Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2010

Δισεκατομμύρια πλανήτες σαν τη Γη κρύβονται στο Γαλαξία μας


Τουλάχιστον 46 δισεκατομμύρια πλανήτες στο μέγεθος της Γης περιμένουν να ανακαλυφθούν στον Μίλκι Ουέι, δείχνει η πληρέστερη «πλανητική απογραφή» ως σήμερα. Δεδομένου ότι ένα στα τέσσερα άστρα σαν τον Ήλιο διαθέτει πλανήτες στα «κυβικά» της Γης, το ενδεχόμενο να έχουμε γαλαξιακούς γείτονες φαίνεται όλο και πιθανότερο.
Η έρευνα, που χρηματοδοτήθηκε η NASA και δημοσιεύεται σήμερα Παρασκευή στο περιοδικό Science, υποδεικνύει ότι οι σχετικά μικροί, βραχώδεις πλανήτες, με μάζα έως και δέκα φορές μεγαλύτερη από της Γης, πρέπει να είναι πολύ περισσότεροι από ό,τι οι γιγάντιοι πλανήτες που αποτελούνται από αέρα, όπως ο Δίας και ο Κρόνος του Ηλιακού Συστήματος.
Οι σημερινές τεχνικές επιτρέπουν τον εντοπισμό μόνο μεγάλων εξωπλανητών, ωστόσο οι ερευνητές μπορούν να συμπεράνουν ότι οι μικρότεροι εξωπλανήτες είναι πολύ πιο άφθονοι στον Γαλαξία μας.
Οριστικές απαντήσεις αναμένεται να δώσει τα επόμενα χρόνια το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler της NASA, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2009 με αποστολή να εντοπίσει τους πρώτους εξωπλανήτες σαν τη τη δική μας υδρόγειο.

Απογραφή

Χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη, οι αστρονόμοι του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ παρακολούθησαν για πέντε χρόνια 166 άστρα σαν τον Ήλιο που βρίσκονται σε απόσταση έως 80 ετών φωτός.
Οι ερευνητές εντόπισαν μια πληθώρα εξωπλανητών ανιχνεύοντας τους ανεπαίσθητους κλυδωνισμούς των άστρων που προκαλεί η βαρυτική έλξη των πλανητών τους. Η τεχνική αυτή μπορεί πάντως να ανιχνεύσει πλανήτες τουλάχιστον τρεις φορές μεγαλύτερους από τη Γη, οι οποίοι μάλιστα πρέπει να βρίσκονται σε μικρή απόσταση από το μητρικό τους άστρο.
Η ανάλυση έδειξε ότι οι μικροί πλανήτες είναι πολύ περισσότεροι από τους μεγάλους.

«Μελετήσαμε πλανήτες διαφόρων μαζών, όπως οι βράχοι, οι πέτρες και τα βότσαλα σε ένα φαράγγι. Βρήκαμε πιο πολλές πέτρες από ό,τι βράχια, και πιο πολλά βότσαλα από ό,τι πέτρες» εξηγεί στο AFP o Δρ Αντριου Χάουαρντ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
«Η επίγεια τεχνολογία που χρησιμοποιήσαμε δεν μπορεί να δει τους κόκκους άμμου, δηλαδή τους πλανήτες στο μέγεθος της Γη,ς μπορούμε όμως να εκτιμήσουμε τον αριθμό τους».
«Οι πλανήτες στο μέγεθος της Γης είναι σαν κόκκοι άμμου σκορπισμένοι σε μια παραλία. Είναι παντού!» πρόσθεσε.

Ο Χάουαρντ πιστεύει ότι ο Γαλαξίας βρίθει και από πλανήτες σαν τη Γη που βρίσκονται λίγο πιο μακριά από τα μητρικά τους άστρα, στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» όπου βρίσκεται και ο πλανήτης μας.

«Τα δεδομένα μάς λένε ότι ο Γαλαξίας μας, με τα περίπου 200 δισεκατομμύρια άστρα του, έχει τουλάχιστον 46 δισ. πλανήτες στο μέγεθος της Γης, χωρίς να προσμετρώνται οι πλανήτες στο μέγεθος της Γης που βρίσκονται σε τροχιά πιο μακριά από τα μητρικά τους άστρα στην κατοικήσιμη ζώνη» είπε ο αστρονόμος.
Βάσει της ανάλυσης, η ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι το τηλεσκόπιο Kepler θα εντοπίσει 120 πλανήτες στο μέγεθος της Γης που βρίσκονται κοντά στα άστρα τους. Πιθανότατα θα ανακαλύψει και αρκετούς εντός της κατοικήσιμης ζώνης που απολαμβάνουμε κι εμείς.

Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010

Έχασε τον δορυφόρο W3B που εκτόξευσε στο διάστημα η Γαλλία

Η Γαλλία έχασε τον τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο W3B, μόλις αυτός τέθηκε σε τροχιά με την εκτόξευση του πυραύλου Ariane 5, σύμφωνα με ανακοίνωση της ευρωπαϊκής εταιρίας τηλεπικοινωνιών Eutelsat, σήμερα Παρασκευή.
"Η εταιρεία 'Eutelsat Επικοινωνίες' ανακοινώνει την απώλεια του δορυφόρου W3B, εξαιτίας μίας δυσλειτουργίας που παρατηρήθηκε στο σύστημα προώθησης του δορυφόρου, μετά την εκτόξευσή του από τον πύραυλο Ariane 5", ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος της εταιρείας.

Η Eutelsat , η πρώτη ευρωπαϊκή δορυφορική ομάδα, υποστηρίζεται κατά τουλάχιστον 25% από το γαλλικό κράτος και εδρεύει στο Παρίσι.

Η Arianespace είχε ανακοινώσει χθες Πέμπτη ότι οι δύο τηλεοπτικοί δορυφόροι W3B της εταιρίας Eutelsat και ο BSAT-3b της ιαπωνικής εταιρίας "Broadcasting Satellite System Corporation", τέθηκαν επιτυχώς σε τροχιά, έπειτα από την εκτόξευση του ευρωπαϊκού πυραύλου Ariane 5, της τέταρτης μέσα στο 2010.

Με συνολική μάζα 5,37 τόνων κατά την εκτόξευση, ο δορυφόρος W3B, προοριζόταν για την ενίσχυση της ψηφιακής τηλεόρασης της κεντρικής Ευρώπης και των νησιών του Ινδικού ωκεανού καθώς και για την ενίσχυση των ψηφιακών σημάτων της τηλεφωνίας GSM στην Αφρική.

Ο W3B ήταν ο 25ος δορυφόρος της Eutelsat που εκτοξεύτηκε από την Arianespace και επρόκειτο να αντικαταστήσει τους δορυφόρους Eurobird 16, W2M και SESAT 1. Οι τρεις αυτοί δορυφόροι θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν κανονικά μέχρι την εκτόξευση του επόμενου δορυφόρου, του W3D, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία.

Πύραυλο Ariane εκτόξευσε η Γαλλία

Πύραυλος Ariane έθεσε σε τροχιά δύο δορυφόρους, που θα εξυπηρετήσουν ευρωπαϊκές και ιαπωνικές εταιρίες για τη διανομή τηλεοπτικού σήματος και την εξυπηρέτηση των τηλεπικοινωνιών.
Ο πύραυλος Ariane-5 εκτοξεύτηκε από το κέντρο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος στο Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας, στη βορειοανατολική ακτή της νότιας Αμερικής.

Ο δορυφόρος W3B της ευρωπαϊκής εταιρίας Eutelsat έχει σχεδιαστεί για την παροχή άμεσου τηλεοπτικού προγράμματος, την εξυπηρέτηση πληροφοριών τηλεπικοινωνιών και ευρυζωνικών συστημάτων στην Ευρώπη, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία.

Ο δορυφόρος BSAT-3b, της ιαπωνικής εταιρίας "Broadcasting Satellite System Corporation" θα εξυπηρετήσει τη μετάδοση τηλεπτικού προγράμματος στην Ιαπωνία.

Η σημερινή ήταν η 39η συνεχόμενη επιτυχής εκτόξευση πυραύλου Ariane.

Εκτύπωση σελίδαςΑποστολή με Email

Πέμπτη 28 Οκτωβρίου 2010

Το Deep Impact της NASA έτοιμο για νέο ραντεβού με κομήτη

Η λάμψη που καταγράφηκε όταν το Deep Impact βομβάρδισε τον κομήτη Τεμπλ-1 το 2004 (Φωτογραφία: NASA/JPL )


Πέντε χρόνια αφότου εμβόλισε τον κομήτη Τεμπλ-1 για να αποκαλύψει το εσωτερικό του, η αποστολή Deep Impact της NASA προετοιμάζεται για ραντεβού με μια άλλη διαστημική χιονόμπαλα στις 4 Νοεμβρίου.

Το διαστημικό σκάφος, που έχει μετονομαστεί σε Epoxi, θα πλησιάσει τον κομήτη Χάρτλεϊ-2 σε απόσταση 700 χιλιομέτρων.

Ήδη, φωτογραφίες του κομήτη που λαμβάνονται διαρκώς από το Σεπτέμβριο αποκαλύπτουν ότι ο Χαρτλ 2 έχει ασυνήθιστα χαρακτηριστικά: η απελευθέρωση ενώσεων του κυανίου αυξομειώνεται ανεξήγητα, ενώ ο ατμός που εκτινάσσεται από την επιφάνεια είναι διπλάσιος από ό,τι σε άλλους κομήτες.

Οι αστρονόμοι πιστεύουν γενικά ότι οι κομήτες, συσσωματώματα σκόνης και πάγων, είναι κατεψυγμένα κατάλοιπα από το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,5 δισ. χρόνια. Εκατομμύρια κομήτες που δεν έχουμε δει ποτέ πιστεύεται ότι συγκεντρώνονται στο λεγόμενο Νέφος του Όορτ, το οποίο βρίσκεται στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος, σε απόσταση ενός ολόκληρου έτους φωτός από τον Ήλιο.

Όμως η εικόνα περιπλέκεται όλο και περισσότερο από το 1986, όταν ένα ολόκληρο σμήνος διαστημικών σκαφών μελέτησε τον διάσημο κομήτη του Χάλεϊ κατά το τελευταίο πέρασμά του.

Ο Χάρτλεϊ-2 θα είναι ο πέμπτος κομήτης που εξετάζουν οι αστρονόμοι από μικρή απόσταση. Μια μεγάλη έκπληξη ήρθε το 2004, όταν η αποστολή Stardust συνέλεξε δείγματα από την ουρά του κομήτη Βιλντ-2 και τα έφερε στη Γη. Οι ερευνητές εντόπισαν υλικά που θα μπορούσαν να είχαν σχηματιστεί μόνο σε υψηλές θερμοκρασίες, παρατήρηση που ανατρέπει τις θεωρίες για τον σχηματισμό των κομητών σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τον Ήλιο.

Μη αναμενόμενα δεδομένα μετέδωσε το 2004 και το Deep Impact, όταν απελευθέρωσε ένα βλήμα που προσέκρουσε στον κομήτη Τεμπλ-1 και εκτόξευσε τόνους υλικού από την επιφάνειά του.

Η αποστολή αποκάλυψε την ύπαρξη δεκάδων μυστηριωδών κοιλοτήτων που μοιάζουν με κρατήρες πρόσκρουσης, καθώς και πιδάκων που μοιάζουν με ηφαίστεια υδρατμού και πάγου.

Στις αρχές Νοεμβρίου, το σκάφος ίσως ανακαλύψει γιατί ο πυρήνας και η επιφάνεια του Χαρτλ-2 είναι ακόμα πιο δραστήρια.

Το Φεβρουάριο του 2011, η αποστολή Stardust της NASA θα επισκεφθεί εκ νέου τον κομήτη Τεμπλ 1, ενώ το το 2014 η ευρωπαϊκή αποστολή Rosetta θα φτάσει στον προορισμό της, τον κομήτη Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο.

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών μελετά τις ηλιακές καταιγίδες




Τεράστια σύννεφα ύλης εκτινάσσονται από την επιφάνεια του Ήλιου και φτάνουν μέχρι τη γειτονιά της Γης (Φωτογραφία: ΑΠΕ )

 Ερευνητές του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ολοκλήρωσαν ερευνητικό πρόγραμμα που αναμένεται να επιτρέψει την ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για τις ηλιακές καταιγίδες που απειλούν τη Γη. Είναι μάλιστα το πρώτο πρόγραμμα του είδους στην Ελλάδα που χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

Πρόκειται για το έργο «SREM Solar Particle Event Scientific Analysis», το οποίο αφορά την ανάλυση των μετρήσεων ηλιακών σωματιδίων από τον ανιχνευτή SREM της ΕSA.

Το έργο πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Ομάδα Κοσμικής Ακτινοβολίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Από το 2005, όταν η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της ESA, υπάρχουν ολοένα και περισσότερα ερευνητικά έργα που χρηματοδοτούνται από τον οργανισμό, ωστόσο το SREM είναι το πρώτο που αφορά την επιστημονική εξερεύνηση και κατανόηση του διαστημικού χώρου. Όλες οι άλλες περιπτώσεις αφορούσαν διαστημικές εφαρμογές (γεωσκόπηση, δορυφορική πλοήγηση και δορυφορικές τηλεπικοινωνίες), καθώς και ανάπτυξη διαστημικής τεχνολογίας.

Διαστημικές καταιγίδες

Η μελέτη των εκρηκτικών ηλιακών επεισοδίων, που θέτουν σε κίνδυνο τόσο τα υποσυστήματα των δορυφόρων όσο και τους αστροναύτες επανδρωμένων αποστολών, ενδιαφέρει ιδιαίτερα την ESA και τη NASA. Οι μετρήσεις των ενεργειακών ηλιακών σωματιδίων προέρχονται από τον ανιχνευτή σωματιδιακής ακτινοβολίας SREM (Standard Radiation Environment Monitor) της ESA, που βρίσκεται εγκατεστημένος σε έξι διαστημικές αποστολές της: PROBA-1, INTEGRAL, Rosetta, Herschel, Planck και Giove-Β.

Τα εκρηκτικά ηλιακά επεισόδια ξεκινούν με την εμφάνιση ηλιακών εκλάμψεων ή εκτινάξεων ηλιακής μάζας από το στέμμα του ήλιου και καταλήγουν στην εκροή ενεργειακών πρωτονίων και ηλεκτρονίων στο διαπλανητικό χώρο, κυρίως σε περιόδους έντονης ηλιακής δραστηριότητας, δηλαδή κοντά στο μέγιστο του ηλιακού κύκλου.

Το έργο της ανάλυσης των δεδομένων ανατέθηκε από την ESA, κατόπιν ανοικτής πρόσκλησης υποβολής προτάσεων, στο Ινστιτούτο Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΙΔΕΤ/ΕΑΑ). Σκοπός της ανάλυσης ήταν η καλύτερη κατανόηση των φυσικών μηχανισμών που δημιουργούν και ελέγχουν τα εκρηκτικά ηλιακά επεισόδια, καθώς και της εξέλιξής τους στην ηλιόσφαιρα και τη γήινη μαγνητόσφαιρα, έτσι ώστε μακροπρόθεσμα να δημιουργηθούν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για την προστασία τόσο των διαστημοσυσκευών όσο και των αστροναυτών.

Στο πλαίσιο του έργου, με επιστημονικό υπεύθυνο το διευθυντή του ΙΔΕΤ/ΕΑΑ Ιωάννη Δαγκλή, οι Έλληνες ερευνητές ανέπτυξαν μια καινοτόμο μέθοδο υπολογισμού των ροών ενεργειακών πρωτονίων και ηλεκτρονίων, χρησιμοποιώντας τις μετρήσεις των καταμετρητών του SREM, τους οποίους ανέλυσαν με ειδικούς αλγόριθμους.

Η ερευνητική ομάδα του ΙΔΕΤ/ΕΑΑ, που υλοποίησε το έργο, έχει μακρά πείρα στην ανάλυση και την ερμηνεία δεδομένων από επίγειες και διαστημικές πειραματικές διατάξεις, αλλά και στη μοντελοποίηση φυσικών διεργασιών που λαμβάνουν χώρα στον Ήλιο, το διαπλανητικό χώρο και τη γήινη μαγνητόσφαιρα.

Στο πλαίσιο του έργου, το ΙΔΕΤ/ΕΑΑ συνεργάστηκε με την Ομάδα Κοσμικής Ακτινοβολίας του Τμήματος Φυσικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), που είχε την ευθύνη συσχέτισης των επεισοδίων ενεργειακών ηλιακών σωματιδίων με σχετικές καταγραφές από επίγειους μετρητές νετρονίων, ένας εκ των οποίων λειτουργεί στο ΕΚΠΑ.

Συγκεκριμένα, στο έργο συμμετείχαν, από πλευράς ΙΔΕΤ/ΕΑΑ οι Ιωάννης Δαγκλής (συντονιστής), Ίνγκμαρ Σάντμπεργκ, Αναστάσιος Αναστασιάδης, Κωνσταντίνος Τζιότζιου, Ιωάννης Παναγόπουλος και, από πλευράς ΕΚΠΑ, οι Ελένη Μαυρομιχαλάκη, Αθανάσιος Παπαϊωάννου και Μαρία Γεροντίδου.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τρίτη 26 Οκτωβρίου 2010

Διόρθωση τροχιάς στον ISS για την αποφυγή διαστημικού σκουπιδιού



To ύψος της τροχιάς του ISS κυμαίνεται από τα 280 έως τα 460 χιλιόμετρα (Φωτογραφία: Associated Press)
Το ρωσικό κέντρο ελέγχου έξω από τη Μόσχα αναγκάστηκε την Τρίτη να διορθώσει την τροχιά του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), προκειμένου να αποφύγει το συγκρότημα πιθανή σύγκρουση με διερχόμενο διαστημικό σκουπίδι.

«Οι κινητήρες θα πυροδοτηθούν στις 14.25 ώρα Μόσχας», δηλαδή 13.25 ώρα Ελλάδας, δήλωσε εκπρόσωπος του κέντρου ελέγχου στο πρακτορείο Ria Novosti.

Χρειάστηκαν 180 δευτερόλεπτα για να ανυψωθεί κατά 700 μέτρα η τροχιά του σταθμού.

Η μετακίνηση επέτρεψε στο άγνωστης ταυτότητας αντικείμενο να περάσει σε απόσταση ενάμισι χιλιομέτρου από το πολυεθνικό τροχιακό εργαστήριο.

«Η πιθανότητα σύγκρουσης ήταν μία στις χίλιες, αποφασίσαμε όμως ότι ήταν πολύ υψηλή» εξήγησε στο Reuters άλλος αξιωματούχος του κέντρου.

Τρεις Αμερικανοί αστροναύτες και τρεις Ρώσοι κοσμοναύτες βρίσκονται στον σταθμό, ένα συγκρότημα 100 δισ. δολαρίων, στο οποίο συμμετέχουν η NASA, η ESA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) και οι αντίστοιχες υπηρεσίες της Ρωσίας, της Ιαπωνίας και του Καναδά.

Το πλήρωμα αναγκάστηκε πέρυσι να καταφύγει για λίγο στο όχημα διαφυγής του σταθμού λόγω ενός διαστημικού σκουπιδιού που πλησίαζε επικίνδυνα.

Το αντικείμενο είχε διάμετρο μόλις ένα εκατοστό, θα μπορούσε όμως να είχε καταστροφικές συνέπειες, δεδομένου ότι κινούνταν με ταχύτητα πολλών χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο.

Μέχρι σήμερα, η NASA έχει καταγράψει πάνω από 15.000 διαστημικά σκουπίδια σε τροχιά, από χρησιμοποιημένα στάδια πυραύλων μέχρι εξαρτήματα παλιών δορυφόρων.

Τα επικίνδυνα αντικείμενα αυξήθηκαν κατά χιλιάδες το 2007, όταν η Κίνα κατέστρεψε έναν παλιό δορυφόρο της στο πλαίσιο πυραυλικής δοκιμής. Αυξήθηκαν περαιτέρω το 2009, όταν ένας ανενεργός ρωσικός δορυφόρος συγκρούστηκε με ιδιωτικό δορυφόρο επικοινωνιών πάνω από τη Σιβηρία.
Newsroom ΔΟΛ

Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2010

Το πρώτο ζώο που επιζεί εκτεθειμένο στο Διάστημα

        Βραδύπορο στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Ακόμα και στην εμφάνιση, μοιάζει εξωγήινο

 Τα βραδύπορα, μικροσκοπικά ζωύφια που απαντώνται σε ολόκληρο τον πλανήτη, από τα Ιμαλάια μέχρι το βυθό των ωκεανών, έγιναν τα πρώτα ζώα για τα οποία αποδεικνύεται ότι μπορούν να επιζήσουν στο κρύο, την έλλειψη αέρα και την ακτινοβολία του Διαστήματος.

Τα μικροσκοπικά ασπόνδυλα (δεν ξεπερνούν το ενάμισι χιλιοστό σε μήκος) ήταν ήδη γνωστά για την ικανότητά τους να επιβιώνουν στη Γη σε συνθήκες ακραίας πίεσης και κρύου, τεράστιων δόσεων ακτινοβολίας και μακράς ξηρασίας (αντέχουν αφυδατωμένα μέχρι και δέκα χρόνια).

Μέχρι το τελευταίο πείραμα αστροβιολογίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), μόνο ορισμένα βρύα και λειχήνες ήταν γνωστό ότι αντέχουν το κενό και τη διαστημική ακτινοβολία.

Στο πλαίσιο της έρευνας, ο Ίνγκεμαρ Γιόνσον του σουηδικού Πανεπιστημίου Κρίστιανσταντ εκτόξευσε αποξηραμένα βραδύπορα δύο διαφορετικών ειδών σε έναν δορυφόρο της ESA που παρέμεινε σε τροχιά για περίπου δέκα ημέρες.

Όταν ο δορυφόρος επέστρεψε στη Γη, τα βραδύπορα επανυδατώθηκαν. Όσα είχαν εκτεθεί στο κενό, αλλά όχι στο άμεσο ηλιακό φως, ξαναζωντάνεψαν σε ποσοστό σχεδόν 70%.

Ακόμα και στο δείγμα που είχε εκτεθεί στον ήλιο, σε υπεριώδη ακτινοβολία 1.000 φορές πιο έντονη από ό,τι στη Γη, ορισμένα από τα βραδύπορα κατάφεραν να επιζήσουν.

Τα δύο είδη βραδυπόρων, που προήλθαν από το Καζακστάν, έγιναν έτσι τα πρώτα ζώα που άντεξαν το διπλό τεστ κενού-ακτινοβολίας, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Current Biology.

Παρασκευή 22 Οκτωβρίου 2010

Γαλαξία από την παιδική ηλικία του σύμπαντος εντόπισαν αστρονόμοι. Με τη βοήθεια του Χαμπλ και του VLT


Ο γαλαξίας-πρωταθλητής απόστασης είναι στο κέντρο της εικόνας (Φωτογραφία: Associated Press)Το πιο μακρινό γαλαξία που έχει παρατηρηθεί ποτέ, από την παιδική ηλικία του σύμπαντος, εντόπισαν αστρονόμοι με τη βοήθεια του ευρωπαϊκού Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου (VLT) στη Χιλή και του διαστημικού τηλεσκοπίου Χαμπλ.

Η αρχή έγινε από τη εικόνα Πολύ Βαθέος Πεδίου (Ultra Deep Field) του Χαμπλ που δημοσιεύτηκε το 2009.

Οι αστρονόμοι είχαν στρέψει το διαστημικό τηλεσκόπιο σε μία πολύ μικρή περιοχή στο νότιο ημισφαίριο του ουρανού χωρίς αστέρια και μετά από συνολική έκθεση δύο ημερών η τελική εικόνα είχε χιλιάδες αμυδρούς γαλαξίες: ένας από αυτούς έγινε το αντικείμενο της έρευνας με τη βοήθεια του VLT.

Οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν τον εξαιρετικά ευαίσθητο φασματογράφο του VLT για να παρακολουθήσουν τον γαλαξία με την ονομασία UDFy-38135539 αλλά, όπως παραδέχεται ένας από τους συγγραφείς του άρθρου στο Nature, εξακολουθούμε να ξέρουμε πολύ λίγα.

Το φως του γαλαξία, που δεν είναι πολύ περισσότερο από μία αμυδρή κουκκίδα φωτός, χρειάστηκε περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει στη Γη.

Η ηλικία του σύμπαντος υπολογίζεται σε 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια.

Το πιο σημαντικό, όπως σημειώνουν οι αστρονόμοι, είναι ότι μπορούμε να δούμε έναν γαλαξία από την πολύ πρώιμη εποχή του σύμπαντος, 600 εκατομμύρια χρόνια μετά από το Μπιγκ Μπανγκ.

Είναι οι εποχή των πρώτων μεγάλων αστεριών και γαλαξιών κατά την οποία το σύμπαν είχε πυκνά νέφη υδρογόνου. Η υπεριώδης ακτινοβολία από τη πρώτη γενιά άστρων και γαλαξιών κυριολεκτικά ξεκαθάρισαν την ομίχλη και έδωσαν στο σύμπαν την εικόνα που έχει μέχρι και σήμερα.

Οι πληροφορίες μας για αυτά τα φαινόμενα θα πολλαπλασιαστούν με τη νέα γενιά επίγειων και διαστημικών τηλεσκοπίων που θα τεθούν σε λειτουργία ως το 2020.

in.gr

Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 2010

Διαρροή καυσίμων απειλεί να καθυστερήσει την τελευταία αποστολή του Discovery


Η οικογενειακή φωτογραφία του πληρώματος μπροστά στο σκάφος στις 14 Οκτωβρίου (Φωτογραφία: Associated Press)
Μικρή ποσότητα καυσίμων εντοπίστηκε να διαρρέει από το διαστημικό λεωφορείο Discovery, το οποίο βρίσκεται στην εξέδρα εκτόξευσης ενόψει της τελευταίας εκτόξευσης της καριέρας του την 1η Νοεμβρίου.

Η NASA έχει περιθώριο τεσσάρων ημερών να διορθώσει το πρόβλημα, αλλιώς θα πρέπει να αναβάλλει την εκτόξευση από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Η διαρροή υδραζίνης, ενός ιδιαίτερα τοξικού υγρού, εντοπίστηκε στο πίσω μέρος του σκάφους, στο σημείο που ενώνονται οι δύο σωλήνες τροφοδοσίας για το προωθητικό σύστημα που εκτελεί ελιγμούς σε τροχιά. Οι κινητήρες αυτοί είναι απαραίτητοι για τη διόρθωση της πορείας του σκάφους στο διάστημα αλλά και για την έναρξη της επανεισόδου στην ατμόσφαιρα κατά την επιστροφή του.

Πρόβλημα στους τρεις κύριους κινητήρες που πυροδοτούνται στην απογείωση δεν υπάρχει.

Το Discovery πρόκειται να μεταφέρει στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μια υπομονάδα αποθήκευσης και ένα πειραματικό ανθρωποειδές ρομπότ.

Θα είναι η τελευταία για το Discovery, το παλαιότερο από τα σκάφη της NASA, και η προτελευταία για τα διαστημικά λεωφορεία γενικά.

Η τελευταία αποστολή θα είναι με το Endeavour στις αρχές του 2011, αν και δεν αποκλείεται να ακολουθήσει μία ακόμα αποστολή για την ολοκλήρωση του πολυεθνικού σταθμού.

Μετά τον παροπλισμό των διαστημικών λεωφορείων, οι μεταφορές πληρωμάτων από και προς τον σταθμό θα ανατεθεί στα ρωσικά Soyuz.

Ο αντικαταστάτης των διαστημικών λεωφορείων, που σχεδιάζεται ειδικά για αποστολές πέρα από τη γήινη τροχιά, δεν αναμένεται να είναι έτοιμος πριν από το 2016.

Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν τις ιδιωτικές διαστημικές μεταφορές.

Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2010

Εικόνες από σύγκρουση αστεροειδών στο διάστημα

Σπάνιες εικόνες από το τηλεσκόπιο Hubble έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. «Εισβολέας» σε σχήμα Χ συνδέεται με την σύγκρουση ενός «αόρατου» αστεροειδούς.
Το διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA, το Hubble, ανέδειξε εικόνες από αυτό που φαίνεται να προέκυψε ύστερα από τη σύγκρουση το 2009 μεταξύ αστεροειδών στο ηλιακό μας σύστημα, αποκαλύπτοντας ένα παράξενο αντικείμενο σε σχήμα Χ και ίχνη από συντρίμμια.

Για τα βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα η Nasa, πατήστε εδώ.

Από τον περασμένο Ιανουάριο, οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν το τηλεσκόπιο Hubble για να παρακολουθήσουν αντικείμενα στο διάστημα. Προς στιγμή, πίστεψαν ότι υπήρξαν μάρτυρες της σύγκρουσης ενός νέου αστεροειδούς με ένα άλλο αντικείμενο. Εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν πως η σύγκρουση έλαβε χώρα στις αρχές του 2009.

Οι εικόνες του Hubble ελήφθησαν από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2010 και αποκαλύπτουν ένα αντικείμενο περίπου 400 μέτρα πλάτος, με μία μακριά ουρά σκόνης πίσω από ένα μοτίβο Χ, το οποίο ποτέ μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι δεν είχαν δει.

Τετάρτη 13 Οκτωβρίου 2010

Ο κατοικήσιμος πλανήτης που έγινε πρωτοσέλιδο «μπορεί και να μην υπάρχει»



Παραμένει ασαφές αν το σύστημα του άστρου Gliese 581 έχει τέσσερις πλανήτες ή πέντε (Φωτογραφία: ΑΠΕ )

Η ανακάλυψη του πρώτου εξωηλιακού πλανήτη εντός μιας «κατοικήσιμης ζώνης» έγινε πρωτοσέλιδο σε όλο τον κόσμο πριν από δύο εβδομάδες. Μόνο που μια δεύτερη ερευνητική ομάδα, η οποία προσπάθησε να επιβεβαιώσει την ανακάλυψη, απέτυχε να βρει ενδείξεις για την ύπαρξη του φιλόξενου κόσμου.

Στις 29 Σεπτεμβρίου, ομάδα Αμερικανών αστρονόμων ανακοίνωσε ότι το άστρο Gliese 581g, σε απόσταση 20 ετών φωτός από τη Γη, δεν έχει γύρω του τέσσερις πλανήτες αλλά πέντε.

Οι ερευνητές υποστήριξαν ότι ο πέμπτος πλανήτης, με την ονομασία Gliese 581g, έχει μάζα μόλις τρεις φορές μεγαλύτερη από της Γης και, το κυριότερο, κινείται σε τροχιά εντός της λεγόμενης «κατοικήσιμης ζώνης» γύρω από το μητρικό του άστρου. Εντός της ζώνης αυτής, το νερό μπορεί να παραμένει σε υγρή μορφή, δίνοντας την ευκαιρία για την εμφάνιση ζωής όπως την ξέρουμε.

Τώρα, όμως, ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα του Παρατηρητηρίου της Γενεύης θέτει υπό αμφισβήτηση την εντυπωσιακή ανακάλυψη. «Δεν βλέπουμε καμία ένδειξη για την ύπαρξη πέμπτου πλανήτη» ανέφερε o Φρανσέσκο Πέπε, επικεφαλής της νέας μελέτης, σε email του προς τον δικτυακό τόπο του περιοδικού Science.

Από την άλλη πλευρά, όμως, η ομάδα του Πέπε δεν μπορεί να αποδείξει ούτε ότι ο πλανήτης δεν υπάρχει.

Η νέα μελέτη παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα σε συνέδριο Αστροφυσικής Πλανητικών Συστημάτων.

Και οι δύο ερευνητικές ομάδες εξέτασαν το σύστημα του Gliese 581 χρησιμοποιώντας την ίδια τεχνική: κατέγραψαν τις ανεπαίσθητες ταλαντώσεις που προκαλούν στην κίνηση του άστρου τα βαρυτικά πεδία των πλανητών που κινούνται γύρω του.

Δεδομένου όμως ότι οι σημερινές τεχνολογίες δεν μπορούν να δουν άμεσα έναν τόσο μικρό πλανήτη, η οριστική απάντηση ίσως απέχει μήνες ή και χρόνια.
Newsroom ΔΟΛ

Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 2010

Επιτυχής πτήση του διαστημοπλοίου της Virgin

Την πρώτη του επιτυχή πτήση πάνω από την έρημο Μοχάβε της Καλιφόρνια πραγματοποίησε το διαστημικό σκάφος της Virgin Galactic, Enterprise, το οποίο στο μέλλον θα πραγματοποιεί υποτροχιακές πτήσεις αναψυχής.
Το διαστημόπλοιο μεταφέρθηκε συνδεδεμένο με ένα μητρικό αεροπλάνο σε ύψος 13,700 μέτρων όπου στη και αφέθηκε να πετάξει επί 25 λεπτά παρουσία του δισεκατομμυριούχου ιδιοκτήτη του Ρίτσαρντ Μπράνσον.

"Ήταν η πιο συναρπαστική στιγμή απ' όταν ξεκίνησε το σχέδιο αυτό το 2004" δήλωσε ο επιχειρηματίας όταν το είδε να προσγειώνεται επιτυχώς.

Η εταιρεία Virgin Galactic σκοπεύει να γίνει η πρώτη εταιρεία που θα προσφέρει την εμπειρία ενός ταξιδιού σε μηδενική βαρύτητα και έχει ήδη λάβει προκαταβολές από 370 πελάτες. Το εισιτήριο εκτιμάται ότι θα κοστίζει 200.000 δολάρια.

Το Enterprise θα απογειώνεται συνδεδεμένο στο μητρικό αεροσκάφος και στη συνέχεια θα απελευθερώνεται σε ύψος 16 χιλιομέτρων όπου και θα πυροδοτεί τους πυραυλοκίνητους κινητήρες του και θα ανεβαίνει κατακόρυφα σε ύψος 100 χιλιομέτρων φτάνοντας στο διάστημα όπου οι επιβάτες θα μπορούν να βιώσουν την αίσθηση της μηδενικής βαρύτητας.

Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2010

Νέα διαστημική αποστολή της ΝΑSA στον Άρη

Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει νέα διαστημική αποστολή για το 2013 στον Άρη προκειμένου να διερευνήσει το μυστήριο της χαμένης ατμόσφαιρας του.
Η NASA έδωσε το πράσινο φως για την κατασκευή του σκάφους MAVEN, που θα μελετήσει την εξέλιξη της ατμόσφαιρας του "κόκκινου πλανήτη", η οποία προς το παρόν συνιστά ένα μεγάλο κενό στις γνώσεις των επιστημόνων.

Η αποστολή, υπό τον Μπρους Τζακόσκι του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής και Διαστημικής Φυσικής του πανεπιστημίου του Κολοράντο, μπορεί επίσης να ρίξει φως στην εξελικτική ιστορία του Άρη, όσον αφορά τη φιλοξενία ζωής διαχρονικά.

Το διαστημικό σκάφος MAVEN που θα κατασκευαστεί από τη Lockheed Martin προγραμματίζεται να εκτοξευτεί το Νοέμβριο του 2013, ενώ η αποστολή αναμένεται να κοστίσει 438 εκατ. δολάρια.

Η γεωμορφολογία στην επιφάνεια του Άρη δείχνει αρχαία παρουσία τρεχούμενου νερού, κάτι που προϋποθέτει την ύπαρξη -στο απώτερο παρελθόν- μιας ατμόσφαιρας πολύ πιο πυκνής από τη σημερινή, η οποία μπορούσε να τροφοδοτεί με βροχές τη ροή των υδάτων.

Εκτιμάται ότι μια δραματική κλιματική αλλαγή ανάγκασε την αρειανή ατμόσφαιρα να διαφύγει στο διάστημα. Η συνέπεια είναι ότι ο πλανήτης, χωρίς την "ασπίδα" μιας ατμόσφαιρας και ενός μαγνητικού πεδίου (αντίθετα με τη Γη που διαθέτει και τα δύο), δεν μπορεί πλέον να προστατευτεί από την ηλιακή ακτινοβολία.

Τρίτη 5 Οκτωβρίου 2010

Ψηφιακή παράσταση για τα μυστικά του Ηλίου

Στη... διπλή φύση του Ηλίου, την αγαθή με το ζωοποιό φως του και την εχθρική με τα νέφη της καυτής ιονισμένης ύλης, είναι αφιερωμένη η νέα ψηφιακή παράσταση του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου.

Στο πιο κοντινό μας άστρο, τον Ηλιο, είναι αφιερωμένη η νέα παράσταση του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, που ξεκινά να προβάλλεται με αφορμή και την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Διαστήματος
Η πρεμιέρα έγινε χθες και από αύριο η παράσταση, με τον τίτλο «Το άστρο της ημέρας», θα δώσει την ευκαιρία στους θεατές να παρακολουθήσουν από κοντά την προσπάθεια των αστρονόμων να αποκρυπτογραφήσουν τα μυστικά που κρύβει ο Ηλιος και να κατανοήσουν φαινόμενα, όπως η αέναη εμφάνιση και εξαφάνιση των ηλιακών κηλίδων, η ασταμάτητη ροή του ηλιακού ανέμου, οι τεράστιες εκροές ύλης από το στέμμα του, η παραγωγή ενέργειας στο εσωτερικό του κ.ά.

Στην τεράστια οθόνη-θόλο του Πλανηταρίου, που έχει έκταση 950 τ.μ. (όσο δυόμισι γήπεδα του μπάσκετ), συνδυάζονται όλες οι δημιουργικές και τεχνικές δυνατότητες, που παρέχουν σήμερα τα σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα και οι νέες τεχνολογίες μ' έναν τρόπο πραγματικά συναρπαστικό.

«Πρόκειται για την καλύτερη παράσταση που δημιουργήσαμε τα τελευταία εφτά χρόνια. Είναι μια παράσταση σπονδυλωτή, η οποία παρακολουθεί τον Ηλιο, από τη γέννησή του ώς τον θάνατό του και από τους αρχαίους πολιτισμούς της Αιγύπτου και των Μάγιας ώς τα τελευταίας τεχνολογίας επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια», μας λέει ο διευθυντής του Πλανηταρίου, Διονύσης Σιμόπουλος.

Μιλώντας για την παράσταση, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης, Ιωάννης Δαγκλής, στέκεται στη διπλή φύση του άστρου της ημέρας, του Ηλίου, που είναι το εγγύτατο στη Γη άστρο.

Από τη μια παρουσιάζεται η αγαθή φύση του Ηλίου του ηλιάτορα, του ευεργέτη της ζωής και της ανθρωπότητας, που μας διασώζει από το ψυχρό έρεβος του αχανούς διαστημικού σκότους και, από την άλλη, αναφέρεται η δολοφονική φύση του Ηλίου, τα νέφη καυτής ιονισμένης ύλης που εκτοξεύει προς όλες τις κατευθύνσεις, απειλώντας τα έργα των χειρών του ανθρώπου στο Διάστημα, αλλά και στην επιφάνεια της Γης, απειλώντας και τον ίδιο τον άνθρωπο, όταν τολμά να απομακρυνθεί από την προστασία του γήινου μαγνητικού πεδίου.

ΝΑΤ. ΜΠΕΡΗ enet.gr

Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

Εκτοξεύτηκε η δεύτερη κινεζική αποστολή στη Σελήνη

H αποστολή αναχώρησε από το Κέντρο Εκτόξευσης Δορυφόρων του Ζιτσάν (Φωτογραφία: Reuters)
Ο δορυφόρος Τσανγκ-ε 2, o δεύτερος κινεζικός δορυφόρος σχεδιασμένος να τεθεί σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι, εκτοξεύτηκε με επιτυχία την Παρασκευή, επέτειο των 61 χρόνων από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

Η αναχώρηση της αποστολής ήταν πρώτο θέμα στα κινεζικά δελτία ειδήσεων, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τους εορτασμούς για την επέτειο στην πλατεία Τιεν Αμέν του Πεκίνου, επισημαίνει το πρακτορείο Reuters.

Ο Τσανγκ-ε 2 (παίρνει το όνομα μιας κινεζικής θεότητας που ταξίδεψε στο φεγγάρι) θα φτάσει στη Σελήνη σε πέντε μέρες και θα τεθεί σε τροχιά σε απόσταση 100 χλμ από την επιφάνεια.

Σταδιακά θα πλησιάζει μέχρι την απόσταση των 15 μόλις χιλιομέτρων, και μεταξύ άλλων θα φωτογραφίσει τον «Όρμο των Ουράνιων Τόξων», μια περιοχή της Σελήνης στην οποία προγραμματίζεται να προσεδαφιστεί το 2013 η επόμενη αποστολή Τσανγκ-ε 3.

Οι διαστημικές φιλοδοξίες της Κίνας προβλέπουν ακόμα αποστολή συλλογής σεληνιακών δειγμάτων το 2017 και επανδρωμένες αποστολές στο φεγγάρι μετά το διάστημα 2025-2030.

Αυτό θα καθιστούσε την Κίνα τη δεύτερη χώρα που στέλνει ανθρώπους στη Σελήνη.

Με την εκτόξευση της ιστορικής αποστολής Σενζού-5 το 2003, η Κίνα έγινε η τρίτη χώρα του κόσμου, μετά τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, που πραγματοποιεί επανδρωμένη πτήση στο Διάστημα. Έκτοτε έχει πραγματοποιήσει δύο ακόμα επανδρωμένες αποστολές.

Για το 2011 η Κίνα προγραμματίζει να εκτοξεύσει το πρώτο τμήμα του διαστημικού σταθμού της, στο οποίο θα συνδέονται τα επόμενα χρόνια οι μελλοντικές αποστολές του Σενζού («θεικό σκάφος»).

Αντίστοιχες διαστημικές φιλοδοξίες έχουν πάντως κι άλλες ασιατικες χώρες: H Ινδία έστειλε αποστολή στην επιφάνεια της Σελήνης το 2008 και προγραμματίζει την πρώτη επανδρωμένη αποστολή της στο Διάστημα για το 2016.

Η Ιαπωνία εκτόξευσε τον πρώτο σεληνιακό δορυφόρο της πέρυσι το καλοκαίρι, ενώ αντίστοιχη αποστολή ετοιμάζει και η Νότιος Κορέα.
Newsroom ΔΟΛ