Kάτι τρέχει στο διάστημα

Κάθε φυσικός (και όχι μόνο) διδάσκεται ότι καμία πληροφορία δεν μπορεί να μεταδοθεί ταχύτερα από την ταχύτητα του φωτός. Όμως εργαστηριακά πειράματα, τα τελευταία 30 χρόνια, έχουν δείξει σαφώς ότι μερικά πράγματα σπάνε αυτό το όριο ταχύτητας, χωρίς να ανατρέπουν τη θεωρία ειδικής σχετικότητας του Αϊνστάιν.
Τώρα, αμερικανοί αστροφυσικοί πιστεύουν ότι παρατήρησαν στο διάστημα ταχύτητες ανώτερες του φωτός, οι οποίες προέρχονται από ραδιο-εκπομπές άστρων πάλσαρ.

Οι ταχύτητες που υπερβαίνουν την ταχύτητα του φωτός, σχετίζονται με ένα φαινόμενο γνωστό ως ανώμαλη διασπορά ή σκεδασμός του φωτός, σύμφωνα με το οποίο ο δείκτης διάθλασης ενός μέσου (π.χ. ενός αερίου) αυξάνει με το μήκος κύματος του μεταδιδομένου φωτός.

Όταν ένας παλμός φωτός –που συνίσταται σε μια ομάδα κυμάτων φωτός με διαφορετικά μήκη κύματος- διέρχεται μέσα από ένα τέτοιο μέσο, τότε η συνολική (ομαδική) ταχύτητά του μπορεί να αυξηθεί πέρα από την ταχύτητα των επιμέρους κυμάτων από τα οποία αποτελείται.

Παράλληλα όμως, η ενέργεια του παλμού ταξιδεύει πάντα με την ταχύτητα του φωτός κι έτσι η πληροφορία μεταφέρεται σε συμφωνία με την θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Τώρα, οι αμερικανοί αστροφυσικοί ανακοίνωσαν ότι παρατήρησαν αυτό το φαινόμενο σε ραδιοπαλμούς που έφτασαν μέχρι τη Γη με προέλευση ένα μακρινό άστρο πάλσαρ, δηλαδή ένα ταχέως περιστρεφόμενο άστρο νετρονίων, σε απόσταση άνω των 10.000 ετών φωτός.

Η ανακάλυψη, που θα δημοσιευτεί στο περιοδικό αστροφυσικής “Astrophysical Journal”, έγινε από ερευνητές του Τμήματος Φυσικής και Αστρονομίας του πανεπιστημίου του Τέξας υπό τον Φρέντερικ Τζένετ, οι οποίοι χρησιμοποίησαν το μεγάλο ραδιο-αστεροσκοπείο Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο.

Καθώς οι πάλσαρ περιστρέφονται σαν «σβούρες», εκπέμπουν ακτινοβολία που λάμπει σαν φάρος κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Επειδή αυτή η ακτινοβολία υφίσταται αλλαγές, καθώς ταξιδεύει στο διαστρικό μέσο, οι αστροφυσικοί μπορούν να την χρησιμοποιήσουν για να μελετήσουν τη φύση του σύμπαντος.

Αρκετοί παράγοντες επιδρούν στην ακτινοβολία των πάλσαρ καθώς αυτή διασπείρεται στο διάστημα. Το ουδέτερο υδρογόνο μπορεί να την απορροφήσει, τα ελεύθερα ηλεκτρόνια να τη διασκορπίσουν, τα μαγνητικά πεδία να αντιστρέψουν την πόλωσή της και το πλάσμα στο διαστρικό μέσο να αυξήσει επίσης τη διασπορά της.

Οι αμερικανοί αστροφυσικοί πιστεύουν ότι στην παραπάνω λίστα πρέπει πλέον να προστεθεί και η «ανώμαλη διασπορά».

Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ορισμένοι παλμοί του πάλσαρ έφτασαν στη Γη ταχύτερα από ό,τι θα αναμενόταν με βάση τον χρονισμό του «φάρου» του άστρου, πράγμα που, όπως συμπέραναν, πρέπει να οφείλεται στο ότι ταξίδεψαν πιο γρήγορα από το φως.