Ο Νικόλαος Κοπέρνικος ήταν ένας μαθηματικός και
αστρονόμος της Αναγέννησης, που διαμόρφωσε μια ολοκληρωμένη θεωρία για
το ηλιοκεντρικό μοντέλο με το οποίο ανέδειξε τον Ήλιο, αντί για τη Γη,
στο κέντρο του σύμπαντος.
Ο αστρονόμος αυτός μεταμόρφωσε την κατανόησή μας για το ηλιακό
σύστημα, και είναι ο πιό γνωστός για τη θεωρία του ότι ο ήλιος και η Γη
δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος.
Γεννημένος στις 19 Φεβρουαριου του 1473 ως γιος ενός εμπόρου στην
πόλη του Τορούν, στην Πολωνία, σπούδασε στην Ακαδημία Κρακοβίας, πριν
από το ταξίδι στην Ιταλία για να σπουδάσει νομικά το 1496.
Εκεί τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, το πάθος του για
τη γεωγραφία και την αστρονομία είχαν ενθαρρυνθεί από ένα καθηγητή
μαθηματικών, Domenico Μαρία ντε Νοβάρα.
Επέστρεψε στην Πολωνία και εργάστηκε για αρκετά χρόνια ως γραμματέας
του θείου του, ενός επίσκοπου, όπου συνέχισε να μελετήσει αστρονομία.
Με 1514, κατ 'εντολή της Καθολικής Εκκλησίας, ασχολήθηκε για να
βελτιώσουν το ημερολόγιο και το 1530 παρήγαγε ένα σημαντικό κομμάτι της
έρευνας, De Revolutionibus Orbium coelestium (Επαναστάσεις με τιε
ουράνιες σφαίρες).
Η σημαντική του παρατηρήση ήταν η τοποθέτηση του ήλιου και όχι της Γης, στο κέντρο του ηλιακού μας συστήματος.
Η ηλιοκεντρική του αυτή επανάσταση καταδικάστηκε από τον Martin Luther.
Πέθανε τον Μάιο του 1543. Ο θρύλος λέει ότι το πρώτο τυπωμένο
αντίγραφο του De Revolutionibus τοποθετήθηκε στα χέρια του την ημέρα του
θανάτου του.
Καθώς λιώνει και εξαερώνεται, ο καψαλισμένος πλανήτης αφήνει
πίσω του μια ουρά σκόνης και αερίων (Καλλιτεχνική απεικόνιση:
NASA/JPL-Caltech
Ένας
κοσμικός παιδοκτόνος φαίνεται ότι συνελήφθη επ΄αυτοφώρω από το
διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, ειδικευμένο στην αναζήτηση εξωπλανητών.
Ένας πιθανός πλανήτης στο μέγεθος του Ερμή βρίσκεται τόσο κοντά στο
μητρικό του άστρο ώστε εξαερώνεται από την ακραία ζέστη και αφήνει πίσω
του μια ουρά από αέρια και σκόνη που θυμίζει κομήτη.
Το σχετικά νέο τηλεσκόπιο Kepler είναι σχεδιασμένο να ανιχνεύει πλανήτες
την ώρα που περνούν μπροστά από τα μητρικά τους άστρα και προκαλούν
έτσι μια αμυδρή μείωση της φωτεινότητάς τους.
Στην περίπτωση του άστρου KIC 12557548, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση
1.500 ετών φωτός από τον Ήλιο, το μοτίβο της διακύμανσης μαρτυρά ότι
κάτι περίεργο συμβαίνει.
Οι ερευνητές δεν έχουν διασταυρώσει τα αποτελέσματά τους με άλλα όργανα
παρατήρησης, υποψιάζονται όμως ότι γύρω από το άστρο KIC 12557548
περιφέρεται ένας μικρός, βραχώδης πλανήτης. Βρίσκεται μάλιστα τόσο κοντά
στο άστρο ώστε ένα έτος του διαρκεί μόλις 16 ώρες.
Το μητρικό άστρο είναι μικρότερο και ψυχρότερο από τον Ήλιο, ωστόσο η
ακτινοβολία του εκτιμάται ότι αρκεί για να θερμαίνει τη μία πλευρά του
πλανήτη στους 1.800 βαθμούς Κελσίου και να τη μετατρέπει πιθανώς σε έναν
ωκεανό μάγματος.
Καθώς η επιφάνεια λιώνει και εξαερώνεται δημιουργείται ένας άνεμος
αρκετά ισχυρός για να εκτινάξει το διάπυρο υλικό στο Διάστημα και να
δημιουργήσει μια ουρά αερίων και σκόνης πίσω από τον καψαλισμένο
πλανήτη.
Παρουσιάζοντας τα ευρήματα στην επιθεώρηση The Astrophysical Journal, η
ομάδα του Δρ Σολ Ράπαπορτ στο ΜΙΤ εκτιμά ότι, με τον σημερινό ρυθμό
εξαέρωσης, ο πλανήτης θα εξαφανιστεί σε περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια.
Ήδη, όμως, ο πλανήτης δεν αποκλείεται να είναι η σκιά του παλιού εαυτού
του. «Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, ο πλανήτης έχει χάσει περίπου το
80% της μάζας σχηματισμού του -αυτό που παρατηρούμε σήμερα ίσως είναι ο
γυμνός, σιδερένιος πυρήνας του» γράφουν οι ερευνητές.
Επισκευές μετά το πέρασμα του «μετέωρου Τσερμπάκουλ», όπως πρόκειται να ονομαστεί
(Φωτογραφία:
Reuters
Όντως
από μετέωρο προέρχονται τα περίπου 50 μικρά θραύσματα που βρέθηκαν στο
ρωσικό Τσερμπάκουλ και στη γύρω περιοχή στα Ουράλια, σύμφωνα με τους
επιστήμονες που ερευνούν το περιστατικό μετά τα «εκρηκτικά» γεγονότα της
Παρασκευής.
Το πετρώδες μετέωρο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ήταν συνηθισμένος χονδρίτης αποτελούμενο κατά περίπου 10% από σίδηρο.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο κομμάτι του «ενόχου» παραμένει άφαντο. Εικάζεται
ότι το μεγαλύτερο θραύσμα του έπεσε στη λίμνη του Τσερμπάκουλ, αλλά οι
έρευνες των δυτών είναι μέχρι στιγμής άκαρπες.
Τη Δευτέρα, ο Βίκτορ Γκροχόφκσι, επικεφαλής της ομάδας του Πανεπιστημίου
των Ουραλίων, δήλωσε στο ρωσικό πρακτορείο Ria Novosti ότι
επιβεβαιώθηκε ότι τα 50 και πλέον μικρά κομμάτια -διαμέτρου μέχρι ενός
εκατοστού- που έχουν μέχρι στιγμής εξεταστεί προέρχονται από μετέωρο.
«Πρόκειται για πετρώδες σώμα, κλασικό χονδρίτη» ανέφερε, λέγοντας πως
μέχρι το 10% της σύνθεσής του είναι μεταλλικό (κυρίως με σίδηρο). Μετά
την καταγραφή όλων των στοιχείων, όπως συμπλήρωσε ο Γκροχόφσκι, το
μετέωρο θα ονομαστεί «μετέωρο του Τσερμπάκουλ».
Το μετέωρο εκτιμάται ότι εισήλθε την Παρασκευή στην ατμόσφαιρα με
ταχύτητα 54.000 χλμ./ώρα και διασπάστηκε σε ύψος δέκα χιλιομέτρων,
ξυπνώντας «εκρηκτικά» το Τσερμπάκουλ, το κοντινό Τσελιάμπινσκ
-πρωτεύουσα της περιφέρειας, και πόλη με τις περισσότερες ζημιές (ως επί
το πλείστον σπασμένα τζάμια)- και προκαλώντας μικροτραυματισμούς σε
πάνω από 1.000 άτομα. ΔΟΛ
Ήταν ορατός από την ανατολική Ευρώπη, την Ασία και την Αυστραλία
Αστεροειδής, στο μέγεθος περίπου μισού ποδοσφαιρικού γηπέδου, πέρασε πολύ κοντά από τη Γη, αλλά με ασφάλεια και χωρίς να παρεκκλίνει από την τροχιά του, και ήταν ορατός την Παρασκευή από την ανατολική Ευρώπη, την Ασία και την Αυστραλία.
Η είδηση αυτή, έπειτα και από τη βροχή μετεωριτών στην περιοχή των Ουραλίων στη Ρωσία που άφησε πίσω της εκατοντάδες τραυματίες, προκάλεσε την έντονη ανησυχία σε εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο.
Ωστόσο, οι επιστήμονες ήταν καθησυχαστικοί, ενώ σύμφωνα με αστρονόμους η βροχή μετεωριτών στη Ρωσία δεν σχετίζεται με το πέρασμα του αστεροειδούς από τον πλανήτη μας και δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Ο εν λόγω αστεροειδής πέρασε από τη Γη, στις 9 ώρα Ελλάδας και μέσω του protothema.gr παρακολουθήσατε live το φαινόμενο (η μετάδοση ξεκίινησε στις 19.00 ώρα Ελλάδας). Στις 21.24 ώρα Ελλάδας ο 2012 DA14 πέρασε πάνω από τη Τζακάρτα της Ινδονησίας σε απόσταση μόλις 27.700 χιλιομέτρων!
Free live streaming by Ustream
Η ονομασία του αστεροειδούς είναι 2012 DA14, αφού ανακαλύφθηκε πέρυσι από Ισπανούς αστρονόμους στο παρατηρητήριο Λα Σάγκρα και έχει διάμετρο περίπου 45 μέτρα, ενώ είναι το κοντινότερο πέρασμα που έχει καταγραφεί ποτέ για σώμα αυτού του μεγέθους.
Ο αστεροειδής είναι αρκετά μεγάλος ώστε θα μπορούσε να καταστρέψει μια ολόκληρη πόλη εάν προσέκρουε στη Γη, κάτι που οι επιστήμονες της NASA είχαν αποκλείσει.
Αν κάτι τέτοιο συνέβαινε, η ισχύς της πρόσκρουσης θα απελευθέρωνε ενέργεια 2,5 μεγατόνων TNT, όσο ένα ισχυρό πυρηνικό όπλο.
Ένα τέτοιο συμβάν έχει καταγραφεί και στο πρόσφατο παρελθόν: το 1908, ένας αστεροειδής ή κομήτης διαμέτρου 30-40 μέτρων έπεσε στην ακατοίκητη περιοχή της Τουνγκούσκα στη Σιβηρία και ισοπέδωσε 1.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους. Ακόμα και σήμερα, χιλιάδες πεσμένα δέντρα απλώνονται ακτινωτά από το σημείο της πρόσκρουσης. Κρατήρας και υπολείμματα δεν βρέθηκαν ποτέ, καθώς το εισερχόμενο αντικείμενο εξερράγη στην ατμόσφαιρα και εξαερώθηκε λίγο πριν φτάσει στο έδαφος. Μετά και τη σημερινή βροχή μετεωριτών πάντως δημιουργεί ερωτήματα γιατί τέτοιου είδους φαινόμενα «προτιμούν» τη Ρωσία... (Διαβάστε σχετικά εδώ)
Ο 2012 DA14, ο οποίος ανακαλύφθηκε μόλις το Σεπτέμβριο του 2012, είναι ένας από τους 500.000 αστεροειδείς αυτού του μεγέθους που εκτιμάται ότι κινούνται σχετικά κοντά στη Γη. Από αυτούς, η NASA έχει εντοπίσει μόνο το 1%.
Ο αστεροειδής κινείτο με 7,8 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο και σύμφωνα με τους αστρονόμους είναι ένας από τους μεγαλύτερους που πέρασαν ποτέ από τόσο κοντά από τον πλανήτη μας. Αποτελεί, επίσης, ένα από τα αντικείμενα που θα περάσουν τόσο κοντά από τη Γη μέσα στον επόμενο αιώνα. Κοστίζει μια... περιουσία - Έχει αξία 200 δισ. δολάρια
Mια... περιουσία κοστίζει ο αστεροειδής που πέρασε «ξυστά» από τη Γη τις επόμενες ώρες. Σύμφωνα με την εταιρεία εξόρυξης «Deep Space», η αξία του υπολογίζεται σε 200 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο αστεροειδής μπορεί να υποκρύπτει νερό αξίας 65 δισεκατομμυρίων και μέταλλα, αξίας περίπου 130 δισ. δολαρίων. Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, μόνο το 10% της μάζας του αστεροειδούς είναι εύκολα εξορύξιμο.
Η Deep Space δεν θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί τον αστεροειδή 2012ΔΑ14, καθώς η τροχιά του εμφανίζει πολύ μεγάλη κλίση συγκριτικά με τη Γη, γεγονός που θα έκανε ιδιαίτερα δύσκολο το εγχείρημα. Εξάλλου δεν διαθέτει τον εξοπλισμό ώστε να προσγειωθεί στον αστεροειδή και να ξεκινήσει επιχειρήσεις εξόρυξης αν και το κόστος θα ήταν απαγορευτικό.
Ωστόσο, στα επόμενα χρόνια θα πληροί αυτές τις προυποθέσεις και το κοντινό πέρασμα του αστεροειδούς, μόλις 27.700 χιλιόμετρα από τη Γη, αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα των πόρων που βρίσκονται διαθέσιμοι προς εξόρυξη και εκμετάλλευση στο κοντινό διάστημα. Με το σίδηρο και το νικέλιο που θα εξορυχθεί σε μελλοντικές αποστολές , η Deep Space θέλει να δημιουργήσει μία βιομηχανία βασισμένη στο Διάστημα, η οποία θα επεκταθεί σε κατασκευή οχημάτων, σταθμών και βάσεων μακριά από τη γη.
Η εταιρεία σχεδιάζει επίσης να μετατρέπει το νερό που θα αποσπά από τους αστεροειδείς σε καύσιμο το οποίο θα προμηθεύει σε δορυφόρους και διαστημόπλοια σε χαμηλό σχετικά κόστος.
Μόλις λίγες ώρες πέρασαν από την πτώση μετεωριτών στη Ρωσία και κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία να τα... αρπάξουν, πουλώντας στο ίντερνετ τα κομμάτια που μάζεψαν.
Τα θραύσματα, σύμφωνα με την ρωσική εφημερίδα “Moscow Times”,
πωλούνται για 500 περίπου ρούβλια, δηλαδή 12 ευρώ. Ένας από τους
πωλητές λέει χαρακτηριστικά: “Το πουλάω γιατί δεν μου χρησιμεύει σε
τίποτε. Έχει αρκετές γρατζουνιές αλλά γενικά είναι σε εξαιρετική
κατάσταση”.
Μια εικόνα του “κομματιού μετεωρίτη” προς πώληση υπάρχει στο τμήμα των
κοσμημάτων ηλεκτρονικού καταστήματος.Οι πωλήσεις αυτές εμφανίστηκαν στο
διαδίκτυο παρά τις προειδοποιήσεις να μην αγγίξει κανείς τα κομμάτια
του μετεωρίτη.
Ο δημοσιογράφος Αντρέι Κοντράσοφ έγραψε στο twitter ότι οι αρχές τον
προειδοποίησαν να μην ακουμπήσει τα κομμάτια. “Προειδοποιούν τα Ουράλια
ότι δεν υπάρχει ακτινοβολία αλλά δεν πρέπει να ακουμπήσει κανείς τα
κομμάτια. Πιθανή τοξική μόλυνση”, έγραψε.
Ο αστεροειδης
2012 DA14 ειναι ενας από τους μεγαλυτερους που περνουν διπλα απο τη
Γη, ανακαλυφθηκε μολις πριν ενα χρονο και σε αυτον είναι αφιερωμενο το
σημερινο doodle της Google!
Είναι ο αστεροειδής που κάνει τη... Google να τρομάζει και να του κάνει χώρο για να περάσει!
Η εικόνα από τη Nasa που καταγράφει την κίνησή του (χθες 14 Φεβρουαρίου), είναι το λιγότερο εντυπωσιακή!
Φωτογραφία από τη NASA
Ο αστεροειδής DA14 έχει μέγεθος όσο μια Ολυμπιακή πισίνα. Θα περάσει
εντυπωσιακά κοντά από τη Γη, είναι από τους μεγαλύτερους που θα περάσει
ποτέ κοντά από τον πλανήτη μας.
Η ιστοσελίδα events.slooh.com έχει ήδη ξεκινήσει την αντίστροφη μέτρηση για να καταγράψει το πέρασμά του, στις 21:00 το βράδυ, ώρα Ελλάδας!
Η... επίσκεψη του DA14 "ξυστά" από τη Γη έρχεται την ίδια μέρα με την
πτώση των μετεωριτών στη Ρωσία, όπου τραυματίστηκαν ελαφρά 150 άνθρωποι.
Μήπως τελικά οι Μάγια έπεσαν λίγο έξω κι έρχεται το τέλος του κόσμου;
Λίγο μετά τις 9 το βράδυ της Παρασκευής ώρα
Ελλάδας, ένας βράχος σε μέγεθος οικοδομικού τετραγώνου θα περάσει
ανάμεσα στη Γη και πολλούς τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους -είναι το
κοντινότερο πέρασμα που έχει καταγραφεί ποτέ για σώμα αυτού του
μεγέθους.
Το πέρασμα, σε απόσταση μόλις 27.500 χιλιομέτρων πάνω από τη
Τζακάρτα, θα μεταδοθεί ζωντανά στο in.gr μέσω του NASA TV. Η μετάδοση θα
ξεκινήσει στις 19.00 ώρα Ελλάδας.
Η NASA έχει υπολογίσει την τροχιά του αστεροειδή 2012 DA14 με αρκετή ακρίβεια ώστε να αποκλείει κάθε πιθανότητα πρόσκρουσης.
Οι ερευνητές της υπηρεσίας έχουν ωστόσο μια ιδέα για το τι θα συνέβαινε
αν ο αδέσποτος βράχος, διαμέτρου 45 μέτρων, χτυπούσε τον πλανήτη: η
ισχύς της πρόσκρουσης θα απελευθέρωνε ενέργεια 2,5 μεγατόνων TNT, όσο
ένα ισχυρό πυρηνικό όπλο.
Ένα τέτοιο συμβάν έχει καταγραφεί εξάλλου στο πρόσφατο παρελθόν: το
1908, ένας αστεροειδής ή κομήτης διαμέτρου 30-40 μέτρων έπεσε στην
ακατοίκητη περιοχή της Τουνγκούσκα στη Σιβηρία και ισοπέδωσε 1.200
τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους. Ακόμα και σήμερα, χιλιάδες πεσμένα δέντρα
απλώνονται ακτινωτά από το σημείο της πρόσκρουσης. Κρατήρας και
υπολείμματα δεν βρέθηκαν ποτέ, καθώς το εισερχόμενο αντικείμενο εξερράγη
στην ατμόσφαιρα και εξαερώθηκε λίγο πριν φτάσει στο έδαφος.
To συμβάν της Τουνγκούσκα ισοπέδωσε 1.200 τ.χλμ δάσους. Η φωτογραφία από την αποστολή τη Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών το 1927.
Σε γενικές γραμμές, οι προσκρούσεις σωμάτων διαμέτρου μερικών δεκάδων
μέτρων προκαλούν ολοσχερή αλλά τοπική καταστροφή, ενώ τα σώματα με
διάμετρο άνω του ενός χιλιομέτρου θα είχαν επιπτώσεις σε όλο τον
πλανήτη.
Ένας αστεροειδής διαμέτρου γύρω στα δέκα χιλιόμετρα, ο οποίος
προσέκρουσε στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού πριν από 65 εκατ.
χρόνια, πιστεύεται ότι ήταν αρκετός για να εξαφανίσει τους δεινόσαυρους.
Ο 2012 DA14, ο οποίος ανακαλύφθηκε μόλις το Σεπτέμβριο του 2012, είναι
ένας από τους 500.000 αστεροειδείς αυτού του μεγέθους που εκτιμάται ότι
κινούνται σχετικά κοντά στη Γη. Από αυτούς, η NASA έχει εντοπίσει μόνο
το 1%.
Ο αστεροειδής κινείται γύρω από τον Ήλιο περίπου στην ίδια τροχιά με τη Γη, σπάνια όμως πλησιάζει τόσο.
Στις 21.24 ώρα Ελλάδας την Παρασκευή ο 2012 DA14 θα περάσει πάνω από τη
Τζακάρτα της Ινδονησίας σε απόσταση μόλις 27.700 χιλιομέτρων.
Συγκριτικά, η απόσταση Γης-Σελήνης είναι πάνω από δέκα φορές μεγαλύτερη,
ενώ οι γεωστατικοί δορυφόροι (ονομάζονται έτσι επειδή παραμένουν
διαρκώς πάνω από το ίδιο σημείο της Γης) απέχουν 35.800 χιλιόμετρα από
τη Γη.
- Τέσσερις μαθητες αναμεσα στους τραυματιες - Πληροφοριες ότι τρεις ανθρωποι έχουν τραυματιστει σοβαρα
- 20.000 διασωστες και στρατιωτες στελνει η Μοσχα στην περιοχή
- ΔΕΙΤΕ τη στιγμη που η Ρωσία δέχεται... "επιθεση" απο μετεωρίτες
- Έσπασαν τζαμια σπιτιων, μεγαλη καταστροφη σε εργοστασιο στην πόλη Τσελιαμπινσκ
- Σήμερα θα περασει ξυστά από τη Γη ο αστεροειδης 2012 DA14
- ΔΕΙΤΕ VIDEO ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Περισσότεροι από 500 άνθρωποι έχουν τραυματιστεί από
την εντυπωσιακή πτώση μετεωρίτη στα Ουράλια της Ρωσίας. Σύμφωνα με το
υπουργείο Εσωτερικών της Ρωσίας, δεν υπάρχουν σοβαροί τραυματισμοί, οι
περισσότεροι από τους οποίους προκλήθηκαν από σπασμένα τζάμια.
"Τρεις είναι σε σοβαρή κατάσταση", δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών, σύμφωνα με το πρακτορείο Ίντερφαξ.
Ζημιές έχουν καταγραφεί σε έξι πόλεις της περιοχής, ενώ θραύσματα από την έκρηξη στην στρατόσφαιρα έφτασαν μέχρι τη Σιβηρία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μέρος του μετεωρίτη έπεσε σε λίμνη που βρίσκεται στην περιοχή του Τσέλιαμπινσκ.
Οι εικόνες από την περιοχή θυμίζουν βιβλική καταστροφή.
Τα video και οι εικόνες που κάνουν το γύρο του κόσμου προκαλούν δέος!
Η είδηση πως στη Ρωσία και συγκεκριμένα στα Ουράλια οι κάτοικοι έζησαν
στιγμές... τρόμου όταν μετεωρίτες που μπήκαν στην ατμόσφαιρα άρχισαν να
“σκάνε” στον αέρα, είναι από μόνη της εντυπωσιακή. Φανταστείτε να το
βλέπετε κιόλας! Το Τσέλιαμπινσκ, όπου έχουν σημειωθεί οι περισσότερες ζημιές, βρίσκεται
900 χιλιόμετρα ανατολικά της Μόσχας, κοντά στα σύνορα με το Καζακστάν.
Οι κάτοικοι της πόλης ήταν πως ένιωσαν σα να γίνονταν σεισμός, η γη
άρχισε να σείεται, τα τζάμια να σπάνε, ενώ άρχισαν να χτυπούν οι
συναγερμοί των αυτοκινήτων.
Συγκλονιστικές και οι εικόνες βιβλικής καταστροφής σε εργοστάσιο της
περιοχής που υπέστη ζημιές από την έκρηξη! Η οροφή 6.000 τετραγωνικών
μέτρων του εργοστασίου ψευδαργύρου κατέρρευσε, ενώ ενας τοίχος του έχει
σχεδόν γκρεμιστεί!
Τα κινητά δε λειτουργούσαν ενώ υπήρξαν και διακοπές ρεύματος. Για σήμερα έκλεισαν τα σχολεία και τα νηπιαγωγεία της περιοχής.
Το υπουργείο Εσωτερικών έστειλε στην περιοχή 20.000 διασώστες για να
βοηθήσουν τους πληγέντες, ενώ επί τόπου εστάλησαν και στρατιώτες,
σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας.
Τι είναι οι αστεροειδείς και τι οι μετεωρίτες;
Με αφορμή την απίστευτη βροχή των μετεωριτών αλλά και τον Αστεροειδή με το περίεργο όνομα που κάνει ακόμα και την Google να τρέμει, ας ξεσκονίσουμε λίγο τις γνώσεις μας. Τι είναι οι αστεροειδείς και τι οι μετεωρίτες; Οι Αστεροειδείς είναι μικρά σώματα του
Ηλιακού Συστήματος, που είναι σε τροχιά γύρω απ' τον Ήλιο. Η
συντριπτική πλειονότητα τους είναι συγκεντρωμένη σε δύο Ζώνες: στην
Κύρια Ζώνη Αστεροειδών και στη Ζώνη Κάιπερ (Kuiper Belt). Οι
αστεροειδείς θεωρούνται κατάλοιπα απ' το σχηματισμό του Ηλιακού
Συστήματος και υπολογίζεται ότι υπάρχουν εκατομμύρια.
Οι αστεροειδείς μοιάζουν με τεράστιους βράχους σε τροχιά γύρω απ' τον
Ήλιο. Το μέγεθός τους ποικίλλει από λίγες δεκάδες μέτρα μέχρι
εκατοντάδες χιλιόμετρα. Τα μικρότερα σώματα σε περιηλιακή τροχιά
ονομάζονται μετεωροειδείς. Συνήθως οι αστεροειδείς έχουν ακανόνιστο
σχήμα που μοιάζει με πατάτα, οι μεγαλύτεροι όμως έχουν σφαιρικό ή
ελλειπτικό σχήμα, καθώς η βαρύτητα που δημιουργεί η μάζα τους στην
επιφάνειά τους υπερισχύει.
Σύμφωνα με το ψήφισμα 5Α της 26ης Συνόδου της Διεθνούς Αστρονομικής
Ενώσεως (2006), οι σχεδόν σφαιρικοί αστεροειδείς ονομάζονται στο εξής
και νάνοι πλανήτες. Οι αστεροειδείς της Κύριας Ζώνης αποτελούνται κυρίως
από πυριτικούς βράχους και μέταλλα. Ο 1 Δήμητρα (Ceres) αποτελεί
εξαίρεση, καθώς ένα μεγάλο μέρος του είναι πάγος νερού. Αντιθέτως, οι
αστεροειδείς της Ζώνης Κάιπερ αποτελούνται κυρίως από πάγους (π.χ.
παγωμένα αέρια). Υπολογίζεται ότι υπάρχουν εκατομμύρια αστεροειδείς στο
Ηλιακό Σύστημα, κι απ' αυτούς μέχρι τον Οκτώβριο του 2005 είχαν
καταγραφεί οι 299.733, με τους 118.161 από αυτούς επίσημα
καταγεγραμμένους σε καταλόγους.
Ο μετεωρίτης είναι ένα ουράνιο σώμα που έλκεται από τη
βαρύτητα της Γης και πέφτει στην επιφάνεια, χωρίς να διαλυθεί πλήρως
στην ατμόσφαιρα. Κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα θερμαίνεται λόγω τριβής
και αναφλέγεται, πράγμα που προκαλεί την χαρακτηριστική μορφή ενός
μετεωρίτη, γνωστό και ως «πεφταστέρι».
Όταν οι μετεωρίτες εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα οι ταχύτητές τους
κυμαίνονται από 36.000 έως και 250.000 χιλιόμετρα την ώρα. Στη συνέχεια
επιβραδύνονται και η ταχύτητά τους μειώνεται σε μερικές εκατοντάδες
χιλιόμετρα την ώρα, για να καταλήξουν στην επιφάνεια της Γης με ένα
χαρακτηριστικό σάλπισμα.
Εν τούτοις, τα πολύ μεγάλα κομμάτια επιβραδύνονται ελάχιστα και γι' αυτό
δημιουργούν κρατήρες. Τα πετρώδη, φυσικά, μετεωροειδή, με διάμετρο
μέχρι 10 μέτρα, εκρήγνυνται στη διάρκεια της πτώσης τους μέσα στη γήινη
ατμόσφαιρα πριν φτάσουν στην επιφάνεια της Γης, αν και η ενέργεια που
εκλύεται είναι ίση με την έκρηξη πέντε ατομικών βομβών τύπου Χιροσίμα.
Αρκετές φορές κατά το απώτερο παρελθόν ιδιαίτερα μεγάλοι μετεωρίτες
έχουν φτάσει στην επιφάνεια της γης και έχουν προκαλέσει μεγάλες
εκρήξεις.
Ο μεγαλύτερος κρατήρας από ενα τέτοιο γεγονός είναι στο Βρέντεφορτ, στη
Νότια Αφρική, με διάμετρο σχεδον 300 χλμ, που πιθανολογείται ότι
δημιουργήθηκε κατά την πρόσκρουση μετεωρίτη διαμέτρου 10 χλμ. Από
πρόσκρουση μετεωρίτη κοντά στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού θεωρείται
πως εξαφανίσθηκαν και οι δεινόσαυροι.
Στους ιστορικούς χρόνους ελάχιστα τέτοια γεγονότα είναι καταγεγραμμένα.
Ένα πιθανό τέτοιο φαινόμενο συνέβη το 1908 στην περιοχή Τανγκάσκα της
Σιβηρίας, αν και δεν είναι εντελώς σίγουρο αν ήταν μετεωρίτης ή κομήτης.
Μία παρόμοια έκρηξη παρατηρήθηκε πάνω από τον Καναδά στις αρχές του
2.000 όπου ένας μετεωρίτης διαλύθηκε αφήνοντας πίσω του ένα σύννεφο
σκόνης το οποίο ήταν ορατό επί αρκετές ώρες. Τα κομμάτια, όμως, των
σιδηρούχων μετεωριτών, πολλές φορές φτάνουν μέχρι τη Γη.
Για να επιβιώσει ένας μετεωρίτης από την τριβή με την ατμόσφαιρα της γης
θα πρέπει να είναι σχετικά μεγάλου μεγέθους. Πρακτικώς η γήινη
ατμόσφαιρα προστατεύει τον πλανήτη από την εισβολή αντικειμένων
διαμέτρου έως και 50 μέτρων και έτσι τα περιστατικά προσκρούσεων είναι
σχετικά σπάνια. Μια άλλη πηγή προστασίας για την Γη είναι οι μεγάλοι
πλανήτες στις εξωτερικές τροχιές του ηλιακού συστήματος, ειδικότερα ο
Δίας που με τα ισχυρά πεδία βαρύτητάς τους προσέλκουν τους τυχόν
μετεωρίτες. Πρόσφατο παράδειγμα ήταν η επάνοδος του Κομήτη
Σουμέηκερ-Λέβυ που έπεσε πάνω στον Δία.
Ο Πλούτωνας και τα πέντε φεγγάρια του μόλις που διακρίνονται
ακόμα και με το τηλεσκόπιο Hubble (Πηγή: NASA, ESA, M. Showalter/SETI
Το
1978 οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο μακρινός, παγωμένος Πλούτωνας
διέθετε ένα δορυφόρο τον οποίο ονόμασαν Χάροντα. Πέρασαν 27 χρόνια για
να εντοπιστούν άλλοι δύο, η Νύχτα και η Υδρα. Ομάδα ερευνητών από το
Ινστιτούτο αναζήτησης εξωγήινης ζωής SETI εντόπισε το 2011 και το 2012
άλλα δύο σώματα που κινούνται σε τροχιά γύρω από τον Πλούτωνα.
Η ομάδα των ερευνητών ζητά τώρα από τους φίλους του Διαστήματος να τους
βοηθήσουν στην επιλογή των ονομάτων των δύο φεγγαριών. Έφτιαξαν μια λίστα
από υποψήφια ονόματα και δημιούργησαν έναν δικτυακό τόπο στον οποίο οι
επισκέπτες μπορούν να ψηφίσουν δύο από αυτά. Τα υποψήφια ονόματα
σχετίζονται φυσικά με τον μυθικό κόσμο του Πλούτωνα, τον κάτω κόσμο όπου
μεταβαίνουν οι ψυχές μετά τον θάνατο. Η λίστα περιέχει ονόματα όπως:
Κέρβερος, Αχέροντας, Ορφέας, Περσεφόνη, Υπνος, Ευριδίκη.
Οι ηλιακές εκρήξεις στέλνουν στο Διάστημα δισεκατομμύρια τόνους
σωματιδίων. Κάτω αριστερά η Γη για λόγους σύγκρισης μεγέθους. Το βίντεο
είναι ενδεικτικό.
Ο
Ήλιος έγινε ξαφνικά πιο φωτεινός, τα καλώδια του τηλέγραφου έπιασαν
φωτιά και το σέλας πάνω από τη Ρώμη αρκούσε για να διαβάσει κανείς
εφημερίδα μέσα στη νύχτα -ήταν το «επεισόδιο του Κάρινγκτον» το 1859, η
ισχυρότερη ηλιακή καταιγίδα που έχει καταγραφεί ποτέ.
Ήταν λίγο μετά τις 11 το πρωί, την 1η Σεπτεμβρίου 1859, όταν ο Ρίτσαρντ
Κάρινγκτον, επιφανής Άγγλος αστρονόμος, παρατήρησε κάτι παράξενο στο
ιδιωτικό του παρατηρητήριο. Όπως κάθε μέρα, το τηλεσκόπιό του πρόβαλλε
σε μια λευκή επιφάνεια την εικόνα του ηλιακού δίσκου.
Εκείνο το πρωί, οι ηλιακές κηλίδες ήταν ασυνήθιστα πολλές. Ξαφνικά, δύο
τόξα εκτυφλωτικού φωτός εμφανίστηκαν πάνω από τις κηλίδες, μεγάλωσαν και
πήραν σχήμα βρόχου.
Οι ηλιακές κηλίδες που σχεδίασε ο Ρίτσαρντ Καρινγκτον την 1η Σεπτεμβρίου 1859
«Αυτό που είδε ο Κάρινγκτον ήταν μια ηλιακή έκλαμψη λευκού φωτός -μια
μαγνητική έκρηξη στον Ήλιο» εξηγεί ο Ντέιβιντ Χάθαουεϊ, αστροφυσικός στο
Κέντρο Διαστημικής Πτήσης «Μάρσαλ» της NASA στην Αλαμπάμα.
«Είναι σπάνιο να παρατηρεί κανείς μια τέτοια αύξηση στη φωτεινότητα της ηλιακής επιφάνειας» επισημαίνει.
Οι ηλιακές εκλάμψεις, τις οποίες προκαλούν τοπικές διαταραχές του
ηλιακού μαγνητικού πεδίου, εκπέμπουν συνήθως ακτίνες Χ και ραδιοκύματα
υψηλής ενέργειας. Συχνά, όπως συνέβη και στο επεισόδιο του Κάρινγκτον,
συνοδεύονται από τις λεγόμενες εκτινάξεις στεμματικού υλικού, ή CME:
δισεκατομμύρια τόνοι σωματιδίων εκτινάσσονται στο Διάστημα.
Η συγκεκριμένη εκτίναξη κατευθύνθηκε απευθείας προς τη Γη και προκάλεσε
τα παράξενα φαινόμενα της επόμενης ημέρας. Λίγο πριν την ανατολή, ο
ουρανός σχεδόν σε ολόκληρη τη Γη φωτίστηκε από ένα κόκκινο, πράσινο και
γαλάζιο σέλας, ορατό ακόμα και στους τροπικούς, από την Κούβα και την
Τζαμάικα μέχρι το Ελ Σαλβαδόρ και τη Χαβάη.
Το θέαμα ήταν εντυπωσιακό, συνοδεύτηκε όμως από προβλήματα στα συστήματα
του τηλέγραφου. Οι τηλεγραφιστές πάθαιναν ηλεκτροπληξία, το τηλεγραφικό
χαρτί έπιανε φωτιά. Ακόμα και όταν αποσυνδέθηκαν οι μπαταρίες που
τροφοδοτούσαν στις γραμμές, τα επαγωγικά ρεύματα που δημιουργούσε το
σέλας συνέχιζαν να επιτρέπουν τη μετάδοση μηνυμάτων.
Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Χάθαουει της NASA, το επεισόδιο του 1859 ήταν η
μεγαλύτερη γεωμαγνητική καταιγίδα σε 160 χρόνια παρατηρήσεων. Ακόμα κι
αν αναζητήσει κανείς ίχνη τέτοιων επεισοδίων σε πυρήνες πάγου από την
Αρκτική ή την Ανταρκτική, η έκλαμψη του Κάρινγκτον παραμένει η
ισχυρότερη εδώ και τουλάχιστον 500 χρόνια.
Ακόμα και πιο ήπιες ηλιακές καταιγίδες μπορούν πάντως να προκαλέσουν
προβλήματα. Το 1972, η αμερικανική εταιρεία τηλεπικοινωνιών AT&T
αναγκάστηκε να αλλάξει σχεδιασμό στα υπερατλαντικά καλώδια όταν η
τηλεφωνικές επικοινωνίες διακόπηκαν λόγω γεωμαγνητικής καταιγίδας.
Μια άλλη έκλαμψη στις 14 Μαρτίου 1989 έθεσε εκτός λειτουργίας ένα
υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στο Κεμπέκ και άφησε χωρίς ρεύμα για 9 ώρες
περίπου 6 εκατομμύρια ανθρώπους.
Το Δεκέμβριο του 2005, ακτίνες-Χ από μια άλλη έκλαμψη προκάλεσαν
διαταραχές στις δορυφορικές επικοινωνίες και στο δίκτυο GPS. Η διακοπή
κράτησε μόνο δέκα λεπτά, αυτό όμως θα μπορούσε να είχε αποδειχθεί αρκετό
για να βγουν αεροπλάνα εκτός πορείας.
Οι ηλιακές εκρήξεις γίνονται συχνότερες και ισχυρότερες στο λεγόμενο
ηλιακό μέγιστο, την κορύφωση ενός 11ετούς κύκλου αυξομείωσης της ηλιακής
δραστηριότητας.
Το επόμενο μέγιστο εκτιμάται ότι έρχεται το φθινόπωρο του 2013, κανείς
όμως δεν ξέρει πότε θα ξανασυμβεί μια έκρηξη ανάλογη με αυτή του 1859.
Το σίγουρο όμως είναι ότι την επόμενη φορά δεν θα ανησυχούμε μόνο για
τον τηλέγραφο. Με την ανθρωπότητα να βασίζεται όλο και περισσότερο σε
ηλεκτρονικά συστήματα, οι ζημιές στα δίκτυα ηλεκτροδότησης, στα δίκτυα
κινητής τηλεφωνίας και τους δορυφόρους θα μπορούσαν να κοστίσουν δεκάδες
δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού
θα κινδυνεύσει από το μένος του Ήλιου.
Το μόνο θετικό είναι ότι αυτή τη φορά θα έχουμε προειδοποιήσεις από τα
διαστημικά σκάφη -SOHO, Hinode, SDO και άλλα- που παραμένουν μόνιμα
στραμμένα στον Ήλιο.
Τη μεγαλυτερη επιτυχια του μεχρι τώρα καταφερε να πετυχει το Curiosity, που «τρυπησε» την επιφανεια του Άρη και εκανε τους επιστημονες της NASA να... πανηγυρισουν.
Το ρομπότ που έφτασε στον κόκκινο πλανήτη τον περασμένο
Αύγουστο περιέχει στον εξοπλισμό του, ένα ειδικό τρυπάνι με το οποίο
έλαβε δείγματα από το πετρώδες έδαφος τα οποία θα περάσουν από ειδική
επεξεργασία για να μη μολυνθούν από βακτήρια που ενδεχομένως να έχει
επάνω του το Curiosity από τη Γη.
Τα μηχανήματα του ρομποτικού οχήματος θα αναλύσουν την χημική σύσταση
των πετρωμάτων επικεντρώνοντας στον εντοπισμό ιχνών άνθρακα. Στόχος των
επιστημόνων είναι να διαπιστώσουν εάν στον Άρη είχαν δημιουργηθεί ποτέ
ευνοϊκές συνθήκες για την ύπαρξη ζωής.
Ότι και να πεις για αυτή τη φωτογραφία θα είναι πάντα λιγότερο της αξίας
της. Φαινομενικά είναι μια απλή όμορφη φωτογραφία ηλιοβασιλέματος. Ίσως
κάποιος σκεφτεί τη Σαντορίνη και πει ότι έχει δει καλύτερα
ηλιοβασιλέματα. Και όμως εγώ θα εξακολουθώ να πιστεύω ότι είναι η
καλύτερη φωτογραφία του αιώνα....
Αναμφίβολα έχει μια ομορφιά και το χρωματικό φάσμα έχει και αυτό μια ιδιαιτερότητα που την καθιστά μοναδική.
Αυτό που την κάνει τη φωτογραφία του αιώνα είναι το τι χρειάστηκε για να
βγει αυτή η εικόνα. Για να τραβηχτεί αυτή η φωτογραφία χρειάστηκε όλη
σχεδόν η τεχνολογική πρόοδος της ανθρωπότητας. Μια εικόνα που σχεδόν
συνεργάστηκαν όλες οι επιστήμες. Ατελείωτες ώρες έρευνας και
επιστημονικών μελετών αποτελούν το υπόβαθρο της.
Η εικόνα είναι το ηλιοβασίλεμα στον πλανήτη Άρη. Ο ήλιος στον κόκκινο
πλανήτη φαίνεται 2/3 πιο μικρός απ' ότι στη Γη, γιατί βρίσκεται πιο
μακριά.
Την τράβηξε το ρομπότ Spirit που έχει σταλεί να εξερευνήσει τον Άρη, από το χείλος του κρατήρα Gusev.
Οι παραπλήσιοι με τη Γη πλανήτες μπορεί τελικά να είναι πιο κοντά απ' ό,τι πιστεύαμε. Σύμφωνα με νέα μελέτη αστρονόμων ο πιο κοντινός πλανήτης που μοιάζει με τη Γη ίσως απέχει μόλις 13 έτη φωτός ή αλλιώς 77 τρισεκατομμύρια μίλια. Μιλώντας με γαλαξιακούς όρους, αυτό σημαίνει περίπου... ένα τσιγάρο δρόμο.
Ο πλανήτης αυτός δεν έχει εντοπιστεί προς το παρόν, οι αστρονόμοι, ωστόσο, εκτιμούν ότι πρέπει να βρίσκεται εκεί, βασιζόμενοι στη μελέτη της ομάδας σχετικά με τους κόκκινους πλανήτες - νάνους.
«Αν συρρικνώναμε τον γαλαξίας μας στο μέγεθος των Ηνωμένων Πολιτειών, η απόσταση μεταξύ της Γης και του πιο κοντινού σαν τη Γη γείτονά της θα ισοδυναμούσε με την έκταση του Central Park της Νέας Υόρκης», δήλωσε η μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και βασική συντάκτρια της μελέτης, Κόρτνεϊ Ντρέσινγκ.
Τα μικρά κόκκινα αστέρια – νάνοι είναι τα πιο συνηθισμένα αστέρια του γαλαξία μας. Ο αριθμός τους φτάνει τα 75 δισεκατομμύρια. Η ομάδα των αστροφυσικών του Χάρβαρντ - Smithsonian Center εκτιμά ότι το 6% των κόκκινων αυτών αστεριών – νάνοι έχουν πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη. Αυτό σημαίνει ότι ο πλανήτης έχει περίπου το μέγεθος της Γης και λαμβάνει περίπου την ίδια ποσότητα φωτός από το αστέρι της όση λαμβάνει η Γη από τον Ήλιο.
Αυτό το μεγάλο ποσοστό μπορεί να απλοποιήσει την αναζήτηση εξωγήινης ζωής. Ωστόσο, καθώς τα αστέρια νάνοι είναι πολύ μικρότερα, οι υποθετικά κατοικήσιμοι πλανήτες θα έπρεπε να τεθούν σε τροχιά πολύ πιο κοντινή από την τροχιά της Γης στον Ήλιο. Επίσης, αν και μάλλον είναι βραχώδεις, τα διαφορετικά είδη ατμόσφαιρας θα οδηγούσαν σε διαφορετικά είδη ζωής. Τέλος, τα αστέρια – νάνοι πιθανότατα είναι πολύ μεγάλα σε ηλικία.
Το ηλιακό σύστημα είναι 4,5 δισεκατομμυρίων ετών, ενώ κάποια κόκκινα αστέρια - νάνοι είναι ηλικίας 12 δισεκατομμυρίων ετών.
Ο αστρονόμος Τζον Τζόνσον του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια, αν και δεν έλαβε μέρος στην έρευνα, χαρακτήρισε την εγγύτητα του κοντινότερου παρόμοιου με τη Γη πλανήτη ως «ασυνήθιστα συναρπαστική».
Αυτά τα νέα ευρήματα βασίζονται σε δεδομένα που συνελέγησαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA, το Kepler, που εκτοξεύθηκε το 2009 με στόχο να αναζητήσει πλανήτες σαν τη Γη.
Ο
αστεροειδής 2012 DA14 είναι ένας από τους χιλιάδες «μικρομεσαίους»
αστεροειδείς που κυκλοφορούν στη διαστημική μας γειτονιά και πλησιάζουν
τη Γη, άλλοτε σε μεγαλύτερη και άλλοτε σε μικρότερη απόσταση. Οι
επιστήμονες είχαν επικεντρώσει εδώ και ένα χρόνο την προσοχή τους στον
2012 DA14 και είχαν προβλέψει ότι θα περάσει στις 15 Φεβρουαρίου σε πολύ
κοντινή απόσταση από τη Γη. Πράγματι οι τελευταίες παρατηρήσεις του
αστεροειδή δείχνουν ότι στις 15 Φεβρουαρίου θα περάσει σε απόσταση
27.000 χλμ. από τον πλανήτη μας. Ο αστεροειδής έχει διάμετρο 50 μέτρων και θα εισέλθει στην
περιοχή που βρίσκονται σε τροχιά οι λεγόμενοι «γεωσύγχρονοι δορυφόροι»
που είναι στην συντριπτική τους πλειονότητα τηλεπικοινωνιακοί. Είναι ο
μεγαλύτερος σε μέγεθος αστεροειδής που θα εισέλθει σε αυτή την περιοχή
αλλά οι ειδικοί είναι καθησυχαστικοί και θεωρούν ότι δεν πρόκειται να
κινδυνεύσει κάποιος δορυφόρος.
Ο 2012 DA14 θα περάσει τόσο κοντά από τη Γη που μπορεί να γίνει ορατός
με μικρά τηλεσκόπια ή ακόμη και με κυάλια. Αν πάντως κάποια στιγμή στο
μέλλον ο 2012 DA14 «λοξοδρομήσει» και προσκούσει στον πλανήτη μας οι
επιπτώσεις θα είναι ανυπολόγιστες αφού οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι η
σύγκρουση θα προκαλέσει μια έκρηξη ισχύος 2,5 μεγατόνων ΤΝΤ. Αυτό
σημαίνει ότι ο αστεροειδής μπορεί να «εξαφανίσει» μια μητρόπολη όπως
παραδείγματος χάριν, το Λονδίνο.
Το Cassini παρακολούθησε τη θύελλα από την εμφάνισή της το 2010 μέχρι την εξαφάνισή της ένα χρόνο αργότερα
(Φωτογραφία:
NASA/JP)
Θυμίζει
τον Ουροβόρο, το μυθικό φίδι που δάγκωσε την ουρά του: Μια γιγάντια,
μακρόστενη θύελλα που ξέσπασε στον Κρόνο περικύκλωσε όλο τον πλανήτη και
τελικά έσβησε όταν έφτασε την ουρά της, ανακάλυψαν πλανητολόγοι
μελετώντας τις εικόνες της αποστολής Cassini, η οποία παρακολούθησε για
πρώτη φορά το φαινόμενο από την αρχή μέχρι το τέλος.
«Αυτή η θύελλα στον Κρόνο, γεμάτη αστραπές και βροντές, ήταν πραγματικό
τέρας» σχολίασε ο Κούνιο Σαγιανάγκι του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της
Καλιφόρνια (Caltech) επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην
επιθεώρηση Ιcarus.
Θύελλες εκδηλώνονται κάθε χρόνο στο βόρειο ημισφαίριο του Κρόνου, στον
οποίο οι άνεμοι, ακόμα και σε κανονικές συνθήκες, μπορούν να φτάνουν
ταχύτητες εκατοντάδων χιλιομέτρων την ώρα. Αυτή η θύελλα, όμως, ήταν από
τις σφοδρότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ.
Η θύελλα, ανάλογη με τους τροπικούς κυκλώνες στη Γη, έγινε αντιληπτή το
Δεκέμβριο του 2010, και έσβησε τον Αύγουστο του επόμενου έτους. Καθώς
κινούνταν προς τα δυτικά τύλιξε σε διάστημα μερικών μηνών όλο τον
πλανήτη, μια απόσταση 300.000 χιλιομέτρων.
Τα ανοδικά ρεύματα ήταν τόσο ισχυρά ώστε θα μπορούσαν να ρουφήξουν
ολόκληρη την ατμόσφαιρα της Γης σε διάστημα 150 ημερών, υπολογίζουν οι
ερευνητές.
Παραμένει ωστόσο άγνωστο γιατί το τερατώδες μετεωρολογικό σύστημα
σταμάτησε όταν συνάντησε τον εαυτό του -το φαινόμενο δεν έχει
παρατηρηθεί ποτέ στη Γη, αφού τα βουνά και άλλα τοπογραφικά εμπόδια
εμποδίζουν τις τροπικές καταιγίδες να τυλίξουν τον πλανήτη.
Η επιφάνεια του Τιτάνα, όπως φαίνεται (με φυσικά χρώματα) παρατηρημένη στο υπέρυθρο και υπεριώδες από το Κασσίνι. Σε αυτά τα μήκη κύματος, η ατμόσφαιρα του δορυφόρου είναι διαφανής
Πολυετείς και λεπτομερείς παρατηρήσεις του Τιτάνα, που καλύπτουν πλέον μία ολόκληρη τροχιά του γύρω από τον
ήλιο, δείχνουν ότι ο μεγάλος δορυφόρος του Κρόνου εμφανίζει σημαντικές
αλλαγές εποχών, που επιδρούν πάνω του πολύ περισσότερο από όσο νόμιζαν
ως τώρα οι επιστήμονες.
Την ανακάλυψη έκανε η ελληνικής καταγωγής αστροφυσικός Αθηνά Κουστένη
του Αστεροσκοπείου Παρισιού-Μεντόν, η οποία ανακοίνωσε τα ευρήματα στο
συνέδριο Ευρωπαϊκής Πλανητικής Επιστήμης στην Μαδρίτη.
Σύμφωνα με την Κουστένη, όπως συμβαίνει και στη Γη, οι επιφανειακές
συνθήκες στον Τιτάνα μεταβάλλονται ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Οι
μεταβολές αφορούν διαφορές στην θερμοκρασία της ατμόσφαιρας και στην
χημική σύνθεσή της, ιδίως στις περιοχές των δύο πόλων. Μεταξύ άλλων,
λίμνες υδρογονανθράκων σχηματίζονται γύρω από τον βόρειο πόλο στη
διάρκεια του χειμώνα εξαιτίας των χαμηλότερων θερμοκρασιών και της
διαδικασίας υγροποίησης.
Ακόμα, ένα στρώμα καταχνιάς που περιβάλλει το βόρειο πόλο του Τιτάνα,
μειώνεται σημαντικά κατά τις ισημερίες, λόγω των μεταβολών στην
ατμοσφαιρική κυκλοφορία. «Όλα αυτά αποτελούν μεγάλη έκπληξη, επειδή δεν
περιμέναμε να βρούμε τόσο γρήγορες αλλαγές, ειδικά στα βαθύτερα στρώματα
της ατμόσφαιρας», ανέφερε η Ελληνίδα επιστήμων.
Η κύρια αιτία για αυτές τις εποχικές αλλαγές είναι η μεταβαλλόμενη
ηλιακή ακτινοβολία. Αυτή είναι η βασική ενεργειακή πηγή στην ατμόσφαιρα
του Τιτάνα, η οποία διασπά το άζωτο και το μεθάνιο, για να δημιουργήσει
πιο πολύπλοκα μόρια, όπως αιθάνιο, και γενικότερα δρα ως η κινητήρια
δύναμη για διάφορες χημικές αντιδράσεις και αλλαγές.
Ο δορυφόρος του Κρόνου κινείται στο διάστημα με μια κλίση του άξονά του
γύρω στις 27 μοίρες, λίγο μεγαλύτερη από την κλίση του άξονα της Γης
(περίπου 23 μοίρες), πράγμα που σημαίνει, κατά την Κουστένη, ότι είναι
ίδια η αιτία των διαδοχικών εποχών στους δύο κόσμους, δηλαδή οφείλεται
στο γεγονός ότι το φως του Ήλιου πέφτει σε διαφορετικές περιοχές τόσο
της Γης όσο και του Τιτάνα με διαφορετική κλίση μέσα στο χρόνο και άρα
έχει ποικίλη ένταση διαχρονικά.
Κάθε εποχή στον Τιτάνα διαρκεί περίπου 7,5 χρόνια, ενώ ο μητρικός
πλανήτης Κρόνος χρειάζεται περίπου 29,5 γήινα χρόνια για να κάνει μια
πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Όλα αυτά τα συμπεράσματα προέκυψαν από
ένα συνδυασμό παρατηρήσεων, μεταξύ των οποίων οι αποστολές του
«Βόγιατζερ 1» (1980), του Υπέρυθρου Διαστημικού Παρατηρητηρίου (1997)
και του «Κασίνι» (2004 και μετά), καθώς και από επίγεια τηλεσκόπια.
Η Κουστένη τόνισε επίσης τη σημασία εξερεύνησης του Τιτάνα. «Ο Τιτάνας
προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία που διαθέτουμε για να μελετήσουμε
συνθήκες πολύ παρόμοιες με αυτές του δικού μας πλανήτη από άποψη
κλίματος, μετεωρολογίας και αστροβιολογίας και, ταυτόχρονα, αποτελεί
έναν μοναδικό κόσμο, έναν παράδεισο αναζήτησης νέων γεωλογικών,
ατμοσφαιρικών και εσωτερικών διαδικασιών», όπως είπε.
Η Αθηνά Κουστένη, η οποία είναι διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Κέντρο
Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, με ειδίκευση στην
πλανητολογία, γεννήθηκε στην Αθήνα και από το 1980 ζει στη Γαλλία. Το
διδακτορικό της από το πανεπιστήμιο 6 του Παρισιού αφορούσε τον Τιτάνα,
ένα δορυφόρο που συνεχίζει να μελετά ενδελεχώς (θεωρείται πια κορυφαία
ειδήμων στην Ευρώπη πάνω στο δορυφόρο του Κρόνου), όπως και άλλα ουράνια
σώματα στο ηλιακό μας σύστημα. Επίσης ασχολείται με την ανίχνευση
ατμόσφαιρας στους εξωπλανήτες.
Η εταιρεία του Νόρμαν Φόστερ παρουσίασε μακέτες για μια μελλοντική βάση στο φεγγάρι (Πηγή: Foster and Partners
Η
κατασκευή μιας βάσης στη Σελήνη θα γινόταν πιο πολύ πιο εύκολη
χρησιμοποιώντας έναν τρισδιάστατο εκτυπωτή που χτίζει με ντόπια υλικά. Η
εταιρεία του διάσημου Βρετανού αρχιτέκτονα Νόρμαν Φόστερ παρουσίασε τις
μακέτες μια τέτοιας «εκτυπώσιμης» βάσης για λογαριασμό της ευρωπαϊκής
διαστημικής υπηρεσίας ESA.
Οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές κατασκευάζουν συμπαγή αντικείμενα από
αλλεπάλληλα στρώματα μιας ρευστής ουσίας που στερεοποιείται. Η
τεχνολογία χρησιμοποιείται ήδη για την παραγωγή μικρών αντικειμένων, στο
μέλλον όμως θα μπορούσε να επεκταθεί για την κατασκευή ολόκληρων
κτηρίων.
Η ESA ελπίζει να κατασκευάσει στο μέλλον μια βάση στη Σελήνη που θα
αποτελείται από ένα τυπωμένο, στέρεο κέλυφος γύρω από ένα φουσκωτό,
αεροστεγή χώρο διαβίωσης.
Αυτό το δομικό στοιχείο, βάρους ενάμισι τόνου, κατασκευάστηκε από άμμο και κόλλα (Πηγή: ESA)
Στο πλαίσιο της μελέτης σκοπιμότητας που υλοποιεί η βρετανική εταιρεία
Foster and Partners, οι μηχανικοί του προγράμματος χρησιμοποιήσαν έναν
ογκώδη 3D εκτυπωτή για να κατασκευάσουν ένα συμπαγές μπλοκ βάρους 1,5
τόνου.
Ο εκτυπωτής D-Shape της βρετανικής Monolite περιλαμβάνει μια συστοιχία
από ακροφύσια που εκχέουν ένα είδος κόλλας πάνω σε ένα αμμώδες
υπόστρωμα.
O 3D εκτυπωτής που χρησιμοποιήθηκε στο πείραμα (Πηγή: Monolite)
Στη συγκεκριμένη περίπτωση το υπόστρωμα αποτελούνταν από ηφαιστειακό
βράχο παρόμοιο με τα πετρώματα της Σελήνης, ενώ ως κόλλα χρησιμοποιήθηκε
ένα άλας που συνδέει τους κόκκους του πετρώματος και το μετατρέπει σε
συνθετικό βράχο.
«Στη σημερινή του μορφή, ο εκτυπωτής μας χτίζει με ρυθμό δύο μέτρων
[ύψους] την ώρα» αναφέρει ο Χαβιέ ντε Καστελιέ της Foster and Partners,
γνωστής από κτήρια όπως το Στάδιο Ουέμπλεϊ, το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου
και το αεροδρόμιο του Πεκίνου.
«Η επόμενη γενιά εκτυπωτών θα φτάνει τα 3,5 μέτρα την ώρα και θα μπορεί
να ολοκληρώνει ένα κτήριο σε διάστημα μιας εβδομάδας» προσθέτει.
