δύο ανεμόμετρά του κατά τη διαδικασία προσεδάφισης, κατά τα άλλα όμως φαίνεται να λειτουργεί κανονικά.

Το REMS δείχνει ότι η θερμοκρασία ανεβαίνει πάνω από τους μηδέν βαθμούς τις μισές από αρειανές ημέρες, οι οποίες ονομάζονται sol.

Παρόλο όμως που το Curiosity απολαμβάνει ασυνήθιστα ζεστές ημέρες, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις νύχτες: Η θερμοκρασία μετά τη δύση του Ήλιου βυθίζεται απότομα μέχρι τους -70 βαθμούς.

Η τεράστια αυτή διακύμανση οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο Άρης δεν διαθέτει την πυκνή ατμόσφαιρα που μονώνει τη Γη και περιορίζει τη θερμοκρασιακή μεταβολή ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα.

Στη διάρκεια του αρειανού χειμώνα, όταν η θερμοκρασία πέφτει δεκάδες βαθμούς κάτω από το μηδέν, ακόμα και το διοξείδιο του άνθρακα που υπάρχει στην ατμόσφαιρα αρχίζει να στερεοποιείται και να σχηματίζει ξηρό πάγο, δηλαδή πάγο διοξειδίου του άνθρακα.

Εποχικά καλύμματα από ξηρό πάγο είναι εξάλλου γνωστό ότι σχηματίζονται στους δύο πόλους του Άρη.

Τα καλύμματα αυτά είναι ορατά από τη Γη ακόμα και με ένα μέτριο τηλεσκόπιο, μέχρι πρόσφατα όμως οι επιστήμονες δεν είχαν διαλευκάνει το μηχανισμό σχηματισμού τους.

Πρόσφατα, όμως, ο δορυφόρος MRO της NASA που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη κατέγραψε ενδείξεις για χιονοπτώσεις ξηρού πάγου στο νότιο πόλο.